بررسی عملکرد بنیاد برکت در بازار کار نشان می‌دهد
سرمایه‌گذاری برای ترمیم اشتغال
درحالی‌که در دو سال اخیر اعمال تحریم‌ها و شیوع کرونا، اثر مخربی در تخریب اشتغال داشته است، عملکرد بنیادبرکت در راستای ترمیم بازار کار و سرمایه‌گذاری در جهت اشتغال‌زایی است. آمارهای رسمی حاکی از آن است که ستاد اجرایی فرمان‌امام در سال ۹۸ به میزان ۲۲۰ هزار شغل با سرمایه‌گذاری حدود ۱۰هزار میلیارد تومانی ایجاد کرده و در سال‌جاری نیز قصد دارد برای ایجاد ۲۷۰هزار شغل در مناطق محروم کشور به میزان بالغ بر ۱۳هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کند. این مجموعه در سال گذشته و امسال سهمی در حدود ۳۰درصد در مشاغل جدید ایجاد‌شده داشته است. بنا بر آمارهای رسمی بنیاد برکت از زیرمجموعه‌های ستاد اجرایی تاکنون توانسته ۳۳۸ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم را در مناطق محروم و روستایی کشور ایجاد کند و خدمات گسترده‌ای در زمینه اشتغال‌زایی مشاغل ناپایدار در مناطق محروم کشور ارائه کند.
تصویر اشتغال در سال ۹۹
آمارهای رسمی از تک‌رقمی‌شدن نرخ بیکاری در سال گذشته حکایت دارد. این گزاره در نگاه اول قطعا نویدبخش بهبود وضعیت بازار کار ایران یا حداقل نشانه‌ای برای حرکت در مسیر کاهش نرخ بیکاری در کشور است، به‌ویژه در یک‌سال گذشته با شیوع پاندمی کرونا، نرخ بیکاری دو رقمی در زمستان ۹۸ (۶/ ۱۰درصد)، به نرخ تک‌رقمی در زمستان ۹۹ (۷/ ۹درصد) تبدیل شد که می‌تواند نشانه‌ای از احتمال خنثی‌سازی اثر کرونا بر بازار کار باشد اما در واقعیت تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری در زمستان ۹۹ با درنظر گرفتن نسبت اشتغال و نرخ مشارکت، به‌نوعی تظاهر به بهبود بازار کار است. آمارهای رسمی مبنی بر کاهش نرخ مشارکت در زمستان ۹۹ است. گزارش‌های رسمی هر‌چند از کاهش ۹/ ۰واحد درصدی نرخ بیکاری و تک‌رقمی شدن آن حکایت دارد، اما این کاهش ناشی از کم‌شدن جمعیت فعال (کاهش ۵/ ۲ درصدی نرخ مشارکت) است. در زمستان ۹۹ نسبت به زمستان ۹۸ حدود ۶۱۱ هزار نفر از جعیت فعال کشور (شاغل یا بیکار در جست‌وجوی شغل) از بازار کار خارج شدند و به درآمدهای غیرکاری یا حتی وابستگی مالی به خانواده روی آوردند که حاصل آن کاهش نرخ مشارکت از ۴/ ۴۲ درصد در زمستان ۹۸ به ۹/ ۴۰ درصد در زمستان ۹۹ است. در نتیجه کم‌شدن جمعیت فعال، حدود ۳۱۰ هزار و ۷۰۰ نفر از جمعیت بیکار کم شد اما این کاهش جمعیت بیکار، به معنای اضافه‌شدن به جمعیت شاغل نیست، چراکه جمعیت شاغل کشور هم ۳۰۰ هزار نفر کاهش یافت. از این‌رو می‌توان گفت نرخ بیکاری تک‌رقمی ۹۹ به‌دلیل کاهش نرخ مشارکت بوده و این موضوع اثر افت اشتغال را پنهان کرده است. علاوه بر این آمارهای رسمی مبنی بر شاخص‌های عمده بازار کار ایران حاکی از آن است که اشتغال از ۴/ ۳۹ درصد در سال ۹۸ به ۳/ ۳۷ درصد در سال ۹۹ کاهش یافته است. همچنین بیکاری نیز با کاهش ۹/ ۰ واحد درصدی از ۷/ ۱۰ درصد به ۶/ ۹درصد رسیده است و نرخ مشارکت نیز از ۱/ ۴۴ درصد به ۳/ ۴۱ درصد کاهش یافته است.
ایجاد ۲۲۰ هزار شغل در سال ۹۹
آمارهای رسمی حاکی از آن است که ستاد اجرایی فرمان امام از زمان شیوع پاندمی کرونا و به‌تبع آن تاثیر کاهشی بر تعطیلی کسب‌وکارها، اقدامات متعددی در زمینه مهار و جلوگیری از بیکاری کسب و کارهای آسیب‌دیده به‌خصوص کسب و کارهای ناپایدار کرده است. در همین راستا در روز ۲۸ اردیبهشت سال ۱۴۰۰ در مراسمی با حضور رئیس ستاد اجرایی فرمان‌امام، مدیران‌عامل و معاونان ۱۰ بانک و نهاد مالی کشور، مدیرعامل بنیاد برکت و جمعی دیگر از معاونان و مسوولان ستاد اجرایی، جشنواره «فصل همدلی و برکت» برگزار شد. در این مراسم محمد مخبر با اشاره به وقوع ۵ رویداد در این جشنواره بیان کرد: «امروز شکرانه بهره‌برداری از ٨۵ هزار طرح با ٢٢٠ هزار شغل ایجاد شده در سال ۹۹ را برگزار می‌کنیم که ١٠ هزار میلیارد تومان برای این طرح‌ها در بنیاد برکت سرمایه‌گذاری شده است.» او افزود: «همچنین عملیات اجرایی ایجاد ۲۷۰ هزار شغل جدید برکت در مناطق محروم کشور در سال ۱۴۰۰ نیز آغاز می‌شود که برای این مهم ۱۳هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان توسط ستاد اجرایی فرمان‌امام و امضای تفاهم‌نامه با ۱۰بانک و نهادمالی سرمایه‌گذاری می‌شود.»
در ادامه او اضافه کرد: «سال گذشته و امسال حدود ۳۰ درصد از مشاغل جدید ایجاد شده در کشور توسط مجموعه کوچکی مانند ستاد اجرایی فرمان‌امام و زیرمجموعه‌های آن ایجاد شده، درحالی‌که بخش‌های اجرایی چند‌برابر ما بودجه و امکانات دارند.
مخبر در این مورد توضیح داد: «رمز موفقیت یک مجموعه ۴۰ نفره مانند بنیاد برکت در پیدا‌کردن سرمایه اصلی کشور یعنی خود «مردم» و به میدان آوردن توان و سرمایه و همت خود آنها است. تمام طرح‌های اجراشده توسط ستاد اجرایی فرمان‌امام با مشارکت خود مردم و بخش خصوصی انجام می‌شود و این راه عبور از معضلات است، باید باور کنیم که در دنیای امروز سرمایه واقعی نیروی انسانی و مردم هستند، نه نفت و گاز و معدن.»
تسهیل مهاجرت معکوس به روستا
مخبر با اشاره به نوآوری‌های جدید بنیاد برکت بیان کرد: «راه‌اندازی پویش «به روستا برمی‌گردیم» و «برکت همدلی» و همچنین سامانه «حمایت از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا» از دیگر اقدامات بزرگی است که از روز ۲۸ اردیبهشت‌ماه رسما آغاز به‌کار می‌کند. علاوه بر این، ازطریق «اپلیکیشن برکت» امکان بازگشت و ایجاد شغل برای افرادی که از روستاها به شهر مهاجرت کرده‌اند و همچنین امکان حضور و سرمایه‌گذاری مستقیم عموم مردم برای ایجاد شغل در مناطق محروم کشور فراهم می‌شود.» مخبر افزود: «پیش‌بینی ما این است که در سال ١۴٠٠ حداقل ٣٠ هزار نفر را بتوانیم از طریق این طرح به روستاها برگردانیم و برای آنان شغل ایجاد کنیم. افزون بر این، مردم از طریق این سامانه می‌توانند به صورت هبه یا قرض‌الحسنه اشتغال خرد و خانگی را برای هموطنان فراهم کنند و به هر اندازه مشارکت مردمی صورت بگیرد، ستاد اجرایی هم به همان میزان و علاوه‌بر میزان تعهد شده سرمایه‌گذاری خواهد کرد.»
ایجاد ۳۳۸ هزار شغل در مناطق محروم
علاوه بر این آمار، امیرحسین مدنی، مدیرعامل بنیاد برکت نیز در مراسمی که در روز سه‌شنبه هفته گذشته برگزار شد، ضمن اشاره به اقدامات گسترده این بنیاد بیان کرد که تاکنون توانسته‌ایم ۳۳۸ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم را در مناطق محروم و روستایی کشور ایجاد کنیم و ۷۷۰۳ روستا را مورد پوشش فعالیت‌های بنیاد برکت قرار دهیم. او با اشاره به نوآوری جدید این بنیاد افزود: «در راستای منویات رهبرمعظم انقلاب و دستور رئیس ستاد اجرایی فرمان‌امام، از طریق «اپلیکیشن برکت» امکان ایجاد شغل برای افرادی که به شهرها مهاجرت کرده‌اند و بازگشت به روستای مبداشان و همچنین امکان حضور و سرمایه‌گذاری مستقیم عموم مردم برای ایجادشغل در مناطق محروم کشور را فراهم کردیم. افرادی که به‌دلیل بیکاری و مشکلات اقتصادی از روستاهای خود به شهرها مراجعه کرده‌اند می‌توانند با مراجعه به اپلیکیشن «برکت» و پرکردن فرم‌های موردنظر، شرایط خود را به ما اعلام کنند، ما به آنها کمک می‌کنیم تا در روستای مبدا خود صاحب کسب‌وکار مطمئن شوند و از این طریق بتوانند از حاشیه شهرها به روستاهای خود بازگردند.»
