برنامه جدید سناتورهای آمریکا برای برجام
در حالی که عموم دولتهای حاضر در مذاکرات احیای برجام اذعان داشته اند که گفتگوها وارد «مرحله نهایی» شده، یک از مقامات ارشد دولت ایالات متحده به روزنامه واشنگتن پست گفته اختلافات اساسی همچنان پا بر جاست و نمی توان با قاطعیت گفت توافق در آینده نزدیک حاصل خواهد شد. او مدعی شده «به همان میزان که به حصول توافق نزدیک هستیم، به همان میزان هم به شکست در مذاکرات نزدیک هستیم».
این در حالی است که روز گذشته میخائیل اولیانوف، نمایند دولت روسیه در مذاکرات احیای برجام در وین، با انتشار توییتی از دیدار «بسیار مفید» خود با رابرت مالی، نماینده دولت ایالات متحده در امور ایران و مذاکره‌کننده ارشد کاخ سفید در مذاکرات هسته‌ای وین خبر داد و نوشت: «ما قطعاً در مذاکرات وین در حال پیشروی هستیم». او همچنین در توئیتی دیگر از دیدار با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات وین جهت تدوین پیش نویس توافق خبر داده و نوشته بود: «درباره اینکه یک سند نهایی مذاکرات وین احتمالا چه صورتی خواهد داشت بحث‌های عمیقی با آقای مورا، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا داشتیم».
حمله به مذاکرات از سوی تندروها
در این شرایط، به نظر می رسد با رسیدن مذاکرات به مرحله حساس و تعیین کننده، مخالفان مذاکرات بالاخص در ایالات متحده بر شدت فشارهای خود بر دولت جو بایدن افزوده اند. الیوت آبرامز، نماینده سابق دولت ترامپ در امور ایران با انتقاد از سیاستهای دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی مدعی شده دولت فعلی آمریکا گفته بود که حقوق بشر را در مرکز سیاست خارجی خود قرار می‌دهد اما درباره ایران، چنین عمل نکرده است. برایان هوک، دیگر نماینده ویژه پیشین آمریکا در امور ایران هم ادعا کرده اگر جمهوری اسلامی از طریق برجام، اجازه غنی‌سازی اورانیوم را به دست آورد، ممکن است سایر کشورهای منطقه نیز چنین خواسته‌ای را مطرح کنند.
مورگان اورتگاس، سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه آمریکا در دولت دونالد ترامپ هم گفته هر یک از نامزدهای حزب جمهوری‌خواه در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴، به احتمال زیاد بار دیگر ایالات متحده را از توافق احتمالی هسته‌ای با ایران خارج خواهد کرد. او با اشاره به گزارش‌های موجود پیرامون روند مذاکرات وین، ادعا کرده توافق احتمالی برای آمریکا، بدتر از توافق اصلی در سال ۲۰۱۵ باشد.
پیشنهاد مجدد بانک هسته ای برای خاورمیانه
از سوی دیگر، دو تن از سناتورهای بلندپایه دموکرات و جمهوری خواه در ایالات متحده، با انتشار بیانیه ای در روزنامه واشنگتن پست، اعلام کردند طرحی را به سنای این کشور ارسال کرده اند که به ادعای آنها به نوعی جایگزین پیشنهادات در مذاکرات جاری شود.
بر اساس این طرح پیشنهادی، که توسط باب منندز رییس دموکرات کمیته روابط خارجی سنا و لیندسی گراهام، سناتور ارشد جمهوری‌خواه از ایالت کارولینای جنوبی ارائه شده لغو تحریم‌های اصلی آمریکا علیه جمهوری اسلامی منوط به توقف غنی سازی اورانیوم در ایران می‌شود. آنها پیشنهاد کرده اند آمریکا یک بانک سوخت هسته‌ای در منطقه خاورمیانه راه‌اندازی کند که سوخت هسته‌ای لازم برای همه کشورهای منطقه را تهیه کند. آنها ادعا کرده اند بدین صورت از اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه جلوگیری خواهد شد و ایران نیز ضمن توقف روند غنی سازی اورانیوم، سوخت هسته‌ای مورد نیازش را از همین بانک سوخت هسته‌ای فراهم کند.
آنها پیشنهاد کرده اند: « چنانچه ایران وارد توافقی شود که در آن از غنی‌سازی بومی صرفنظر کند ایالات متحده باید برای این کشور تخفیف‌های تحریمی‌ای فراتر از آنچه در برجام به ایران اعطا می‌شود در نظر بگیرد. هر توافق بین‌المللی که با هدف محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران و ارائه تخفیف تحریمی به این کشور شکل می‌گیرد بایستی به مجلس سنا آورده شده و مورد تأیید قرار بگیرد».
آنها ضمن اشاره به تجربه ایجاد بانک هسته‌ای سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در قزاقستان در سال ۲۰۱۹، اذعان کرده اند دولت آمریکا می‌تواند این طرح را توسعه دهد یا طرحی مجزا برای خاورمیانه به اجرا بگذارد و به همه کشورهای دارای نیروگاه هسته‌ای، از جمله ایران، تضمین ارائه سوخت داده شود.
در روزهای گذشته هم سی و سه نفر از سناتورهای جمهوری‌خواه در نامه ای خطاب به رئیس‌جمهوری آمریکا هشدار داده بودند در صورتی که بازگشت واشینگتن به توافق برجام به رای سنا منوط نشود، آنها از اختیارات خود برای جلوگیری از احیای آن استفاده خواهند کرد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
