دردسری که گوگل برای کسب و کارهای دیجتال ایران درست کرد
سیاست جدید گوگل برای هدایت لینک‌های تبلیغاتی سرویس گوگل ادز به تارنمایی که سال‌ها پیش در ایران فیلتر شده، کسب‌وکارهای ایرانی را به دردسر انداخته است.
Google Ads یک بستر تبلیغاتی در موتور جستجوی گوگل است که کسب‌وکارها می‌توانند برای معرفی خود به مشتریان از آن استفاده کنند. اگرچه ساخت پنل در گوگل ادز برای ایرانی‌ها تحریم بوده اما امکان استفاده از سرویس تبلیغات گوگل برای کسب‌وکارهای ایرانی فراهم است.
در این نوع همکاری، اگر کاربر کلمات مرتبط با حوزه فعالیت کسب‌وکار تبلیغ دهنده را در گوگل جستجو کند، وبسایت تبلیغ کننده با برچسب Ad و در ابتدای نتایج جستجو نمایش داده می‌شود. به ازای هر کلیک نیز تبلیغ‌کننده بایستی مبلغی را به گوگل پرداخت کند.
اما از ابتدای هفته این سرویس در ایران مختل شده و کسب‌وکارها را پس از فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ، با دردسری جدید مواجه کرده است. در برخی ISPها به هیچ عنوان تبلیغات گوگل نمایش داده نمی‌شوند، در برخی دیگر نیز با وجود نمایش تبلیغ، امکان ورود به سایت وجود ندارد. یعنی کاربر با کلیک روی لینک تبلیغ، وارد سایت مقصد نمی‌شود.
موضوعی که ضمن آسیب به درآمد و بازاریابی بنگاه‌های اقتصادی، آن‌ها را نسبت به پرداخت هزینه تبلیغات بدون بازده نگران کرده است.
فیلتر یا اختلال؟
«امیر آذری» مدیرعامل افراک که یکی از حوزه‌های فعالیت آن‌ها بحث تبلیغات در گوگل است، در پاسخ به سوال دیجیاتو که مشکل پیش آمده برای سرویس گوگل ادز از جنس اختلال است یا فیلتر، گفت:«از روز یکشنبه تمامی لینک‌های گوگل ادز با تمامی آی‌پی‌ها برای تِرَک شدن به لینک googleadservices.com هدایت می‌شوند، لینکی که نه به تازگی بلکه چندین سال است که فیلتر است. در واقع تا پیش از این، 90 درصد از لینک‌های گوگل ادز به دامنه اصلی گوگل و تنها 10 درصد به googleadservices ری‌دایرکت می‌شدند و به همین علت آن تعداد محدود به چشم مشتریان نمی‌آمد. اما اکنون با این تغییر و فیلتر تارنمای یاد شده، تبلیغات در صفحه اول گوگل نمایش داده شده اما کاربران نمی‌توانند پس از کلیک به سایت مورد نظر منتقل شوند از همین رو نرخ کلیک کاهش یافته است.»
اگر به درگاه خدمات الکترونیک کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مراجعه و درخواست رفع فیلتر این سایت را ثبت کنید با پیغام «درخواست رفع فیلتر سایت موردنظر شما سابقا 3 مرتبه در کارگروه تعیین مصادیق مطرح و با این درخواست مخالفت شده است. لذا شما امکان ثبت مجدد درخواست رفع فیلتر را ندارید » رو به رو خواهید شد.
موضوعی که نیز آذری به آن اشاره کرده و از رایزنی با کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه خبر داد که فعلا به نتیجه نرسیده است. به گفته وی تنها دو راه برای حل این مشکل وجود دارد، همکاری وزارت ارتباطات یا گوگل که البته دومی را محتمل‌تر می‌داند:«یا بایستی فیلتر دامنه از سمت ایران برداشته شود یا اینکه گوگل تنظیمات این سرویس را به حالت قبل بازگرداند. تحقق هر دو راهکار موجود سخت بوده اما نسبت به اینکه گوگل تغییر رویه دهد، امیدوارتریم. بیشتر آژانس‌های تبلیغاتی از امارات و ترکیه خدمات می‌گیرند و این شرکت‌ها کاهش درآمد خود در پی تغییرات اخیر را به گوگل گزارش خواهند کرد؛ در کنار این موضوع با گزارش از سمت ایران نیز می‌توان امیدوار به تغییر در تصمیم گوگل بود اگرچه خیلی نباید خوشبین باشیم.»
با توجه به سیستم درآمدزایی گوگل از هر کلیک روی لینک آیا کسب‌وکارها بایستی بابت این تبلیغات ناموفق، هزینه‌ای پرداخت کنند؟ مدیرعامل شرکت افراک در پاسخ به این سوال دیجیاتو گفت با توجه این که پس از کلیک کاربر، تقاضا به سرور نمی‌رسد، پولی هم از حساب تبلیغ دهنده کسر نمی‌شود چرا که اصلا کلیکی شمرده نمی‌شود.
او در پایان با بیان اینکه شاید یک‌سری کسب‌وکارهای خدماتی با درج شماره تلفن در متای گوگل بتوانند تا حدودی مشکل اخیر را پوشش دهند اما به صورت کلی مشکل پیش آمده به حجم تبلیغات و بازدهی‌ها لطمه وارد می‌کند.
فیلترینگی که به تازگی رخ نداده است
«سارا بخشنده» کارشناس گوگل ادز شرکت ادنیک با تایید اینکه گوگل به تازگی لینک‌های تبلیغاتی را به googleadservices ری‌دایرکت می‌کند اظهار داشت این تارنما پیش از این نیز فیلتر بوده است.
اما طی یکی دو ماه اخیر با اختلال‌های مختلفی از سمت گوگل رو به رو بودیم، از ماجرای ارسال نوتیفیکیشن گرفته تا دانلود از گوگل پلی؛ موضوعاتی که با همکاری یکی از مدیران ایرانی گوگل حل شدند؛ آیا می‌توان امیدوار به حل این چالش نیز باشیم؟ بخشنده در پاسخ به این سوال دیجیاتو گفت:«متاسفانه نمی‌شود مشکل را به راحتی به گوگل گزارش کرد. اما کاربران عادی می‌توانند این موضوع را به گوگل گزارش دهند که روی دامنه اصلی، تجربه کاربری بهتری داشتند. اگرچه جامعه ایران کوچک نیست اما در برابر خیل عظیمی از کاربران گوگل شاید نتوانیم فشار خاصی برای تغییر این رویه وارد کنیم.»
وی با تاکید بر اینکه گوگل ادز یکی از بهترین و پربازده‌ترین کانال‌های تبلیغاتی بوده است، اعتقاد دارد مشکل اخیر کسب‌وکارها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آن‌ها که جامعه هدفشان فقط ایران بوده بایستی به سمت کانال‌های بازاریابی دیگر حرکت کرده یا حتی جامعه هدفشان را تغییر دهند.
گوگل هزینه‌ای بابت کلیک روی لینک‌ها کسر نخواهد کرد
«رضا شیرازی»، متخصص بازاریابی اینترنتی نیز اعلام کرد لینک‌های مرتبط با گوگل‌ادز از 17 مهر ماه سال جاری از سوی ایران فیلتر شده است. او به دیجیاتو گفت که آدرس googleadservice.com فیلتر شده و به همین علت با کلیک روی لینک تبلیغات، کاربر با خطای TimeOut روبه رو می‌شود.
شیرازی همچنین خیال کسب‌وکارها را تا حدودی راحت کرد و گفت که بابت هر کلیک روی تبلیغات، هزینه‌ای از تبلیغ‌دهنده کسر نخواهد شد:«با توجه به اینکه هزینه‌ای که گوگل از کاربر دریافت می‌کند براساس کلیک محاسبه می‌شود، اگر درخواست به سرور گوگل نرسد، گوگل نیز هزینه‌ای کم نخواهد کرد. به هر حال تاثیر منفی خود را خواهد داشت به این دلیل که در فاکتور Quality score گوگل، نرخ کلیک کاربران نقش تاثیرگذاری دارد.»
این متخصص بازاریابی با تاکید بر اینکه کسب‌وکارهای بسیاری از گوگل ادز برای فروش استفاده می‌کنند، باور دارد فیلتر شدن این سرویس می‌تواند به طور مستقیم روی فروش و بازاریابی بنگاه‌های اقتصادی اثر منفی بگذارد:«گوگل ادز و سئو به این دلیل که کاربران را از پایین قیف فروش به سمت کسب‌وکارها هدایت می‌کنند، به طور مستقیم بر روی فروش تاثیر دارند. حال از بین رفتن کانال گوگل ادز در ایران، فروش فروشگاه‌ها، کسب‌وکارهای گردشگری و خدماتی بسیاری را تحت تاثیر قرار خواهد داد.»
فیلتر گوگل ادز غیرمنطقی است
«علیرضا اشکان»، فعال حوزه مارکتینگ و بازاریابی نیز با تایید اختلال در سرویس گوگل ادز گفت در حال بررسی بیشتر این موضوع است: «تبلیغات در حال حاضر نمایش داده می‌شود اما کانورژنی برای تبلیغات ندارد. به نظر می‌رسد آدرس googleadsservice.com فیلتر شده است چرا که با استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی، مشکل یاد شده حل می‌شود.»
وی با غیرمنطقی دانستن فیلتر این سرویس، ابراز امیدواری کرد طی روزهای آتی مشکل پیش آمده حل شود.
اشکان در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر اینکه مشکل پیش آمده چه تاثیری بر کسب‌وکارها خواهد داشت، گفت: «کسب‌وکارها ترجیح می‌دهند جلب توجهی از سمت اینستاگرام نداشته باشند و برای اینکه در معرض دید مشتری قرار گیرند در جایی حضور یابند که مشتری انتظار تبلیغ دارد. اما اکنون اگر این کانال هم بسته شود، دیگر جز سایت خود کسب‌وکار، هیچ راهی برای برقراری ارتباط با کاربران و مشتریان وجود نخواهد داشت که به رکود منجر می‌شود.»
«علی کشفی» هم‌بنیان‌گذار فلایتیو نیز در گفتگو با دیجیاتو اظهار داشت از روز یکشنبه هفته جاری ورودی‌شان از گوگل ادز روندی کاهشی داشته است.
کشفی با بیان اینکه گوگل اد سرویس طی سال‌های اخیر چند بار فیلتر و رفع فیلتر شده از فیلتر سرویسی که صرفا برای تبلیغات استفاده می‌شود، ابراز تعجب کرد که به گفته وی هیچگاه هم دلیل آن رسما اعلام نشده است.
هم‌بنیان‌گذار فلایتیو با تاکید بر اینکه فیلترینگ و محدودیت‌های اخیر اینترنت به کسب‌وکارها آسیب زده که به راحتی هم قابل جبران نیست اظهار داشت مشکل اخیر تمام کسب‌وکارهایی که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم از این سرویس برای نصب اپ، ورود به سایت، تبلیغات ویدئویی و... استفاده می‌کردند را متاثر خواهد کرد.
کانال‌های تبلیغاتی همچون اینستاگرام در حال حاضر فیلتر بوده و هیچ مقام رسمی، زمان مشخصی برای رفع فیلتر اعلام نمی‌کند. در همین راستا و برای حمایت از کسب‌وکارها به نظر می‌رسد کارگروه فیلترینگ بایستی این فیلتر قدیمی را برداشته تا فشار وارد شده به بنگاه‌های اقتصادی دو چندان نشود.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
