محمد صادق جنان صفت

پدران و مادران ایرانی وقتی از ژرفای دل برای فرزندانشان آرزوی خوشبختی می‌کنند، از خداوند می‌خواهند به آنها روزی حلال، شغل آبرومند و کسب پایدار دهد. این نیاز، آرزو و دعای ایرانیان البته خواسته‌های کمی نیستند و ایجاد فضای مناسب و کارآمد در حوزه‌های سیاست و اقتصاد که توانایی برآوردن آنها را داشته باشد، کار سخت و پیچیده‌ای است.

ایرانیان وقتی آرزوی یاد شده را با خدا در میان می‌گذارند، نیم نگاهی نیز به حکومت و دولت دارند و نیک می‌دانند که دولت‌ها در ایران به این دلیل که منابع قدرت و ثروت را در اختیار دارند، عامل اصلی در محقق کردن آن خواسته‌ها هستند. نهاد حکومت و دولت در ایران نیز از دیرباز تا امروز سعی کرده است در حرف و در عمل خود را در مسیر برآورده کردن این تمنای ایرانیان نشان می‌دهد. در این روزها که کمتر از دو هفته به روز رای گیری دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری مانده است، می‌بینیم که کاندیداها برای به دست آوردن ریاست دولت، به اشکال گوناگون وعده‌هایی در همین زمینه و البته با عناوین متفاوت می‌دهند. هر ۴ کاندیدا می‌گویند با فساد اقتصادی که روی دیگر آن رواج حرام خواری در جامعه است، مبارزه خواهند کرد. هر ۴ کاندیدا وعده می‌دهند که راه سرمایه‌گذاری را هموار می‌کنند تا شهروندان ایرانی مطمئن شوند شغل پایدار خواهند داشت. کاندیداها با زبان‌های گوناگون و استفاده از روش‌های تبلیغاتی متفاوت به جست‌وجوکنندگان کار وعده شغل آبرومند می‌دهند.

در صورتی که کاندیداها از گستردگی و ژرفای این تمنای ایرانیان آگاهی کامل داشته باشند و بخواهند پس از پیروزی در مسیر تحقق این آرزوی ایرانیان حرکت کنند، باید کارهای اساسی در تغییر ساختار اقتصاد ایران انجام دهند. مهمترین کاری که باید صورت پذیرد، این است که سایه گسترده و همیشه پایدار یک گروه کوچک به نام مدیران دولتی را از سر شهروندان دور نگهدارند و اجازه دهند میلیون‌ها ایرانی در فضایی رقابتی و سالم برای کسب و کار و معیشت خویش برنامه‌ریزی کرده و فعالیت کنند.

عمیق‌ترین دره‌ای که شهروندان ایرانی را به کار حرام خواری می‌کشاند، اقتصاد دولتی است که در آن یک گروه بسیار کوچک با تصمیم‌های خود معیشت مردم را به رانت‌خواری آلوده می‌کنند.همچنین، بزرگترین سدی که مانع از پدیدار شدن شرایط به دست آوردن شغل آبرومند و پایدار برای شهروندان یک جامعه شده، اقتصادی است که سرنخ همه تصمیم‌‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در دست یک گروه کوچک قرار گرفته است و آنها حتی با نیت‌های خوب، شهروندان را در هراس نگه‌می‌دارند که آیا شغل به دست آمده را می‌توانند حفظ کنند یا نه.

کاندیداهای ریاست‌جمهوری می‌توانند و باید صراحتا اعلام کنند برای تضعیف و نابودی شر اقتصاد دولتی که راه را برای کسب روزی حلال، شغل آبرومند و کسب پایدار هموار می‌کند، چه برنامه عملی دارند. هر وعده‌ای جز این اگر داده شود، تمنای ایرانیان را برآورده نخواهد کرد.