ارزیابی سیاست ۲۸۵۰۰
۱- نرخ تورم اقلام اساسی و دارو که ارز ۲۸۵۰۰ تومانی دریافت کرده‌اند، در این دوره ۶ماهه به تفکیک اقلام چند درصد بوده است؟
برای ساده‌سازی و گریز از موانع قانونی، فرض کنیم ملزم به اجرای نظام ارزی شناور مدیریت‌شده نباشیم. به علاوه، فرض کنیم نرخ ۲۸۵۰۰تومان در تاریخ ۱۰دی‌ماه۱۴۰۱ معادل نرخ تعادلی بازار ارز در آن مقطع بوده باشد. حال اگر نرخ تورم اقلام وارداتی مشمول این نوع ارز در دوره ۶ماهه سپری‌شده از اجرای این سیاست هر عددی غیر از صفر باشد، تثبیت نرخ روی عدد ۲۸۵۰۰تومان توجیه منطقی نداشته و قطعا به معنای توزیع رانت بین واردکنندگان و هدررفت منابع ارزی است و لازم است نرخ ۲۸۵۰۰تومان حداقل به میزان متوسط نرخ تورم اقلام مشمول ارز تثبیتی، تعدیل شود. در واقع، حتی اگر مطلوب بانک مرکزی تثبیت نرخ ارز است، باید سیاست تثبیت خزنده را دنبال کند تا از خیرات ارز جلوگیری کند.
۲- چه میزان از وصولی‌های نفت، گاز و میعانات گازی در این دوره ۶ماهه به نرخ ۲۸۵۰۰تومان فروخته‌شده و وصولی‌های این اقلام صادراتی نسبت به دوره مشابه سال قبل چقدر تغییر کرده است؟
اگر وصولی‌های نفت، گاز و میعانات گازی نسبت به مدت مشابه افزایش یافته باشد و نرخ تورم اقلام مشمول ارز ۲۸۵۰۰تومانی هم عددی غیر از صفر باشد، آن‌گاه با اجرای نظام تثبیت خزنده می‌توان منابع تبصره۱ قانون بودجه را افزایش داد و با انتقال منابع مازاد تبصره۱ به مصارف تبصره۱۴ قانون بودجه، از اجرای روش‌هایی که باعث فشار روی تولیدکنندگان می‌شود (نظیر افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌های تولیدکننده متانول) که میزان تولید و عرضه ارز آنها را کاهش می‌دهد، اجتناب کرد.
۳- عرضه ارز صادرکنندگان عمده غیرنفتی (پتروشیمی‌ها و وفولادی‌ها) از زمان آغاز به‌کار مرکز مبادلات به چه میزان بوده و چه سهمی از بازار نیما را به خود اختصاص داده و عرضه آنها نسبت به دوره مشابه چه تغییری کرده است؟
اگر گزارش‌ها نشان دهد که عرضه ارز آنها افزایش پیدا کرده که فبهاالمراد و نعم‌المطلوب. اما اگر عرضه آنها کاهش یافته باشد، باید به این سوال پاسخ داده شود که چه میزان از این کاهش عرضه ناشی از افت قیمت کالاهای جهانی صادراتی و چه میزان ناشی از شکاف نرخ دلار مرکز مبادله (دامنه ۳۶ تا ۳۸هزار تومان) بوده است؟ به علاوه، آیا لازم نیست با توجه به تحولات نرخ تورم و نرخ رشد نقدینگی نسبت به دامنه ۳۶ تا ۳۸هزار تومان تجدیدنظر صورت پذیرد؟
۴- برنامه برای مدیریت نرخ ارز تا پایان سال ۱۴۰۲ چیست؟
خرد جمعی می‌گوید پیش‌بینی‌پذیری آینده برای صادرکنندگان و واردکنندگان فقط زمانی امکان‌پذیر است که برنامه سیاست ارزی برای مدیریت نرخ ارز به‌صورت مدون و شفاف برای آحاد اقتصادی تشریح شود. اعلام چنین برنامه‌ای به مردم کم اهمیت‌تر از احیای برجام نیست.
