IMF گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی را به روز کرد
بهبود رشد با واکسیناسیون
گزارش صندوق بین‌المللی پول با نگرانی از افزایش آمار ابتلا به کووید-۱۹، به‌رغم آغاز واکسیناسیون در جهان آغاز می‌شود. با وجود شرایط عدم اطمینانی که در جهان وجود دارد، این نهاد پولی بر این باور است که رشدی ۵/ ۵درصدی در سال ۲۰۲۱ و رشدی ۲/ ۴ درصدی در سال ۲۰۲۲ در انتظار جهان است. رشد برآورد شده صندوق بین‌المللی پول برای سال ۲۰۲۱ حدود ۳/ ۰ درصد بالاتر از پیش‌بینی سابق این نهاد است و این تغییر ناشی از افزایش امیدواری برای اثرگذاری واکسیناسیون بر روندهای اقتصادی جهان است. صندوق بین‌المللی پول بر این نکته تاکید می‌‌کند که تایید واکسن‌های کووید-۱۹ در ماه دسامبر توسط بسیاری از کشورهای جهان و از سوی دیگر احتمال بالای بازگشت پر قدرت ژاپن و ایالات‌متحده به چرخه اقتصاد جهانی، چشم‌انداز رشد اقتصادی را مثبت‌تر کرده است. در نتیجه این نهاد بر آن شده که در برآورد پیشین خود در ماه اکتبر تجدید نظر کند و رشدی بالاتر را برای سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۰ تخمین زند.
گزارش IMF که روز گذشته منتشر شد از آسیب‌پذیری شدید زنان، کودکان، فقرا، کارمندان غیررسمی و افرادی که بدون قرارداد مشغول به کار هستند سخن گفت و برآورد کرد که در سال گذشته میلادی، رشد جهانی بالغ بر۵/ ۳درصد کوچک‌تر شده که این عدد ۹/ ۰ درصد بیشتر از پیش‌بینی قبلی این موسسه در نیمه سال ۲۰۲۰ است. این نهاد همچنین بر ضرورت بسیج جهانی برای توزیع واکسیناسیون در تمامی کشورها تاکید کرد و هشدار داد که کشورها باید با همکاری نزدیک به هم، مانع از ایجاد بحران بدهی برای کشورهای با درآمد پایین شوند. بنا بر گزارش صندوق بین‌المللی پول، سه پرسش اساسی پیش روی جهان است: نخست آنکه تا پیش از واکسیناسیون سراسری در جهان، چگونه با اعمال پاره‌ای محدودیت‌ها می‌توان مانع از گسترش ابتلا شد. دوم آنکه چگونه سیاست‌های اتخاذی درخصوص واکسیناسیون بر فعالیت‌‌ها اثر‌گذار است و نهایتا آنکه در این مسیر شرایط مالی و قیمت کالا چگونه پیش خواهد رفت. پاسخ به این سه پرسش برای ترسیم چشم‌اندازی حداقلی، لازم و ضروری است.
با همه این احوال، افزایش تولید ناخالص داخلی در سه ماه سوم سال ۲۰۲۰ در برخی کشورها همچون استرالیا، هند، ژاپن، کره جنوبی، نیوزیلند، ترکیه، ایالات متحده و حوزه یورو، فراتر از انتظار بود. رشد در برخی کشورها چون چین و مکزیک نیز مثبت بود که البته برای آنان این رشد جای تعجب نداشت.
امیدها و ناامیدی‌ها در نیمه دوم ۲۰۲۱
صندوق بین‌المللی پول امیدوار است که با افزایش رشد اقتصادی در نیمه دوم سال ۲۰۲۱، واگن اقتصاد جهانی به روی ریل قرار گرفته و به سرعت در مسیر خود شتاب گیرد. در همین راستا رشد اقتصادی را تا پایان ۲۰۲۱ قریب به ۵/ ۵ درصد تخمین زده است. افزایش فعالیت اقتصادی در سایه واکسیناسیون، احتمالا سبب افزایش ۸درصدی رشد در حجم تجارت جهانی در سال جاری میلادی خواهد شد. این سازمان رشد حجم تجاری برای سال ۲۰۲۲ را بالغ بر ۶درصد دانست. ذکر این نکته نیز ضروری است که تجارت خدمات، نسبت به تجارت کالا رشد آهسته‌تری خواهد داشت و زمان بیشتری برای احیای خود نیازمند است. این در حالی است که صنعت توریسم و کسب‌و‌کارهای سفر محور، تا کاهش محسوس شمار ابتلا در جهان، روزگار کسادی خواهد داشت. با وجود آنکه اقتصاد در تلاش است که روی زانوهای خود بایستد اما شکاف ایجاد شده در کشورها، شکافی مستحکم و جدی است و تورم برای بسیاری، واقعیتی اجتناب‌ناپذیر است. گرچه شرایط تورمی برای کشورهای با اقتصاد پیشرفته تغییرات چندانی نخواهد داشت اما برای بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه، تورمی بالای ۴درصد پیش‌بینی می‌شود.
بازارهای جهان
اقتصادهای پیشرفته در دوران همه‌گیری، به اشکال مختلفی همچون تسهیل پرداخت وام، به حمایت از شرکت‌ها و مشاغل خانگی پرداختند. در میان این کشورها اما نرخ و میزان حمایت یکسان نبود و کشورهایی که بیشترین انعطاف‌پذیری را در ساختار خود داشند، عملکرد بهتری نسبت دیگران داشتند. بازارهای در حال ظهور و کشورهای در حال توسعه اما با بحران‌های زیادی روبه‌رو بودند که در این میان کشورهای وابسته به درآمد نفت و کشورهای توریست محور، بیشترین آسیب را دیدند و بازگشت به رشد نیز برای آنان با کندی حرکت خواهد کرد. صندوق بین‌المللی پول بر این نکته تاکید کرد که کووید-۱۹ به تلاش‌ها برای کاهش فقر در این دو دهه، آسیب زده است. طی سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ نزدیک بر ۹۰میلیون نفر به دامن فقر شدید افتاده‌اند. گرچه بسیاری از شرکت‌ها، کارمندان خود را به کار فراخوانده‌اند اما طیف گسترده‌ای از افراد و در بسیاری از کشورها همچنان بیکار هستند. طبق گزارش IMF انتظار می‌رود که خاورمیانه و آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۱ رشدی ۳درصدی و در سال ۲۰۲۲ رشدی ۲/ ۴ درصدی را تجربه کنند. در برآوردهای به‌دست آمده برای سال ۲۰۲۱، هند با رشدی ۵/ ۱۱ درصدی، صدر نشین جهان است. در سال جاری، رشدی ۱/ ۸ درصدی در انتظار چین و رشدی ۳/ ۴ درصدی در انتظار ایالات متحده است.
پیش‌بینی ناپایدار
در حالی‌که کشورهای جهان همزمان با واکسیناسیون، محدودیت‌‌های خود را افزایش داده‌اند، رشد ابتلا به کووید-۱۹ همچنان دغدغه نخست کشورها به ویژه در اروپاست. صندوق بین‌المللی پول هشدار داده است که رشد تخمینی ۵/ ۵ درصد به سادگی می‌تواند سقوط کند و عملیاتی نشود چرا که جهان با ریسک‌های فراوانی روبه‌رو است. افزایش شمار ابتلا پیش از آنکه واکسیناسیون به‌طور سراسری انجام شود از جمله این ریسک‌هاست. ادامه و تقویت قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی می‌تواند مانعی برای رشد اقتصادی باشد. از سوی دیگر صندوق بین‌المللی پول بر این باور است که اگر واکسیناسیون با سرعت زیاد انجام شود و بهره‌وری آن نیز مطلوب باشد، می‌تواند رشد را فراتر از تخمین‌ها ببرد.
