کمتوجهی به اقتصاد پسماند در ایران
در ایران روزانه حدود ۵۸ هزار تن زباله تولید میشود که ۸ هزار تن از آن سهم تهران است. سرانه تولید زباله در هر روز ایران ۵/ ۲ برابر متوسط جهانی یعنی حدود ۷۱۰ گرم است. بر اساس اعلام سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، ۷۵ درصد از زبالههای تولیدی کشور به خاطر دفن غیربهداشتی سالانه حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان به محیط زیست خسارت وارد میکند، این در حالی است که در کشورهای پیشرفته و توسعهیافته پسماند به عنوان منبع درآمد دولت و شهرداریها محسوب میشود. ارزش بازیافت زباله در چین ۴۰ میلیارد دلار است. چینیها از واردات زباله سودهای کلانی کسب میکنند. در حالی که بازیافت زباله در برخی کشورهای پیشرفته به ۷۰ درصد رسیده است، در ایران حدود ۱۷ درصد زبالهها بازیافت میشود.یکی از مهمترین موضوعاتی که کشورهای پیشرفته به آن توجه کردهاند مساله آموزش پسماند به افراد است، نباید فراموش کنیم که بازیافت زباله از خانههای ما شروع میشود و این افراد هستند که با کاهش مصرفگرایی و تفکیک صحیح زباله میتوانند به فرآیند بازیافت زباله کمک کنند.نکته مهم دیگری که در بحث دفن زباله و عدم استفاده صحیح از زباله میتوان به آن اشاره کرد موضوع عدم همکاری شهرداریها در این خصوص است. سادهترین کار برای شهرداریها در مبحث خدمات شهری و جمعآوری زباله، انتقال آن به محیط روباز دپو یا دفن زباله است. متاسفانه شهرداریها به دلیل وجود مشکلات درآمدی به نحوی که حتی در پرداخت حقوق پرسنل خود دچار مشکل بوده امکان سرمایهگذاری در موضوع پسماند و بازیافت را ندارند. بهنظر میرسد وزارت کشور به عنوان نهاد مافوق شهرداریهای کشور باید با اقدامی مناسب فضای سرمایهگذاری در این بخش را با پرداخت تسهیلات مناسب فراهم کند تا مسیر برای مشتاقان سرمایهگذاری در این رشته فراهم شود. نکته حائز اهمیت دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد، الزام شهرداریها به همکاری با سرمایهگذار و تحویل زباله تولیدی به آنان است. به عنوان مثال در استانی مانند زنجان با احداث یک کارخانه مناسب بازیافت، سرمایهگذار باید بتواند زباله تمام شهرها و روستاهای بزرگ را جمعآوری و به محل کارخانه منتقل کند. تحویل زباله توسط شهرداریها به صورت رایگان به سرمایهگذار میتواند به عنوان مشوقی در این امر عمل کند تا هم از خسارت به محیط زیست جلوگیری شود و هم امکان سودآوری برای شهرداریها و دولت داشته باشد.