علیرضا کدیور

رشد چشمگیر قیمت سکه بهار آزادی در بازار ایران طی چند روز گذشته توجه کارشناسان اقتصادی و خانوارهای ایرانی را به خود جلب کرده است. بررسی روند قیمت سکه طلا در ایران نشان می‌دهد این گزینه سرمایه‌گذاری از دو متغیر قیمت جهانی طلا و نرخ برابری ریال در برابر دلار آمریکا تاثیر می‌پذیرد. در این میان رشد چشمگیر قیمت سکه طلا طی روزهای گذشته تا حد زیادی مرهون جهش نرخ برابری دلار آمریکا در برابر ریال بوده است.

در واقع قیمت جهانی طلا طی سه هفته گذشته با شیب ملایم از ۱۲۴۰ دلار در هر اونس به ۱۳۰۰ دلار افزایش یافته است که رشدی معادل ۵ درصد را نشان می‌دهد؛ در حالی که نرخ برابری دلار آمریکا در برابر ریال از اواخر هفته قبل به واسطه یکسری عوامل واقعی و هیجانی، از ۱۰۴۴ تومان به ۱۱۱۵ تومان در روز گذشته افزایش یافته که از رشدی معادل ۷ درصد برخوردار بوده است.

حال هرچند افزایش نرخ برابری دلار آمریکا در برابر ریال ایران در بازه زمانی میان مدت و بلندمدت به واسطه بالاتر بودن نرخ تورم داخلی از نرخ تورم خارجی، امری محتوم به نظر می‌رسد، اما تنها به واسطه صعودی بودن روند نرخ برابری دلار در برابر ریال، نمی‌توان طلا را به عنوان گزینه‌ای کم‌ریسک و پرسود برای سرمایه‌گذاری قلمداد کرد؛ چراکه از یک‌سو دولت و بانک مرکزی می‌توانند در کوتاه‌مدت با تزریق ارز به بازار، جهش هیجانی نرخ دلار آمریکا را مهار کنند و از سوی دیگر بررسی روند متغیرهای اقتصاد جهانی نشان می‌دهد، افزایش قیمت طلا طی ماه‌های اخیر تا حد زیادی به واسطه نگرانی از اوضاع نابسامان اقتصادهای بزرگ بین‌المللی و نگرانی از تداوم بحران در این اقتصادها رخ داده است. در واقع از نیمه دوم سال ۸۷ پس از بروز بحران جهانی اقتصاد، نگرانی از سقوط اقتصاد آمریکا و اروپا، سرمایه‌گذاران بازارهای جهانی را به جایگزینی طلا به جای سایر ارزها به عنوان گزینه‌ای با ارزش ذاتی بالا سوق داد. روندی که افت ارزش دلار آمریکا و افزایش قیمت یورو را در پی داشت. در این شرایط به نظر می‌رسد علاوه بر ریسک کنترل نرخ برابری دلار آمریکا در برابر ریال از سوی بانک مرکزی، بهبود وضعیت اقتصادی کشورهای صنعتی نیز می‌تواند به عنوان ریسکی در جهت افت قیمت طلا تلقی شود؛ شرایطی که دقت هر چه بیشتر برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا را بیش از پیش گوشزد می‌کند.