پشت پرده تنش‌های مرزی افغانستان و پاکستان
همزمان با افزایش تنش‌ها در مرز میان افغانستان و پاکستان، گروهی از ناظران از فصل تازه درگیری‌ها در مرزهای جنوبی آسیا گفته و براین باورند که اسلام آباد به واسطه شرایط سیاسی و اقتصادی‌اش نمی‌تواند بحران دیگری را تاب بیاورد. همزمان گروهی دیگر با استناد به فعل و انفعال های گروه های رادیکالی چون تحریک طالبان پاکستان و بدتر از آن شاخه داعش خراسان، ظهور این گروه را تهدیدی فرامرزی برای چین و هند قلمداد می کنند؛ دو کشوری که در افغانستان رقابتی تنگاتنگ دارند.
اوراسیا ریوو رخدادهای 27 تا 28 دسامبر یادآور وضعیت پرتنش پاکستان در مرزهای غربی است. رویارویی مرزی اخیر پاکستان و تحریک طالبان پاکستان (TTP) با حمایت طالبان افغانستان، تنش ها را بین دو همسایه افزایش داده است. به طور سنتی، قبل از بازگشت طالبان به قدرت در اوت 2021، پاکستان متحد استراتژیک طالبان بود. به بیانی دیگر پاکستان پناهگاه، آموزش و منابع لجستیکی را در طول جنگ طالبان فراهم کرد و از این طریق جایگاهی استراتژیک در منطقه به دست آورد.پویایی ها پس از سال 2021 با تشدید تنش ها و روابط خصمانه ناشی از اختلافات امنیتی سیاسی، ارضی و استراتژیک به طور چشمگیری تغییر کرده است. در حالی که پاکستان تجدید حیات طالبان را به عنوان یک پیروزی استراتژیک بالقوه جشن می گرفت، پیامدهای بازگشت این گروه خلاف آن را ثابت کردند. خطوط گسل عمیق در روابط آنها، منافع متضاد، و ادعای استقلال و ملی گرایی طالبان، اتحاد آنها را به یک رابطه خصمانه تبدیل کرده و دو ملت را به درگیری کشانده است.
منشور شکسته
همزمان نیوز ۱۸ در گزارش خود آورد، پاکستان نقش کلیدی در ظهور طالبان در دهه 1990 داشت و سال‌ها از این گروه رادیکال حمایت می‌کرد. در طول دهه 1980، محمد ضیاءالحق، رئیس جمهور پاکستان و آی اس آی، با کمک سیا، حدود 90 هزار افغان از جمله ملا عمر را آموزش دادند. پاکستان در دوره نخست قدرت نمایی طالبان اهرم های آموزشی، نظامی و لجستیکی در اختیار این گروه قرار داد.همزمان اسلام آباد برای بیش از دو دهه، با ایفای نقش متحد آمریکا در جنگ علیه تروریسم و هم صدایی با طالبان، بازی دوگانه ای را آغاز کرد.
در این میان، چشم انداز دستیابی به عمق استراتژیک در افغانستان، کاهش نفوذ هند و استفاده از طالبان به عنوان یک دارایی استراتژیک هدف اصلی سیاست خارجی پاکستان بود.به باور ناظران فروپاشی دولت افغانستان در سال 2021، پس از خروج ایالات متحده، بازگشت طالبان 2.0 به قدرت را محقق کرد. با این حال، امید پاکستان به تعمیق نفوذ استراتژیک خود از طریق یک رژیم متحد در کابل نتیجه معکوس داد. تسلط طالبان، استراتژی پاکستان با هدف تعریف وزنه تعادلی در منطقه به چالش کشید. از قضا، بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، تحریک طالبان پاکستان را نیز تقویت کرد، گروهی که به عنوان یک گروه ایدئولوژیک و رادیکال شناخته می شوند. این تحول یک عامل تحریک کننده برای پاکستان شد، زیرا تحریک طالبان پاکستان فعالیت های تروریستی اش را تشدید کرد.
تحلیلگران همزمان به مناقشه خط دیورند اشاره دارند؛ خطی که عصر استعمار مرز بین افغانستان و پاکستان را مشخص می کرد و همچنان نیز یک نقطه اختلاف قابل توجه است. این مرز اقوام پشتون را بین دو ملت تقسیم می کند و مورد مناقشه افغانستان قرار گرفته است و باعث ایجاد خصومت های فرامرزی شده است.از منظر پاکستان، خط دیورند نماد حاکمیت و تمامیت ارضی این بازیگر است، به ویژه در مناطقی مانند خیبر پختونخوا و بلوچستان، جایی که ناسیونالیسم پشتون عمیقاً ریشه دوانده است. در پاسخ، پاکستان مرزهای افغانستان را با حصارکشی برای مهار ستیزه جویان، قاچاق و نفوذ فرامرزی تقویت کرده- استراتژی که از حصارکشی این کشور در امتداد خط کنترل با هند الهام گرفته شده است.با این حال، طالبان این حصارکشی را زیر سوال بردع و آن را نقض حاکمیت افغانستان و تهدیدی برای وحدت جوامع پشتون می داند.در چنین شرایطی درگیری‌ها بین نیروهای افغان و پاکستانی در امتداد مرز شدت گرفته و خصومت‌های مرزی را تشدید کرده است.
مشروح این گزارش را در اقتصادنیوز با تیتر «پشت پرده تنش‌های مرزی افغانستان و پاکستان؛ فرصت سازی چین و هند از تنش‌ها/ طالبان از جان اسلام آباد چه می‌خواهد؟» بخوانید.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
