«نه» اروپا به تغییر فصلی ساعت

بنا به گزارش «تایم ‌اند دیت»، در یک تصمیم جمعی و با اتکا به نظر‌سنجی‌‌‌های صورت‌گرفته از شهروندان، پارلمان و شورای وزیران این اتحادیه بنا داشتند که از اکتبر ۲۰۲۱ استفاده از ساعت تابستانی و زمستانی را برای همیشه کنار بگذارند. در سال ۲۰۱۸ زمانی که این بحث به شکل جدی و رسمی در پارلمان اروپا مطرح شد، بنا بود کشورهای عضو اتحادیه تا آوریل ۲۰۲۰ تصمیم خود را برای انتخاب زمان زمستانی یا تابستانی برای تمام طول سال اعلام کنند و این طرح در اکتبر ۲۰۲۱ اجرایی شود؛ در نتیجه، کشورهایی که بنای خود را بر ساعت زمستانی می‌گذارند، در آخرین روز ماه اکتبر برای آخرین‌بار ساعت خود را یک‌بار عقب خواهند کشید و کشورهایی که زمان تابستانی را برمی‌‌‌گزینند، ساعت خود را تغییر نخواهند داد. با این حال، این اتحادیه بر مذاکره میان اعضا برای انتخاب ساعت‌‌‌های نزدیک به هم تاکید کرده است تا از اختلاف زمانی گسترده در این قاره جلوگیری شود؛ مذاکراتی که تاکنون یک نتیجه جامع نداشته است؛ چرا که شیوع همه‌گیری و بحران‌های دومینووار آن، به اندازه کافی میان کشورهای اتحادیه اروپا شکاف ایجاده کرده است.

تابستان ۲۰۱۸ و در پی درخواست‌‌‌های زیادی که از سوی شهروندان به کمیسیون اروپا ارائه شد، کمیته‌ای برای بررسی پایان تغییر ساعت تشکیل شد. این کمیته در یک نظرسنجی از اروپایی‌‌‌ها پرسید که آیا مایلند در طول سال یک‌ساعت ثابت داشته باشند یا با تغییر فصل، ساعت‌‌‌ها جابه‌جا شود. نتیجه این نظرسنجی موافقت ۸۴درصدی بیش از ۶/ ۴میلیون شرکت‌کننده‌‌‌ با پایان دادن به تغییر ساعت بود. در نتیجه کمیسیون اروپا برآن شد تا به کشورهای عضو اجازه دهد به طور جداگانه زمان تابستانی یا زمستانی را برای تمام طول سال انتخاب کنند و این پیشنهاد برای تصمیم‌گیری نهایی به پارلمان و شورای اروپا رفت. پیشنهاد کمیسیون اروپا از سوی کمیته حمل‌ونقل و گردشگری پارلمان اروپا مورد بررسی قرار گرفت و در ۴ مارس ۲۰۱۹ به اجرایی شدن این طرح در سال ۲۰۲۱ رای موافق داده شد. با وجود گذر زمان برخی از کشورها به‌ویژه کشورهای جنوبی اروپا از عدم‌تمایل خود برای ثابت کردن ساعت فصلی سخن گفتند. در نظرسنجی صورت‌گرفته در فرانسه از آنجا که نظر شهروندان برای انتخاب زمان تابستان و زمستان به همدیگر بسیار نزدیک بود و تنها ۵۹درصد شرکت‌کنندگان، زمان تابستانه را برگزیده بودند، بسیار بعید به نظر می‌رسد این کشور دست‌کم تا سال ۲۰۲۳ یک‌ساعت ثابت را برگزیند؛ در نتیجه به تغییر ساعت ادامه خواهد داد.

در حال حاضر، کمیسیون اروپا در حال توصیه به کشورهای عضو اتحادیه اروپاست که از تغییر ساعت در بهار و پاییز خودداری کنند. این کمیسیون تاکید دارد که ساعت تابستانی (DST) ۱۰۰سال پیش مزایای خود را داشت، اما امروزه با اتکا به فناوری‌‌‌های جدید، اروپایی‌‌‌ها آماده کنار گذاشتن این تنظیمات هستند. آلمان به عنوان نخستین کشور اروپایی و در سال ۱۹۱۶ در تلاش برای صرفه‌‌‌جویی در سوخت موردنیاز برای تولید تسلیحات طی جنگ جهانی اول و استفاده بهتر از نور روز، تغییر ساعت فصلی را در دستور کار قرار داد. تنها چند هفته زمان لازم بود تا این سیاست در سراسر اروپا از جمله بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و روسیه و حتی به استرالیا برسد. پس از جنگ، کشورها بارها برنامه خود را تغییر دادند تا اینکه بحران نفتی ۱۹۷۰ به اجرای مجدد ساعت تابستانی در بیشتر کشورهای اروپایی منجر شد. در سال ۱۹۹۶ اتحادیه اروپا برنامه ساعت تابستانی را استاندارد معرفی کرد و کشورهایی چون سوئیس و نروژ آن را اجرایی کردند. در حال حاضر بالغ بر ۴۰درصد کشورهای جهان، از ساعت تابستانی استفاده می‌کنند.

استفاده از ساعت تابستانی مزایای زیادی دارد که اصلی‌‌‌ترین آن اضافه شدن یک‌ساعت نور طبیعی به زندگی است. همچنین این طرح به نفع صنایع ورزشی، تفریحی و گردشگری است. ضمن آنکه در شب‌‌‌های روشن مردم بیشتری به خرید و رستوران می‌‌‌روند. برخی از مطالعات نیز از مزایای این ساعت برای ایمنی جاده‌‌‌ها و کاهش جرائمی همچون سرقت سخن می‌‌‌گوید. با این حال از زمانی که ساعت تابستانی برای نخستین‌بار اجرایی شد، سبک زندگی افراد تغییر زیادی کرده است. پیتر لیز، نماینده آلمانی پارلمان که پنج سال برای لغو ساعت تابستانی مبارزه کرده، بر این باور است: «شما مقداری در روشنایی برق در عصر صرفه‌جویی می‌‌‌کنید، اما از گاز بیشتری برای گرمایش در صبح استفاده می‌‌‌کنید.»

در سال‌های اخیر، چند کشور عضو اتحادیه اروپا از تمایل خود برای لغو تغییرات ساعت سخن گفتند و برای این امر، به نتایج تحقیقات جدید اشاره می‌کنند. بنا بر مطالعاتی که به‌تازگی صورت گرفته است، تغییر ساعت تابستانی، ریتم شبانه‌‌‌روزی بدن را مختل می‌کند و خطر حمله قلبی در سه روز نخست که ساعات تابستانی اجرایی می‌شود، بیشتر است. ضمن اینکه شمار تصادفات رانندگی در روزهای نخست این تغییرات، بالاتر از روزهای قبل می‌شود. همچنین این تغییرات بر افزایش افسردگی، شمار خودکشی و احتمال سقط جنین اثر می‌‌‌گذارد. برخلاف تصور عمومی، کشاورزان نیز از تغییرات ساعت راضی نیستند؛ چرا که با ساعت طبیعت همخوانی ندارد. به مرور زمان ‌بر شمار مخالفان تغییرات ساعت افزود می‌شود. مطالعاتی نیز در دانشگاه ایندیانا از افزایش مصرف انرژی در پی اجرای تغییرات ساعت در فصل‌ها سخن می‌گوید.

تاثیر نور بر کار و سبک زندگی مدرن در حال تغییر است و تکنولوژی برای ارتقای بهره‌‌‌وری انرژی بیش از گذشته در خدمت انسان است. نه‌تنها صفحات نمایش و منابع نوری بسیار متنوع شده، بلکه نرم‌افزارهای مختلف، افراد را به سوی بیشینه کردن دستاوردها در کمترین زمان سوق می‌دهند. در یک مطالعه، دانشمندان صرفه‌جویی در زمان خود قبل و بعد از استفاده از یک نوت‌بوک الکترونیکی را مقایسه کردند. نتیجه این تحقیق، صرفه‌‌‌جویی ۹ساعته در طول هفته برای کاربران بود که به معنای در دسترس بودن ۹ساعت بیشتر از روز بدون تغییر ساعت است. به همین دلیل است که این طرح با ۴۱۰رای موافق در برابر ۱۹۲رای مخالف در پارلمان اروپا به تصویب رسید. البته اختلافات برای زمان اجرایی کردن آن همچنان برقرار است، اما بسیاری امیدوارند که با احیای اقتصاد حوزه یورو، این طرح در آینده نزدیک عملیاتی شود.