بررسی سیاست‌های کرونایی دولت سیزدهم
ستاد ملی مقابله با کرونا چگونه می‌خواهد طرح هوشمندسازی قرنطینه را اجرا کند؟ خیل عظیم جمعیتی که بلافاصله پس از اعلام تعطیلی سراسری چمدان‌های خود را می‌بندند و به جاده‌ها می‌زنند و این گاهی بدون در نظر گرفتن جریمه عبور و مرور بین شهری است، چگونه ممکن خواهد بود؟ کدام دستگاه نظارتی می‌تواند بررسی کند که کدام‌یک از این مسافران دو دُز واکسن خود را دریافت کرده‌اند یا نه؟
روزنامه همدلی نوشت: «قرنطینه هوشمند پس از روی کار آمدن وزیر جدید بهداشت ورد زبان مسئولان این وزارتخانه و ستاد ملی مبارزه با کرونا شده است. این طرح بنا دارد ارائه همه خدمات و بازگشت به زندگی روزمره را به دریافت واکسن منوط کند. با وجود آن که این طرح نسبت به عملکرد و رفتارهای گذشته مسئولان وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا ظاهری جذاب‌تر از خود نشان داده، اما ابهامات زیادی متوجه آن است؛ از جمله آن که آیا اصلا محدودیت‌های برجسته‌ای وجود دارد که این طرح میل به رفع آنها داشته باشد؟
دقیقا کدام محدودیت رفع می‌شود؟
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت دولت سیزدهم، تاکنون بارها از واکسیناسیون هوشمند سخن گفته است؛ طرحی که بنا دارد که محدودیت‌های کرونایی مثل سفر، زیارت، کارکردن و حضور فیزیکی دانشجویان در کلاس‌های درس را برطرف کند. آن چه از قرنطینه هوشمند به سخن میان آمده را می‌توان فقط در همین چند خط خلاصه کرد.
با اعلام رسمی ورود ویروس کرونا به ایران، که قم شهر مبدأ ویروس اعلام شده بود، بسیاری افراد خواهان قرنطینه این شهر شدند؛ شهری که درآمد اقتصادی‌اش آن قدر بالا نبود که بتوان گفت تعطیلی و قرنطینه‌اش توجیه اقتصادی ندارد. اما این اتفاق هیچگاه رخ نداد و مسئولان وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کردند قرنطینه قم شدنی نیست. اما پس از سرایت کرونا به همه نقاط ایران، دولت که در برابر تعطیلی یک شهر مقاومت نشان می‌داد، در نهایت چندین بار به تعطیلی ادارات کشور یا محدودیت حضور کارمندان در برهه‌های مختلف ولو کوتاه‌مدت تن داد. در بسیاری از روزها تعداد قربانیان روزانه کرونا بیش از صد نفر بود و تا حدود آخرین تعطیلات سراسری این رقم به ۷۰۰ نفر نیز رسید. اخیرا نیز بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، جدید تعداد تلفات این ویروس را با تلفات جنگ تحمیلی مقایسه کرد و تعداد آن را بیشتر خواند. بیان این سخنان از سوی وزیر نشان‌دهنده ناکامی سیاست‌هایی است که به نام محدودیت اعمال می‌شد. اکنون در حالی از رفع محدودیت‌ها سخن به میان آمده که همچنان در برخی جاده‌های کشور ترافیک مسافران به چشم می‌خورد و وسایل حمل‌ونقل عمومی داخل شهری مثل مترو و اتوبوس همچنان پر از جمعیت است.
امر به معروف در مورد ماسک‌زدن
ابهام دیگر قرنطینه هوشمند آنجاست که ضمانت اجرایی و نظارتی آن مشخص نیست. بهرام عین‌اللهی در توضیح اجرایی‌شدن قرنطینه عمومی همچنین گفته «همه فعالیت‌های روزمره با کارت واکسن قابل انجام است و لازم نیست دیگر از قوه قهریه استفاده شود.» در عین حال محسن فرهادی، معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور را ۴۱.۶۹ درصد و میزان استفاده از ماسک را ۴۴ درصد اعلام کرده است. این مقام مسئول وزارت بهداشت گفته که «پیش از این میزان استفاده مردم از ماسک حدود ۸۴درصد بوده است.»
این رقم خود نشان‌دهنده فقدان نظارت یا نظارت دستگاه‌های قهریه به مقوله رعایت پروتکل‌های بهداشتی است؛ در ماه‌هایی که کشور با این ویروس مرگبار دست‌وپنجه نرم می‌کند، انتظار می‌رفت دستگاه‌های متولی امر به معروف و نهی از منکر مثل نیروی انتظامی با موضوع ماسک‌زدن در خیابان‌ها و اماکن عمومی هم دست کم رویکردی را که به مقوله عفاف و حجاب داشتند دنبال کنند اما کمتر مشاهده شده است فردی به خاطر ماسک‌نزدن در خیابان یا اماکن عمومی تذکر بگیرد یا با او برخورد شود. البته حسن روحانی، رئیس دولت قبل، صحبت‌هایی درباره جریمه ۵۰ هزار تومانی افرادی که ماسک نمی‌زنند مطرح کرده بود، اما این که چند نفر تاکنون به خاطر ماسک‌نزدن جریمه شده‌اند خود جای سوال است. در این میان تنها محدودیت برجسته کرونا، محدودیت‌های تردد شبانه در شهرها بود که آن هم با اعلام علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا از روز یکشنبه رفع شده است.
با کدام ضمانت اجرایی؟
در این میان سوال آنجاست که ستاد ملی مقابله با کرونا اکنون که آمار تلفات حتی از سوی وزارت بهداشت قابل انکار نیست، چگونه می‌خواهد طرح هوشمندسازی قرنطینه را اجرا کند؟ خیل عظیم جمعیتی که بلافاصله پس از اعلام تعطیلی سراسری چمدان‌های خود را می‌بندند و به جاده‌ها می‌زنند و این گاهی بدون در نظر گرفتن جریمه عبور و مرور بین شهری است، چگونه ممکن خواهد بود؟ کدام دستگاه نظارتی می‌تواند بررسی کند که کدام‌یک از این مسافران دو دُز واکسن خود را دریافت کرده‌اند یا نه؟ حتی اگر این امر شدنی باشد، راستی‌آزمایی کارت‌های واکسیناسیون چگونه خواهد بود؟ همان‌گونه که پیش از این محمدرضا محبوب‌فر، کارشناس حوزه سلامت، در همدلی نوشته بود «با اجباری‌شدن کارت واکسیناسیون در کشور این نگرانی وجود دارد که مراکز چاپ کارت واکسن آغاز به کار کنند و با پرداخت مبالغ نجومی همان طور که پیش‌تر درباره فروش آزمایش‌های منفی و مثبت پی‌سی‌آر چنین بود، بازار سیاه کارت واکسن نیز در شهرهای کشور به راه افتد.»
تکلیف افراد ضد واکسن چه می‌شود؟
حتی اگر ستاد ملی مقابله با کرونا برای همه این‌ها پاسخ و برنامه‌ای داشته باشد، عملکرد «واکسیناسیون هوشمند» برای مخالفان واکسن چه خواهد بود؟ برخی افراد یک روز به نام مقدسات با سوءاستفاده از شعائر دینی پروتکل‌های بهداشتی را می‌شکنند و برخی روز دیگر با تجمع در برابر وزارت کشور به مخالفت با واکسیناسیون می‌پردازند که ابتلای خود این افراد به کرونا کمترین ضرری برای جامعه خواهد بود، بلکه آنها چرخه سرایت ویروس و مرگ در اثر کرونا را تقویت می‌کنند. قرنطینه هوشمند چه برنامه‌ای برای افراد ضد واکسن خواهد داشت؟ آیا برنامه‌ای برای محدودیت یا محرومیت این دسته افراد از برخی حقوق اجتماعی در دستور کار قرار دارد یا آن که به آنها اجازه داده می‌شود بدون زدن واکسن و پوشاندن چهره خود با ماسک، دیگران را به کام مرگ بکشانند؟»
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
