محمود صدری

ایرانیان عادت دارند کالاهای هر کشوری را با ویژگی و صفتی خاص بشناسند. یکی پردوام و زمخت؛ دیگری ظریف و زیبا، سومی زیبا و دقیق و بادوام و ... . در این میان، کالاهای چینی با صفت ارزانی و البته در پاره‌ای موارد نامرغوبی، شناخته می‌شوند. چینی‌ها قبول ندارند که کالاهای آنها، بی‌کیفیت هستند و این گونه استدلال می‌کنند که در بازار پرتنوع آنها همه‌جور کالایی با کیفیت‌ها و قیمت‌های متفاوت یافت می‌شود و اگر کالاهای نامرغوب چینی به بازارهای ایران می‌رسد، علت آن، انتخاب بازرگانان ایرانی و میل آنها به کسب سود بیشتر است.

اما گویی مسیر اقتصاد جهانی، قرار است تقدیر تازه‌ای برای تولیدکنندگان چینی و مصرف‌کنندگان ایرانی رقم بزند. کشاکش چند ماهه آمریکا و چین درباره مسائل تجاری، اندک‌اندک به جایی می‌رسد که به احتمال زیاد بر بازارهای آینده کالاهای چینی و از جمله بازار ایران تاثیری عمیق خواهد گذاشت و شاید در سال‌های پیش‌رو، افسانه کالاهای ارزان چینی فرو بریزد. در پی مذاکرات اصلی و حاشیه‌ای دو اجلاس اخیر گروه ۲۰ (بیست کشور صنعتی جهان) و درخواست اعضا از چین برای اصلاح برخی روش‌های تجاری‌اش، اکنون به نظر می‌رسد چینی‌ها خود را برای انعطاف نشان دادن، آماده می‌کنند.

آن گونه که یک مقام بانک مرکزی چین گفته است، در مذاکرات اخیر آمریکا و چین راجع به آینده پول چین (یوآن) پیشرفت‌هایی حاصل شده و ممکن است دو کشور در اجلاس آینده گروه ۲۰ به توافق‌هایی دست یابند. آمریکا و اروپا معتقدند چین به منظور پایین نگه‌داشتن هزینه تولید داخلی و افزایش صادرات، ارزش پول خود را به صورت مصنوعی پایین نگه می‌دارد. چین تا چندی پیش این موضع آمریکا و اروپا را اتهام تلقی می‌کرد و حاضر به اصلاح نرخ برابری یوآن نبود؛ اما از چندی پیش رویه‌ای منعطف پیش گرفته و حالا از احتمال توافق در این زمینه خبر می‌دهد. اگر چینی‌ها در مذاکرات ماه آینده با آمریکا و اروپا، متقاعد شوند که ارزش‌زدایی از یوآن را متوقف کنند، حادثه‌ای مهم در تجارت جهانی رخ خواهد داد؛ زیرا اصلاح ارزش یوآن هم تولید چین را کاهش خواهد داد و هم اینکه کالاهای صادراتی این کشور را گران‌تر خواهد کرد.

آخرین آمارهای فصلی درباره اقتصاد چین که هفته گذشته منتشر شد، نشان می‌دهد که آهنگ رشد اقتصادی، حتی پیش از اصلاح ارزش یوآن، رو به کاهش گذاشته است. رشد اقتصادی چین در سه ماهه اول امسال ۹/۱۱درصد بود، در سه ماهه دوم به ۳/۱۰درصد کاهش یافت و براساس پیش‌بینی‌ها، سال آینده به ۹ درصد می‌رسد. بنابراین، با توجه به کاهش رشد اقتصادی چین و افزایش احتمالی نرخ برابری یوآن در ماه‌های آینده، می‌توان تصور کرد که دوران کالاهای ارزان چینی اندک اندک به خط پایان نزدیک می‌شود. این اتفاق نزدیک نیست؛ اما ظاهرا گریزناپذیر است. این تحول بر همه کشورهای جهان تاثیر خواهد گذاشت و سهم هر کشوری از این تاثیرپذیری به میزان واردات آن از چین بستگی دارد. ایران از مصرف‌کنندگان اصلی کالاهای چینی است و لاجرم بیش از بسیاری از کشورها از تحولات اقتصادی چین تاثیر خواهد پذیرفت.