خسارت سعودی ها از درگیری نفتی با آمریکا

تصمیم اخیر گروه اوپک‌پلاس برای کاهش تولید ۲ درصدی تولید نفت به تنش در روابط ریاض و واشنگتن به عنوان متحدان نزدیک منجر شده و دولت «جو بایدن» اعلام کرد که گزینه‌های خود درباره عربستان را بررسی می‌کند.

سعودی لیکس گزارش داد، سیاست‌های عربستان در مورد سطح تولید نفت معضلی تاریخی را پیش روی این کشور قرار می‌دهد و ناظران معتقدند که این امر عمدتاً به دلیل وابستگی آل سعود به ایالات متحده طی چند دهه اخیر است.

این موضوع پس از تصمیم عربستان سعودی در نشست اخیر اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت این کشور بیشتر آشکار شد؛ به ویژه که بحران انرژی در کشورهای غربی با نزدیک شدن به فصل زمستان تشدید شده و تداوم تورم جهانی نیز اثرات وحشتناک خود را بر اکثر کشورهای جهان بر جای گذاشته است، بدون اینکه هیچ نشانه‌ای از نزدیک شدن به پایان جنگ روسیه و اوکراین وجود داشته باشد.

بر کسی پوشیده نیست که تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید، قیمت نفت را افزایش می‌دهد و این امر تأثیر مثبتی بر بودجه عربستان خواهد گذاشت و نقدینگی لازم را برای پروژه‌های توسعه‌ای فراهم می‌کند؛ اما مسلم است که تصمیم برای کاهش تولید مستقیماً به نفع شهروندان سعودی نخواهد بود، زیرا قیمت نفت ماه‌هاست بالا بوده است؛ اما برخلاف وعده‌های متداوم آل سعود نه حقوق‌ها و فرصت‌های شغلی افزایش یافته و نه مالیات بر ارزش افزوده لغو یا کاهش یافته است.

این درحالی است که مازاد مالی عربستان تنها به پروژه‌های میلیاردی و پوچ «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی در راستای چشم انداز ۲۰۳۰ اختصاص می‌یابد.

در واقع مفهوم قدرت کشورها با چندین موضوع مرتبط است که متمایز کردن آنها از یکدیگر دشوار است، به ویژه با توجه به نقشه درهم تنیده روابط و اتحادهای بین‌المللی که با وقوع جنگ‌ها و بحران‌ها افزایش یافته است.

پر واضح است که یکی از نقاط قوت عربستان اقتصاد آن است که از نفت آن به دست می آید. بنابراین این کشور از بدو تأسیس بر سیاست «نفت در برابر امنیت» متکی بوده است.

این مفهوم به این معنی است که آل سعود در ازای تعهد آمریکا برای حفاظت از امنیت عربستان تامین نیازهای جهانی نفت را تضمین می‌کند و این همان چیزی است که به عربستان اجازه داد تا با توجه به ثبات امنیتی تامین شده آن توسط آمریکا، راه را برای پیشرفت خود هموار کند. بارزترین نمونه آن استفاده « ملک فهد» از نیروهای آمریکایی برای حفاظت از عربستان سعودی در جریان حمله صدام حسین به کویت است.

همچنین عدم پایبندی عربستان سعودی به تعهدات نفتی خود ممکن است منجر به عدم پایبندی آمریکا به تعهدات امنیتی و نظامی خود شود، زیرا آمریکا اولین و بزرگ ترین صادر کننده تسلیحات به عربستان سعودی است.سامانه‌های پدافند هوایی پاتریوت خط دفاعی اول عربستان است. بسیاری از شرکت‌های تعمیر و نگهداری نظامی در عربستان، آمریکایی هستند و هزاران نیروی نظامی آمریکایی در پایگاه‌های عربستان سعودی مستقر هستند.

بر اساس این گزارش، هر چه بیشتر به منافع اقتصادی آمریکا خسارت وارد شود، فشار بیشتری بر عربستان سعودی خواهد داشت که ممکن است به عقب نشینی از حمایت نظامی از عربستان سعودی نیز برسد، همان گونه که رئیس روابط خارجی سنا خواستار تعلیق فوری همکاری آمریکا با عربستان شد و این تنها در گفتار نخواهد بود، زیرا سنا می‌تواند فروش تسلیحات به کشوری خارجی را وتو کند.

خروج سیستم‌های دفاعی آمریکا از ریاض پیامدهای فاجعه‌باری بر میادین نفتی این کشور نیز خواهد داشت، به‌ویژه که آتش‌بس در یمن نیز تمدید نشده و شرکت‌های نفتی عربستان ممکن است در معرض تهدیدات انصارالله در پاسخ به تجاوزات این کشور به یمن قرار گیرد. مانند حملات سال ۲۰۱۹ که به تاسیسات نفتی عربستان انجام شد (حملات جنبش انصارالله یمن) و بازار انرژی را تکان داد.

اگرچه عربستان سعودی برخی تسلیحات خود را از سایر کشورها مانند آلمان، روسیه و چین وارد می‌کند؛ اما تنها اندکی از نیازهای نظامی این کشور را پوشش می‌دهد. همچنین یافتن جایگزین برای تجهیزات نظامی ایالات متحده برای عربستان آسان نخواهد بود. بدین ترتیب برخی کشورها تمایلی به تقابل احتمالی با آمریکا در نتیجه صادرات سلاح به عربستان سعودی ندارند. حتی روسیه که در حال رقابت با آمریکاست در جنگ با اوکراین نیاز به تسلیحات دارد.

سناریوی بمباران تأسیسات نفتی خسارات هنگفتی به عربستان وارد و حیات اقتصاد نفتی این کشور را تهدید می‌کند. بدین ترتیب عربستان مجبور می‌شود بار دیگر تسلیم آمریکا شود و یا با امتیاز دهی بیشتر به انصارالله یمن از تاسیسات نفتی خود محافظت کند.

اعزام یک هیئت سعودی به صنعاء با وجود اینکه به دلیل بررسی پرونده اسرا اعلام شده است؛ می‌تواند اقدام پیش‌گیرانه محمد بن سلمان برای رفع مشکلات خود با انصارالله یمن باشد تا بتواند از تاسیسات نفتی خود محافظت کند و اهرم فشار خود علیه آمریکا را نگاه دارد.

بر این اساس، عربستان توانایی حفظ امنیت و اقتصاد خود را نخواهد یافت مگر از طریق اتحادهای مستحکم و مشارکت واقعی با محیط عربی و اسلامی خود که از این پس به دور از وابستگی به آمریکا می‌تواند شروع کند.همگرایی ایدئولوژی‌ها، علایق و دیدگاه‌ها بین کشورهای منطقه فرصت‌های همکاری را افزایش می‌دهد و یک اردوگاه شرقی با تصمیم و حاکمیت مشترک ایجاد می‌کند.

بدین ترتیب محاسبات عربستان روی نفت و بحران انرژی به باخت منجر می‌شود و پیامدهای منفی آن پس از مدتی برای عربستان سعودی و خود بن سلمان شدید خواهد بود. سیاست استفاده از لحن تند یا توجیه تصمیمات نیز چرخ تحریم‌های احتمالی را از حرکت بازنمی‌دارد و آل سعود را در دایره ضعف و انتقاد جهانی نگه می‌دارد.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.