ضرورت تولید شغل بر اساس نیاز بازار
این حجم از بیکاری در شرایطی است که ایران در جایگاه بالایی از نظر تحصیلات عالیه دانشگاهی قرار دارد. مرکز آمار ایران می‌‌‌گوید یک‌میلیون و ۱۲هزار و ۲۲۷نفر از فارغالتحصیلان کشور بیکار هستند. اما در شرایطی ۶/ ۴۰درصد بیکاران کشور را فارغالتحصیلان دربر می‌‌‌گیرند که دولت برای تحصیل افراد هزینه‌‌‌های بسیاری پرداخت می‌کند. با وجود این، آمارها از افزایش تعداد بیکاران دانشگاهی حکایت می‌کند. بر اساس آمار موجود، در تابستان امسال در مقایسه با تابستان سال گذشته به تعداد بیکاران آموزش عالی کشور حدود ۴۲۰۰نفر افزوده شده است. اما سوال اینجاست که چرا با وجود تعداد زیاد فارغالتحصیلان دانشگاهی نرخ بیکاری در کشور تا این اندازه بالاست. معاون سازمان حرفهای که ریشه این مشکل را در نبود ارتباط بین آموزش عالی و سازمان فنی و حرفهای کشور می‌داند و در این‌باره می‌‌‌گوید: بررسی‌‌‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که ۷۰درصد مشاغل هیچ تطابقی با رشته تحصیلی افراد ندارند. این عدم‌تطابق در مشاغلی همچون تاسیسات به ۹۰درصد میرسد. علیرضا حاتم‌زاده با بیان اینکه استانداردهای آموزشی در سازمان فنی و حرفهای بر اساس نتایج جلساتی است که با انجمن‌‌‌های صنفی و علمی و کارشناسان خبره و اساتید تدوین می‌شود، ادامه داد: در کارگروه‌‌‌های تخصصی ما همچنین نیازهای مهارتی که بازار کار به آن نیاز داشته و باید آموزش داده شود نیز احصا و مصوب می‌شود. او ادامه داد: ما در سازمان فنی و حرفهای ابتدا شغل را احصا می‌کنیم، بعد استاندارد ارزشیابی و بعد استاندارد آموزشی آن تدوین می‌شود. در واقع ما به دنبال تولید و آموزش مهارت بر اساس نیاز بازار هستیم. این همان مساله‌ای است که در دانشگاهها هیچ توجهی به آن نشده و برخی رشتههای ما که در دانشگاهها تدریس می‌شوند، همان دروسی هستند که سال ۱۳۴۰ بوده‌اند.
دانشگاهها مسوول تربیت نیرو برای بازار کار نیستند؟
این مقام مسوول در سازمان فنی و حرفهای کشور همچنین گفت: وزیر علوم سابق بارها اعلام کرد که بنده مسوول تربیت نیروی بازار کار نیستم. این نگاه خطرناکی است که در دولت قبل وجود داشت. اگر این نگاه در این دولت هم باشد، باز هم معضل عدم‌تطابق رشتههای تحصیلی با مشاغل افراد و نیاز بازار کار ادامه خواهد داشت؛ اما اگر وزارت علوم قبول کند که باید به نیاز بازار توجه داشته باشد و حوزه‌‌‌های پلی‌تکنیک و کاردانی خود را تقویت و همکاری خود را با فنی و حرفهای بیشتر کند، مشکل نبود نیروی متخصص تا حد زیادی رفع خواهد شد. او ادامه داد: متاسفانه تلاش‌‌‌های سازمان فنی و حرفهای برای ایجاد تفاهم‌نامه همکاری با آموزش عالی کشور تاکنون بی‌نتیجه مانده است؛ چرا که مسوولان این بخش گمان می‌کنند در صورت همکاری با سازمان فنی و حرفهای قداست آنها خدشه‌دار خواهد شد. همین مساله باعث شده که ۴۵ درصد مراجعان به مراکز فنی و حرفهای را دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاهی تشکیل دهند؛ چرا که این افراد به این نتیجه رسیده‌اند که با آموزش‌‌‌های دریافتی در دانشگاهها قادر به ورود به بازار کار نیستند.
۷۰ درصد مشاغل نیازی به مدرک تحصیلی ندارند
حاتم‌زاده با بیان اینکه بازار کار بیش از آنکه به افراد دارای مدرک تحصیلی فرصت کار کردن بدهد، آنها را از بازار می‌‌‌راند، ادامه داد: نرخ بیکاری افراد دارای تحصیلات عالیه دانشگاهی از حدود ۳۱درصد در اولین سال دهه ۹۰ به بالای ۴۰درصد رسیده است. معاون سازمان فنی و حرفهای کشور همچنین معتقد است حداقل ۷۰درصد مشاغل موجود در کشور به مدرک تحصیلی نیازی ندارند و نیازمند کسب مهارت هستند.
