شهرام شریف

نمایشگاه‌های الکامپ (الکترونیک، کامپیوتر و تجارت الکترونیکی) و تلکام (مخابرات) این روزها در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی در حال برگزاری است. گفته می‌شود این دو نمایشگاه به نوعی بضاعت بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران را به نمایش گذاشته‌اند. اما آیا چند غرفه تزیین شده، هدایای تبلیغاتی و محصولات وارداتی تمام بضاعت صنعت ICT ایران است؟

برای بررسی هر رویداد نمایشگاهی می‌توان دو نگاه را در نظر گرفت. نخست آنکه هر نمایشگاه در واقع ویترینی از همان صنعت است و هر چند بتوان چینش این ویترین را به شکل مطلوب و جذابی انجام داد، اما فحوای رویداد را نمی‌توان تغییر داد.

نکته دوم در زمینه نوع اجرای نمایشگاه است. نحوه برگزاری، برنامه‌ریزی، هماهنگی و بسیاری از مسائل مربوط به حضور شرکت‌کنندگان در این بخش جای می‌گیرند. بدون هیچ شکی الکامپ و تلکام از هر دو موضوع رنج می‌برند. نخست آنکه بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات به گفته بسیاری از فعالان این عرصه وضع چندان مطلوبی ندارد. از فروش برخی تجهیزات مشهور کامپیوتری و مخابراتی (لپ تاپ، قطعات کامپیوتری و تلفن‌های همراه) که بگذریم، بسیاری از فعالان این صنعت از بی‌رونقی و کسادی کار یا ورشکسته شده‌اند یا سرمایه به جای دیگری سپرده‌اند. کمتر تولید‌کننده داخلی را می‌توان پیدا کرد که زیر فشار سنگین تولید کمر خم نکرده باشد. در حالی که نمایندگان محصولات خارجی (حتی نمایندگان دسته چندم یک محصول) از وضعیت به مراتب بهتری برخوردارند.

از سوی دیگر، همین بضاعت اندک هم به خوبی به نمایش در نمی‌آید و هنگامی که همین توان در نمایشگاهی مثل الکامپ به روی پرده می‌رود، گویی باویترینی به هم ریخته و سردرگم روبه‌رو هستیم. برنامه‌ریزی برای این نمایشگاه عمدتا طی روزهای آخر حالت جدی به خود می‌گیرد و کیفیت ارائه سرویس به شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان در حداقل خود قرار دارد.

همین می‌شود که هیچ کدام از این نمایشگاه‌ها در تقویم هیچ کدام از شرکت‌های بزرگ خارجی قرار نمی‌گیرند. شرکت‌های بزرگ داخلی هم به دلیل مشکلاتی که سال‌ها قبل در حافظه شان باقی مانده عطای این حضور پر دردسر را به لقای آن می‌بخشند. بسیاری از داخلی‌ها که توان مالی دارند به سمت نمایشگاه‌هایی چون جیتکس و سبیت سرازیر می‌شوند و ده‌ها برابر هزینه الکامپ را به خاطر برنامه‌ریزی دقیق و مناسب به خارجی‌ها می‌دهند.

حل مشکلات صنعت ICT بی‌شک نیازمند باز شدن گره‌های دیگر است اما ایران توان آن را دارد تا در کوتاه‌ترین مدت بزرگ‌ترین رویداد نمایشگاهی آی‌سی‌تی را در داخل خود برگزار کند. این مهم نیازمند برنامه‌ریزی طولانی مدت، دقیق و سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌های نمایشگاهی است.

تجربه کشورهای همسایه نشان می‌دهد نیروی حاصل از فراهم کردن جایگاه ارائه و ایجاد یک ویترینی با چینش خوب می‌تواند حتی خموده‌ترین صنایع را نیز به انفجار اقتصادی رهنمون سازد.