وی افزود: بررسی مدل فرآیندی قمار و شرط‌‌‌بندی سایبری نشان می‌دهد که برای مقابله با آن با در ۶ حوزه «انتظامی و امنیتی»، «فرهنگی و اجتماعی»، «فناوری ارتباطات و اطلاعات»، «اقتصادی»، «حقوقی و قضایی» و نهایتا «خدمات بانکی ‌‌‌و پرداخت» باید به هماهنگی لازم و دقیق بین دستگاه‌‌‌ها و نهادهای مسوول با هر یک از این حوزه‌‌‌ها رسید. معاون فناوری‌‌‌های نوین بانک مرکزی اظهار کرد: بر اساس این دسته‌‌‌بندی، اقدامات و هماهنگی‌‌‌هایی، چه از لحاظ قانونی و مقرراتی و چه از جنبه‌‌‌های عملی باید انجام می‌‌‌شد که خوشبختانه تا حد مطلوبی حاصل شده؛ گرچه برای اثربخشی بیشتر این اقدامات هماهنگ، پیشنهادهایی از سوی بانک مرکزی به نهادهای مسوول ارائه شده است تا نهایتا هزینه این رفتار مجرمانه برای مرتکبان و مسببان افزایش یابد.

وی ادامه داد: ما در بانک مرکزی به‌‌‌عنوان مسوول حوزه «خدمات بانکی و پرداخت» در اولین و مهم‌ترین اقدام، تلاش کردیم بازیگران اصلی حوزه کسب‌وکار قمار و شرط‌‌‌بندی سایبری را شناسایی و دسته‌‌‌بندی کنیم. این بازیگران در چهار لایه «استفاده‌‌‌کنندگان»، «پشتیبانان شریان‌‌‌های مالی»، «پشتیبانان کسب‌وکاری» و «سرشاخه‌‌‌ها» دسته‌‌‌بندی شده‌‌‌اند. لایه اول که همان استفاده‌‌‌کنندگان هستند، در واقع شامل «قماربازان و اجاره‌دهندگان ابزارهای بانکی و پرداخت» می‌‌‌شوند. «اجاره‌‌‌کنندگان کارت و ارائه‌‌‌دهندگان غیرمجاز خدمات پرداخت» نیز در لایه شریان‌‌‌های مالی قرار می‌‌‌گیرند. در لایه پشتیبانان کسب‌وکاری «توسعه‌‌‌دهندگان تارنماها»، «تبلیغ‌‌‌کنندگان» و «گردانندگان تارنماها» قرار دارند که زمینه انجام این عمل مجرمانه را تسهیل می‌کنند تا در نهایت سرشاخه‌‌‌ها به‌‌‌عنوان ذی‌نفعان اصلی سود ببرند. محرمیان افزود: بر اساس این مدل از زیست‌‌‌بوم قمار و شرط‌‌‌بندی سایبری، بانک مرکزی اقدامات خود را در چهار محور و هشت اقدام برنامه‌‌‌ریزی کرده است: مقابله با قمارخانه‌‌‌داران، مقابله با قماربازان، یافتن سرشاخه‌‌‌های اصلی و نهایتا انجام سلسله اقدامات پیشگیرانه برای به دام انداختن کاربران شبکه‌‌‌های اجتماعی و فضای مجازی. او در تشریح اقدامات انجام‌‌‌شده که به طور مستمر در حال پیگیری است، گفت: رصـد، شناسایی و تحلیـل مستمر شگردهای مورد استفاده در تارنماهای قمار و شرط‌‌‌بندی از جمله این اقدامات مبارزه‌‌‌ای است که طی آن با روش‌های پرداخت وجوه لازم برای قمار و شرط‌‌‌بندی برخورد می‌شود. در دسته پرداخت‌‌‌های ریالی روش‌هایی مانند سوءاستفاده از واسطه‌‌‌های نرم‌‌‌افزاری برنامک‌‌‌های پرداخت، کارت به کارت توسط شخص قمارباز، سوءاستفاده از ابزارهای اینترنتی، سوءاستفاده از ابزارهای بانکداری الکترونیکی و... به کار گرفته می‌‌‌شود که بانک مرکزی برای جلوگیری از این سوءاستفاده‌‌‌ها روش‌های متناسب را در پیش ‌‌‌گرفته است.

 نکته مهم این است که با اقدامات بانک مرکزی طی یک سال گذشته، استفاده از سه روش از روش‌های مورد اشاره تقریبا به صفر رسیده و تنها راه باقی‌‌‌مانده برای انجام این عمل مجرمانه، سوءاستفاده از روش کارت به کارت است که این مسیر هم با توجه به برنامه‌‌‌های ما به‌‌‌زودی تا حد بسیار زیادی مسدود خواهد شد.

معاون فناوری‌‌‌های نوین بانک مرکزی در تشریح اقدام دوم این بانک به ایجاد حلقه‌‌‌های مشارکت اشاره کرد و گفت: این حلقه‌‌‌ها در سه حوزه «بانکی با مشارکت فعال تمام بانک‌های کشور»، «میان‌‌‌بخشی با حضور فعال نهادهایی مانند قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و پلیس فتا» و حلقه «حوزه پرداخت با مشارکت تمام شرکت‌های ارائه‌‌‌دهنده خدمات پرداخت اعم از شرکت‌های پی‌‌‌اس‌‌‌پی و سایر ارائه‌‌‌دهندگان این خدمات» تشکیل شده است. او افزود: در این حلقه‌‌‌ها اقداماتی از جمله شناسایی روش‌های سوء‌‌‌استفاده از ابزارهای بانکی و پرداخت در کسب‌وکارهای غیرمجاز و مجرمانه، شناسایی راه‌‌‌حل‌‌‌های اثربخش برای مقاوم‌‌‌سازی ابزارهای بانکداری و پرداخت الکترونیک، اشتراک‌‌‌گذاری دانش، تجربیات و راه‌‌‌حل‌‌‌ها، ایجاد سازوکارهای اشتراک‌‌‌گذاری اطلاعات، شناسایی قواعد شناسایی تبادلات مشکوک به قمار و شرط‌‌‌بندی سایبری و همچنین شناسایی شکاف‌‌‌های مقرراتی در شبکه پرداخت کشور به‌‌‌منظور مقابله با پدیده قمار و شرط‌‌‌بندی انجام‌‌‌ شده و می‌شود.

محرمیان در تشریح همکاری‌‌‌هایی که میان بانک مرکزی و سایر نهادهای مسوول و مرتبط در مبارزه با قمار و شرط‌‌‌بندی سایبری انجام می‌شود، گفت: نباید از این واقعیت مهم به‌‌‌هیچ‌‌‌وجه غافل بود که اکوسیستم عمل مجرمانه قمار و شرط‌‌‌بندی سایبری بسیار گسترده و پیچیده است و امکان ندارد بدون طراحی و عملیاتی کردن سازوکارهای متناسب با این اکوسیستم به مقابله با آن پرداخت. به همین دلیل هم بانک مرکزی تلاش کرده است برای انجام مسوولیت‌‌‌ خود که تنها ناظر بر قسمت پرداخت‌‌‌های مالی این اکوسیستم مجرمانه است، نسبت به سایر لایه‌‌‌های فرآیندی آن هم اشراف پیدا کند و نتایج حاصل از این اشراف را در اختیار سایر نهادها و دستگاه‌‌‌های مسوول هم قرار دهد تا با کمک و همکاری آنها اقدامات متناسب برای مقابله با این پدیده مذموم انجام شود. او افزود: تسهیم تجربیات و اطلاعات به‌‌‌منظور شناسایی شگردهای سوءاستفاده از ابزارهای بانکی و پرداخت، تنظیم فرآیندها و رویه‌‌‌های رسیدگی قضایی و انتظامی به مصادیق مرتبط با قمار و شرط‌‌‌بندی، ایجاد زیرساخت‌‌‌های تسهیل‌‌‌کننده برای رسیدگی بهنگام به عملیات مشکوک به قمار و شرط‌‌‌بندی، شناسایی شکاف‌‌‌های قانونی بازدارنده در رسیدگی به جرائم مرتبط با حوزه قمار و شرط‌‌‌بندی، شناسایی ظرفیت‌‌‌های موجود در سایر بخش‌‌‌ها و انجام هماهنگی‌‌‌های لازم برای به‌‌‌کارگیری آنها در راستای مقابله با سوءاستفاده از ابزارهای بانکی از جمله مصادیق این همکاری نزدیک و مستمر است. محرمیان تاکید کرد: همان‌‌‌گونه که اشاره کردم، بانک مرکزی در مبارزه با قمار و شرط‌‌‌بندی سایبری همکاری نزدیک و مستمری با سایر نهادها از جمله قوه قضائیه و پلیس فتا دارد.

اخبار مرتبط