راز گیشه ورشکسته و کم رمق سینما در نوروز ۱۴۰۱
حاشیه ها و جنجال هایی که بر سر اکران نوروزی رخ داد خروجی اش شد استقبال کمتر از ۹۰۰ هزار نفر مخاطب از تماشای آنها. اگر بخواهیم دقیق حرف بزنیم ۸۷۰ هزار مخاطب فیلم های اکران نوروزی ۱۴۰۱ تماشا کردند که درآمد حاصل از آن ۳۳ میلیارد تومان شد.
وضعیت تراژدیک اقتصاد سینمای ایران
کافیست هزینه ساخت ۷ فیلم نوروزی را در برابر این میزان از فروش قرار دهیم تا متوجه شویم اقتصاد سینمای ما در چه وضعیت تراژیکی قرار دارد که حتی فیلم های کمدی اش نمی تواند به عبور از این تراژدی کمک کند. پیش از اینکه به تحلیل و چرایی این تراژدی بپردازیم ابتدا نگاهی می اندازیم به وضعیت آماری فروش فیلم های نوروزی.
فیلم «قدغن» که در نهایت با تایید سازمان سینمایی به اکران نوروزی رسید، با وجود شروع نمایش از ۱۸ اسفندماه فقط حدود پنج هزار و ۶۰۰ نفر تماشاگر تا پایان تعطیلات عید جذب کرد و کمی بیش از ۱۹۸ میلیون تومان فروش نداشت تا به این ترتیب نامش به عنوان کم تماشاگرترین فیلم اکران نوروزی تاکنون ثبت شود.
در سوی مقابل، فیلم کمدی «سگ بند» به کارگردانی مهران احمدی که جایگزین یکی از دو فیلم حذفی شده بود، بشترین مخاطب را در اکران نوروزی داشته و تا پایان ۱۳ فروردین با ۳۴۵ هزار ۴۰۰ هزار بلیت به فروش حدود ۱۳ میلیارد و ۵۴۰ میلیون تومان رسید.
دومین فیلم پرفروش و پرمخاطب اکران نوروزی که از تبلیغات بسیار خوبی در تلویزیون برخوردار بود، «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازیفر است. این فیلم دفاع مقدسی تا پایان تعطیلات حدود ۱۹۳ هزار و ۵۷۰ بلیت فروخت و رقم فروش خود را به بیش از ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان رساند.
سومین فیلم جدول فروش نوروزی کمدی «شادروان» به کارگردانی حسین نمازی است که ۱۴۲هزار و ۴۷۲ بلیت فروخته و اندکی بیش از ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان تا پایان تعطیلات فروش داشت.فیلم پلیسی - امنیتی «روز صفر» هم به کارگردانی سعید ملکان که از دو سال قبل در نوبت اکران بود، در این نوبت راهی سینماها شد و تنها ۹۴ هزار و ۲۳۳ تماشاگر را تا پایان تعطیلات میزبانی کرد و به فروش سه میلیارد و ۶۸۰ میلیون تومان رسید.
فیلم تازه و پلیسی محمدحسین مهدویان با نام «مرد بازنده» نیز که در جشنواره فجر سال گذشته رونمایی شد، با وجود بازیگری جواد عزتی فقط ۸۱ هزار و ۷۷۴ نفر را به سینماها کشاند و ۳ میلیارد و ۳۷۰ میلیون تومان تا پایان ۱۳ فروردین فروش کرد.فیلمی که در رده ششم جدول فروش اکران نوروزی قرار می گیرد هم «گل به خودی» به کارگردانی احمد تجری است که در دسته فیلمهای کودک و نوجوان قرار دارد و با ۱۰ هزار و ۱۳۷ بلیت تنها حدود ۳۷۳ میلیون تومان فروش کرد.
مجموع آمار فروش فیلمهای اکران نوروزی بر اساس اطلاعاتی که در سامانه مدیریت فروش و اکران سینما (سمفا) تا ساعت پایانی روز ۱۳ فروردین درج شده، ۳۳ میلیارد و ۴۱۰ میلیون تومان با ۸۷۳ هزار و ۲۵۷ نفر تماشاگر است.
گیشه ورشکسته؛ علت چیست؟
در تحلیل این گیشه ورشکسته یا دست کم کساد، چند عامل اجتماعی و برون سینمایی را می توان دخیل دانست. اول از همه گران شدن بلیت سینما که با توجه به شرایط بد اقتصادی و اوضاع معیشتی مردم به عنوان مهمترین عامل بیان می شود با این استدلال که در وضعیت بد اقتصادی اولین چیزی که از سبد هزینه خانوار حذف می شود هزینه های فرهنگی و سرگرمی است که مهمترین آن سینماست اما واقعیت این است که مردم در ایام عید و تعطیلات نوروزی برای تامین اوقات فراغت خود بیش از زمان های دیگر دست به جیب می شوند و پول بلیت سینما نسبت به تفریحات دیگر مثل رستوران رفتن آنقدر زیاد نیست که آمار فروش تا این حد کاهش یابد.
دلیل دیگر را در ترس از کرونا می دانند. این در حالی است که هم اغلب مردم واکنسن زده اند و احساس امنیت بیشتری نسبت به کرونا نسبت با سال پیش دارند. ضمن اینکه این سوال مطرح است که چرا این ترس از حضور در محافل عمومی در امکان شلوغ دیگر مثل بازار و رستوران و مراکز خرید وجود ندارد که تراکم جمعیت و بالطبع احتمال ابتلاء به کرونا بیشتر است.
برخی هم افزایش میزان مسافرت های نوروزی امسال را از جمله دلایل کیشه کم رونق نوروزی می دانند. در حالی که اغلب شهرهای ایران واجد سالن سینماست و سینما رفتن در مسافرت ها می تواند یکی از مصادیق تفریح باشد و انتظار می رود که اتفاقا سینماها در شهرهای مختلف ایران با توجه به حضور مسافران، رونق بیشتری هم بگیرد.
لذا به نظر می رسد که دلایل کم اقبالی و کاهش مخاطبان نوروزی سینما را نه در بیرون از سینما که در درون خود سینما باید جستجو کرد. در کیفیت آثار و عدم قابلیت های لازم برای جذب مخاطب. سینمایی که از جامعه و مردمش عقب تر ایستاده باشد، نمی تواند گیشه پررونقی داشته باشد. برای نجات سینما باید از درون کیفیت سینما آغاز کرد، نه از کمیت و جمعیت درون سالن ها.
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.