دکتر سید احمد میرمطهری

ظرف چند ماه گذشته، قیمت جهانی نفت به طور مداوم افزایش داشته است. برای شکل‌گیری این روند افزایشی، دلایل مختلفی را می‌توان عنوان کرد. بخشی از افزایش قیمت، مرهون بهبود تقاضای واقعی در عرصه اقتصاد جهانی است. بسیاری از کشورهای جهان به ویژه شماری از کشورهای آسیا نظیر چین و هند، با شتاب فراوان به دنبال دستیابی به رشدهای بالای برنامه‌ریزی شده‌شان هستند. برخی آمارها حاکی است که در سال ۲۰۱۰ میلادی، میزان مصرف نفت در برخی از این کشورها به دوبرابر پیش‌بینی اولیه آژانس بین‌المللی انرژی رسیده است.

این تحول در تغییر و جابه‌جایی تقاضا در بازارهای مصرف از سمت اروپا و آمریکا به سوی دیگر کشورهای جهان رخدادی بااهمیت است و در واقعی شدن قیمت جهانی نفت اثر داشته و دیگر قیمت‌ها به طور توافقی صرفا از سوی قدرت‌های بزرگ اقتصادی تعیین نمی‌شود.

افزون بر این، در روند افزایشی قیمت جهانی نفت توجه و علاقه‌مندی نهادهای سرمایه‌گذاری بین‌المللی به سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های نفتی و دارایی‌های مبتنی بر صنعت نفت و بازارهای آتی نفت است که در استحکام قیمت و ادامه روند افزایشی آن نقش موثر داشته و دارد. حال چنانچه در کنار افزایش تقاضای واقعی و ثبات نسبی عرضه نفت و حجم تقاضا‌های سوداگرانه در بازارهای آتی نفت، ایران سیاست عدم افزایش ظرفیت بین اعضای اوپک را در پیش گیرد، چشم‌انداز نفت ۱۰۰دلاری و بیشتر در آینده نزدیک کاملا محتمل است و قیمت نفت مانند آنچه که در سال ۲۰۰۸ اتفاق افتاد، با یک جهش بزرگ از مرز ۱۰۰ دلار خواهد گذشت. بنابراین، از این تحول و فرصت تاریخی مجدد باید به بهترین نحو بهره‌برداری کرد و با اتکا به انرژی و بهره‌برداری از موقعیت استراتژیک و نیروی انسانی به رشدی پیوسته و متوازن دست یافت و با سیاست‌گذاری‌های بهینه باید این ثروت طبیعی را به ثروت اقتصادی واقعی تبدیل کرد و ثروت نفت را بسترساز توسعه پایدار ساخت.