استدلال پوچ در دولت حریف «ساماندهی تعطیلات» شد
مخالفان اصلاح «آخر هفته»
شتاب کشورهای توسعه‌یافته در کاهش روزهای کاری
دنیای‌اقتصاد: درحالی‌که کشورهای توسعه‌یافته به خصوص در اروپا با هدف تنظیم هفته کاری در عصر کرونا برنامه‌ریزی کردهاند تعطیلات آخر هفته را از دو روز به سه روز افزایش دهند، در ایران اما نسل منقرض شده تقویم هفته کاری همچنان پابرجاست و برخی وزارتخانه‌ها با یک استدلال پوچ مخالف بزرگ آخر هفته دوروزه هستند.
بیش از ۱۰۰ کشور جهان طرح تعطیلات دو روز پایان هفته را اجرایی کردهاند. با مشاهده نتایج مثبت این طرح، کشورهایی مانند اسپانیا، انگلیس، کاستاریکا، نیوزیلند، فنلاند، ژاپن و مکزیک به این فکر افتاده‌اند چرا تعطیلات را به سه روز افزایش ندهند، نمونه‌اش آلمان که پس از تجربه «کار کوتاه» در سال ۲۰۰۸ و در دوران بحران اقتصادی دریافت این شیوه می‌تواند راندمان کاری را هم افزایش دهد. تحقیقی هم که در انگلیس انجام شد نشان داد یک هفته کاری چهار روزه هم منافع دولت را تامین می‌کند و هم منافع کارفرما و شهروندان را.
در ایران شرایط متفاوت است. بسیاری از مدیران و کارفرمایان همچنان با همان نگاه سنتی معتقدند ساعت‌های بالا و روزهای بیشتر به معنای افزایش راندمان است. آنها معمولا در گفته‌هایشان به این موضوع اشاره می‌کنند که با توجه به تعداد روزهای بالای تعطیلات در ایران اعم از نوروز و سایر تعطیلات مناسبتی، نیازی به تعطیلی دو روز آخر هفته نیست و این موضوع تنها به کاهش بازدهی افراد منجر خواهد شد. بالا بودن روزهای تعطیل در ایران یک گزاره اشتباه است و می‌توان آن را با آمار به‌سادگی ثابت کرد. در ایران ما با احتساب تعطیلات نوروز و همه مناسبت‌ها ۷۸ روز تعطیل در سال داریم درحالی‌که چینی‌ها که براساس باور ما مثل ساعت کار می‌کنند تعطیلات‌شان ۱۲۶ روز است، مالزیایی‌‌ها با شش روز کمتر ۱۲۰ روز در سال تعطیل هستند، انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها هم ۱۱۴ روز. مقایسه بین ۷۸ روز و میزان تعطیلات این کشورها نشان می‌دهد آنچه چنین تفاوتی را ایجاد کرده به همان تعطیلات دوروزه آخر هفته بازمی‌گردد. تعطیلاتی که نه تنها باعث بالا رفتن بازدهی می‌شود بلکه همچنین این فرصت را در اختیار شهروندان قرار می‌دهد تا سفرهایشان را مدیریت کنند و منتظر تعطیلی مناسبتی نباشند.
کرونا و تعطیلات آخر هفته
شیوع کرونا بازار گردشگری را در جهان مختل و آسیب‌های جدی به آن وارد کرده است. در این راستا برخی کشورها در تلاشند با اجرای طرح تعطیلات سه روزه آخر هفته گردشگری داخلی را در کشورهایشان رونق داده و امکان سفر امن برای خانواده‌ها را با توزیع زمانی سفر فراهم کنند. نمونه این کشورها اسپانیا دومین کشور گردشگرپذیر جهان است که تا پیش از کرونا ۱۵ درصد درآمد ناخالص داخلی خود را از طریق صنعت توریسم تامین می‌کرد و در دوره پاندمی این درآمد به شدت کاهش یافت. از این رو این کشور تصمیم گرفت با رونق گردشگری داخلی از راه ویکند سه‌روزه خسارت‌های مرتبط با گردشگری بین‌المللی خود را جبران کند. انگلیسی‌ها از همین راه توانستند ۴۵ تا ۵۹ هزار شغل جدید ایجاد کنند، فنلاندی‌ها هم به‌دنبال آن هستند با ویکند سه‌روزه بتوانند گردشگری داخلی‌شان را بیش از پیش رونق دهند و کسب‌وکارهای مرتبط با این حوزه را زنده نگه دارند. ژاپنی‌ها که در زمینه واکسیناسیون کارنامه موفقی ندارند و همین موضوع المپیک توکیو را با چالش‌های جدی مواجه کرده، درحوزه گردشگری داخلی موفق بوده‌اند. آنها کمپینی با عنوان «سفر برو» را راه انداختند، برای سفر یارانه پرداخت کردند و با اجرای ویکند سه روزه موفق شدند از ۲۲ ژوئیه تا اواسط اکتبر حدود ۴۰ میلیون نفر را با پروتکل‌های ایمنی به سفر بفرستند بدون اینکه شاهد موج‌های جدید کرونا در کشورشان باشند. این درحالی است که در ایران گردشگری داخلی در دوران کرونا باز هم به تعطیلات مناسبتی محدود ماند و پس از هر تعطیلی نیز موج جدیدی از کرونا را شاهد بودیم. همین موضوع هم سبب شد با نزدیک شدن به یک تعطیلات مناسبتی محدودیت‌های تردد در استان‌های مختلف اجرایی شده و برای آنها جریمه‌های سنگین در نظر بگیرند.
ویکند دوروزه آخر هفته سال‌هاست از سوی فعالان گردشگری و روزنامه «دنیای‌اقتصاد» دنبال می‌شود، این مساله در سال ۹۸ در دولت و مجلس مطرح شد با این حال این طرح همچنان در محاق ماند و کمترین توجهی به آن نشد. بی‌توجهی به این طرح درحالی صورت گرفته است که تجربه حدود یک و نیم ساله کرونا باعث شده سفر از سبد خانوار بسیاری از ایرانیان حذف شده و همین موضوع بسیاری از مشاغل مرتبط با گردشگری را با خسارت‌های جدی مواجه و بخش اعظم شاغلان آن را بیکار کرده است. در این شرایط وزارت گردشگری می‌‌توانست تنها یک «کار اساسی» برای «رونق پایدار گردشگری» انجام دهد اما به‌رغم اینکه در آستانه تشکیل این وزارتخانه کلی هم وعده در این ارتباط داد آن را انجام نداد. این وعده طرح «آخرهفته دوروزه»بود، چرا این طرح طلایی پیگیری نشد؟ ولی تیموری معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گرشگری در این باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: این روزها کرونا مانع اصلی سفرهای ما است. اما درسال‌های پیش از کرونا ما حداقل در چهار دولت یعنی در دو دوره دولت آقای احمدی‌نژاد و دو دوره دولت آقای روحانی این موضوع را پیگیری کردیم. وزارت گردشگری اتفاقا از مدافعان و پیشنهاددهندگان این طرح است و ما در تمام این دوران به‌عنوان متولیان گردشگری از افزایش تعطیلات آخر هفته استقبال می‌کنیم.
او با اشاره به اینکه اتفاقا ما از طراحان و پیشنهاددهندگان این موضوع بودیم، می‌افزاید: اما تصمیم‌گیری در این حوزه از اختیارات دولت خارج و درحوزه مجلس است و ما در مواردی به مشکلات قانونی برخورد کرده‌ایم. مخالفت‌ها در این زمینه هم بیشتر از سوی وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم بود چون آنها استدلال می‌کردند برنامه‌های آموزشی‌شان دچار اختلال می‌شود. حتی در مواردی بوده که وزیر در جلسه‌ای با این موضوع موافقت کرده اما بدنه کارشناسی نظر وزیر را تغییر داده اند.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری عنوان می‌کند: ما هم معتقدیم دنیا به این سمت حرکت کرده است که اوقات فراغت شهروندانش را برای افزایش کارآیی بیشتر کند. زمانی رسم بود که در کشورها کارمندان و کارگران ۷۰ ساعت در هفته کار کنند اما الان در آلمان سه روز تعطیلی در هفته دارند و به‌دنبال این هستند که آن را به چهار روز هم برسانند.
او می‌گوید: در ایران هم این اتفاق خواهد افتاد و ما هم به عنوان متولیان گردشگری از آن استقبال و این ایده را پیگیری می‌کنیم. علاوه بر تعطیلات دو روزه آخر هفته ما به‌دنبال ساماندهی تعطیلات هم هستیم. درحال‌حاضر تعطیلات بزرگ ما در نیمه اول سال هستند درحالی‌که مناطق جنوبی در نیمه دوم سال شرایط بهتری برای پذیرش گردشگران دارند و ما می‌خواهیم این مناطق نیز بتوانند گردشگران خود را داشته باشند.
