محمدصادق جنان‌صفت

علی لاریجانی، رییس مجلس و غلامرضا مصباحی‌مقدم، رییس کمیسیون اقتصادی در دو گفت‌وگوی جداگانه با محوریت هدفمند کردن یارانه حامل‌های سوخت، دغدغه‌های نهاد قانونگذاری را بیان کرده‌اند. رییس مجلس نگران پدیدار شدن شوک رکود تورمی است و رییس کمیسیون اقتصادی معتقد است که دولت در اجرای این طرح سرنوشت‌ساز نباید تعجیل کند.

این سخنان و داوری‌ها در حالی بیان می‌شود که احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‌های مجلس نیز چند روز پیش با صراحت گفت که اجرای طرح به رشد شتابان نرخ تورم منجر خواهد شد و رامین پاشایی فام، معاون اقتصادی بانک مرکزی نیز به صورت ضمنی جهش در قیمت برخی کالاها را پذیرفته است.

با این همه، رییس‌جمهور محمود احمدی‌نژاد اصرار دارد که شرایط کنونی بهترین زمان برای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه سوخت است. آیا معنای سخنان رییس مجلس، رییس کمیسیون اقتصادی و رییس مرکز پژوهش‌های این نهاد، به معنای آماده شدن مرکز قانونگذاری کشور برای به تاخیر انداختن تصویب قانون مورد نیاز برای هدفمند کردن یارانه‌ها است؟ با توجه به اینکه اکنون میلیون‌ها شهروند ایرانی که با تشویق مستقیم رییس‌جمهور فرم تقاضای دریافت یارانه نقدی را پر کرده و چشم به راه دریافت ارقام وعده داده شده‌اند، مساله پیچیده‌تر شده و از حوزه تحلیل‌های اقتصادی به حوزه مسائل سیاسی نیز کشیده خواهد شد.

به نظر می‌رسد در این وضعیت باید منتظر نوعی چالش جدی میان دولت و مجلس در عرصه یاد شده بود. از طرف دیگر اکثریت اقتصاددانان، کارشناسان و حتی آن دسته از سیاسیونی که پیش از این مخالف هدفمند کردن یارانه حامل‌های انرژی بودند، معتقدند که کلیت این طرح برای نجات اقتصاد و شفاف‌سازی ضرورت دارد.

به این ترتیب، این پرسش پدیدار می‌شود که چه باید کرد؟ از آنجا که مخالفان طرح هدفمند کردن یارانه‌‌ها به ویژه جناح سیاسی اصولگرایان که در مجلس نیز اکثریت دارند، از دولت درخواست دارند که در اجرای طرح تعجیل و شتاب نشان ندهد، می‌توان حول این خواسته مجلس متمرکز شد و بحث‌ها و گفت‌وگوها را به زمان اجرا معطوف کرد. به این معنی که رییس‌جمهور احمدی‌نژاد پا پیش گذاشته و بپذیرد که به جای اجرای طرح در ماه‌های آینده که احتمال شبهه سیاسی بودن را در ذهن ایجاد می‌کند، اجرای آن رابه روزهای آرامتر موکول کند. در این فاصله، مجلس، قوه‌قضاییه، سایر نهادهای رسمی قدرت، تشکل‌ها و نهادهای بخش‌خصوصی و سایر گروه‌های مرجع قدرت و روشنگری می‌توانند دیدگاه‌های کارشناسی خود را در معرض داوری قرار داده و با تعامل نزدیکتر اجرای یکی از مهمترین طرح‌های اقتصادی کشور را با عزم ملی و وفاق همگانی به اجرا نزدیک کنند. با اجرای شتابزده، غیرمنسجم و در غیاب یک وفاق عمومی و دیدگاه‌های کارشناسی، این بیم وجود دارد که این طرح برای همیشه غیرقابل اجرا باشد و این یک آسیب جدی است.