مهران دبیرسپهری

پس از افزایش قابل توجه قیمت کالاهای اساسی، مسوولان ذی‌ربط تصمیم گرفتند تا وارد گود شده و با استفاده از مبلغ ۲۴ میلیارد دلار، تورم را مهار کنند. اما باز هم ریشه اصلی تورم مورد غفلت قرار گرفت. علت‌العلل تورم انتشار خارج از قاعده پول توسط بانک مرکزی است. نکته مهم این است که عمل مزبور اعتیاد آور است؛ یعنی برای خلاصی از درد آن یا باید یکی دو سال سختی کشید یا دوز ماده مخدر را افزایش داد. افزایش ماده‌مخدر نیز به قیمت تضعیف تولید داخلی تمام می‌شود. اما هزینه ۲۴ میلیارد دلاری برای واردات چگونه تولید ملی را تضعیف می‌کند؟ پاسخ این سوال را بارها در همین روزنامه داده‌ایم اما چون اشتباهات همچنان تکرار می‌شود پاسخ مجدد نیز لازم است. اصولا تبدیل بیش از حد ارز به ریال از دو طریق، تولیدکننده را از پا در می‌آورد، یکی به دلیل اثر تورمی افزایش نقدینگی است که باعث افزایش نرخ بهره می‌شود و دیگری به دلیل چیزی که به آن بیماری هلندی گفته می‌شود و نتیجه این بیماری هم جایگزینی کالای خارجی به جای کالای ایرانی در سبد مصرفی مردم ایران خواهد بود.

در شرایط تورمی، اقشار مختلف مردم از دولت‌ها می‌خواهند برای رفع مشکل، چاره‌ای بیندیشند، در صورتی که چاره مشکل در این است که اصولا دولت‌ها کاری نکنند؛ زیرا تورم در نتیجه اقدامات دولت‌ها به‌وجود می‌آید و درمان آن هم در روزه‌داری آنها است. به عبارت دیگر، همان‌طور که بیشتر عبادات، ایجابی است مگر روزه که عملی سلبی می‌باشد، از دولت‌ها نیز توقع می‌رود این عبادت سلبی بسیار سخت را به جان خریده و از هزینه‌های‌شان بکاهند.

بنابراین برای مهار تورم پیشنهاد می‌شود: اولا پروژه‌های عمرانی فاقد توجیه فنی، اقتصادی و زیست محیطی به کلی جمع شود.

ثانیا پروژه‌های عمرانی دارای توجیه نیز اولویت‌بندی شده و متناسب با توان مالی کشور، بخشی از آنها معلق شود. ثالثا مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده اجرا شود. رابعا حداکثر صرفه‌جویی در بودجه ۹۱ برای کاهش هزینه‌ها انجام شود.

به هر حال باید روزی تصمیم گرفت که اقتصاد باید توسط مردم اداره شود یا دولت. اگر می‌خواهیم اقتصاد در دست مردم باشد راهی جز این نیست که دولت از میدان خارج شود و نشانه خروج دولت هم کاهش هزینه‌های دولت است که آثار آن را در بودجه سالانه می‌توان دید و البته بزرگ‌ترین نشانه نهایی آن مهار کامل تورم است. زیرا با کاهش هزینه‌های دولت منابع پولی، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و این باعث کاهش تورم و کاهش نرخ بهره خواهد شد. هر زمان هم که بهره از نظام اقتصادی حذف شود مردم می‌توانند به طور گسترده وارد معرکه تولید شوند. در هر صورت با این مُسکن‌ها تنها می‌توان مشکل را زیر برف پنهان کرد. برفی که دیر یا زود در معرض آفتاب تموز قرار خواهد گرفت.