پیام مهمی که طالبان به دنیا داد
طالبان اواسط هفته بالاخره اعضای دولت موقتش را اعلام کرد. دولتی که در آن تکثری دیده نمیشد و وزارت خانه ها در دست مردانی قرار گرفت که پیش از این هم سوابق طولانی در همکاری با طالبان داشته اند. برخی از افراد کابینه کسانی هستند که سابقه حضور در گوانتانامو را دارند و برای برخی دیگر امریکایی ها جوایز میلیون دلاری تعیین کرده بودند. این ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان بود که روز سه شنبه خبر داد که دولت تشکیل شده و اعضایش هم پیش از این مشخص شده اند. رییس الوزرای این گروه حالا ملاحسن آخوند است که دستیار ملاعمر که بنیانگذار این گروه بود.
اینجا مروری داریم به چهره های اصلی دولت موقت طالبان که حضورشان در قدرت بسیاری را نگران و شگفت زده کرده است.
ملاحسن آخوند: او اهل قندهار است و هفتاد سال سن دارد. در سال های اخیر احتمالا ساکن افغانستان بوده اما کسی فکر نمی کرد که این چهره تبدیل به وزیرالوزرا در افغانستان شود. پیشبینی می شد که شخص دیگری مانند ملابرادر به قندهار برود و در آنجا دولت را هدایت کند اما قرعه به نام فرد دیگری افتاد ک از قضا نه تنها به ملاعمر در سال های زنده بودنش نزدیک بود که یار نزدیک ملابرادر رهبر طالبان به حساب می آمد. ملا حسن در دوره زندگی پس از ۲۰۰۱ تقریبا چراغ خاموش زندگی کرد. اما نامش مدت هاست که در فهرست سیاه سازمان ملل و تحریم های امریکا قرار دارد. او دانشگاه نرفته و تنها تحصیلات حوزوی آنهم به صورت محدود دارد که در قندهار و پاکستان گذرانده است.در زمان سلطه طالبان در افغانستان در دهه نود میلادی، ملاحسن اخوند نخست سمت معاونت وزارت خارجه را بر عهده داشت و پس از آن که ملا ربانی به عنوان نخست وزیر دولت طالبان تعیین شد، او هم به عنوان معاون نخست وزیر برگزیده شد.
سراج‌الدین حقانی: او سرپرست وزارت کشور را بر عهده می‌گیرد. او رئیس شبکه حقانی است، شبکه‌ای که در کارنامه خود برخی از خونین‌ترین حملات تروریستی در افغانستان را دارد و مبدع بمب گذاری های انتحاری در افغانستان به حساب می آید. از او عکس و تصویر زیادی وجود ندارد و در سال های گذشته مخفیانه در پاکستان زندگی کرده است. در پی کشته شدن اختر محمد منصور رهبر طالبان، سخنگوی طالبان در بیانیه‌ای هبت الله آخوندزاده را رهبر جدید و از سراج‌الدین حقانی و ملامحمد یعقوب به‌عنوان معاونان او نام برد.ایالات متحده که او را تروریستی جدی می داند برای بازداشت سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی ۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود. اما روز چهارشنبه آن را بالا برد و ده میلیون دلار جایزه برای وزیرکشور طالبان تعیین کرده است.
حقانی متولد پکتیا در افغانستان است. سن او را بین ۳۸ سال تا ۴۴ سال می دانند. پیش از این مقالاتی در نیویورک تایمز به نام سراج الدین منتشر می شد که در آن از بیرون رفتن امریکایی ها و گفتگوهای بین الافغانی می نوشت. از تحصیلات او اطلاعی در دست نیست اما به نظر می آید که او هم تحصیلات دینی دارد.
ملا عبدالغنی برادر: او معاون اول ملا حسن اخوند خواهد بود. او پنجاه و دو سال سن دارد. ملا عبدالغنی برادر از مؤسسان گروه طالبان است که ریاست دفتر سیاسی و معاونت سیاسی امارت اسلامی افغانستان را برعهده داشته است.. برادر در ولایت ارزگان در جنوب افغانستان متولد شد. او یکی از چهار نفری است که در سال ۱۹۹۴ گروه طالبان به رهبری ملا عمر را تاسیس کردند. پیروان گروه طالبان از ملا برادر به عنوان یکی از مغزهای متفکر این گروه یاد می‌کنند او در مدارس پاکستان مسایل دینی خوانده و مدتی در گروه طالبان جنگیده است. ملا برادر پس از سقوط امارت اسلامی طالبان، شورای کویته، مهم ترین تشکل طالبان پس از سقوط این گروه را رهبری می‌کرد. او هم در مدارس دینی درس خوانده اما حتی آن را هم به پایان نبرده است. ملا برادر از فرماندهان مورد اعتماد رهبر گروه طالبان شناخته می‌شد که در سال ۲۰۱۰، در شهر کراچی در جنوب پاکستان بازداشت و روانه زندان شد. نام او در فهرست تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد است که حق مسافرت و استفاده از خدمات بانکی را ندارد.
ملا محمد یعقوب: پسر ملاعمر هم از قافله عقب نمانده است و قرار شده وزیر دفاع دولت باشد. او فقط سی و یک سال سن دارد. ملا یعقوب از قبیله هوتک است. او تحصیلات دینی خود را در حوزه‌های علمیه مختلف در کراچی گذرانده. وقتی پدرش در آوریل ۲۰۱۳ درگذشت و شایعات مبنی بر ترور او توسط اختر منصور رقیب اوج گرفت، یعقوب کشته شدن پدرش را تکذیب کرد و اصرار داشت که او به دلایل طبیعی مرده‌است. گفته می‌شود که ملا یعقوب از حمایت از رهبری ملا اختر منصور، فرمانده طالبان، در زمان انتخاب او به عنوان رهبر سازمان طالبان در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۵ خودداری کرد. او مایل نبود خود را در جایگاه برتر این گروه بپذیرد. پیش از این او را جزوی از میانه روها می دانستند. او پیش از اینکه طالب ها افغانستان را تصرف کنند، رییس کمیسیون نظامی طالبان بود. برخی از غربی هاپیش از این تحلیل می کردند که ملا یعقوب از پشتوانه قوی عربستان سعودی ـ متحد امریکا برخوردار است.
امیر خان متقی : او به عنوان سرپرست وزارت خارجه معرفی شده.ا میرخان متقی از رهبران ارشد طالبان، سیاستمدار افغان و عضو تیم مذاکره کننده در دفتر قطر بوده اس. اما برخی می گویند که او علاقه ای به ایجاد صلح بین دو طرف نشان نمی داد. او وزیر اطلاعات و فرهنگ و نماینده طالبان در مذاکرات تحت رهبری سازمان ملل بود. او در جریان جهاد افغانستان در گروه مولوی محمد نبی محمدی بود، اما بعداً با ظهور طالبان به آنها پیوست. او در مدرسه حقانیه فراه افغانستان درس دینی خوانده است.
او زمانی که وزیر آموزش و پرورش در دولت پیشین طالبان بود، گرایشات شدید قومی داشت.
ملا عبدالحق وثیق : او وزیر اطلاعات است. پیش از این به مدت سیزده سال زندانی گوانتانامو بوده و بعد در ازای ازادی یک سرباز آمریکایی از آن ازاد شده است. او در دولت پیشین طالب ها در استخبارات طالبان در کابل مشغول بود. او معاون قاری احمدالله، رئیس این سازمان به حساب می آمد و عملا هدایت این نهاد پرقدرت را بر عهده داشت.وثیق ارتباط مستقیم با ملا محمدعمر رهبر طالبان و حزب اسلامی گلبدین حکمتیار داشت. از ملا وثیق به عنوان کسی نام برده شده که در کانون تلاش‌های طالبان برای اتحاد گروه‌های تندرو اسلامی و هماهنگی آنها با طالبان قرار داشته است.
اسنادی که در وبسایت ویکی لیکس منتشر شده به نقل از آمریکایی‌ها آمده که او از دفترش برای حمایت از گروه القاعده استفاده می‌کرد، به همین دلیل تحت تعقیب آمریکا قرار گرفت و در نوامبر ۲۰۰۱ در ولسوالی مُقُر غزنی دستگیر شد.
آمریکایی‌ها او را به زندان گوانتانامو منتقل کردند تا به اطلاعاتی دست یابند که در یافتن موقعیت ملا عمر، دفاتر اطلاعاتی طالبان و شناسایی اعضای گروه القاعده کمک کند.
بازرسان زندان گوانتانامو او را دارای "ارزش اطلاعاتی" بالا تلقی کردند و در عین حال تاکید کردند که او باید به عنوان کسی که تهدیدی علیه آمریکا شمرده می‌شود، زندانی باشد.
دبیح الله مجاهد: او به عنوان معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ انتخاب شده. پیش از این مجاهد سخنگوی طالبان بود. او همراهی نزدیکش را با طالب ها از سال ۲۰۰۷ اغاز کرد و تا پیش از ۲۰۲۱ کسی چهره اش را ندیده بود.
او به دو زبان پشتو و فارسی مسلط است.او ادعا می‌کرد که مردی میانسال، متأهل و با چند فرزند است که در افغانستان زندگی می کرده است او ادعا می‌کند که دارای مدرک کارشناسی ارشد در مطالعات مذهبی است. پیش از این ارتش ایالات متحده از ۲۰۱۱ ادعا می‌کرد که مجاهد یک فرد نیست، بلکه یک شخصیت با این نام است.
قاری دین محمد حنیف : او متولد ۱۳۴۲ درولایت بدخشان است و در سال ۱۳۶۴ به پاکستان رفته و در مدارس مختلف خیبر پختونخوا تحصیل کرده است. پس از تصرف کابل توسط طالبان در نخست وزیری به عنوان مسئول امور برنامه‌ریزی و سپس به عنوان وزیر تحصیلات عالی کار کرد. دین محمد حنیف پس از حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ میلادی مسئولیت نیروهای طالبان در بدخشان را به عهده داشت و در سال ۲۰۰۴ میلادی نیز به عنوان عضو کمیسیون سیاسی و شورای رهبری طالبان تعیین شد. او تاجیک است. مشهور است که او پول های ملاعمر را پنهان می کرده است.
عبدالحکیم حقانی : او به وزارت دادگستری می رود. در قندهار به دنیا آمده و مانند اغلب چهره های دیگر پشتون است. گفته شده که وی از دوستان نزدیک ملا عمر، رهبر پیشین این گروه است و در تشکیل گروه طالبان هم نقش مهمی داشته است. نام عبدالحکیم حقانی پس از اتتخابش بعنوان رئیس تیم مذاکره کننده طالبان با هیأت کابل، رسانه ای شد و ریاست این هیأت را در دوحه برعهده گرفت.
بشیر احمد رستم‌زی : یک چهره جنجالی دیگر که به عنوان سرپرست فدراسیون تربیت بدنی افغانستان منصوب شده است. رستم‌زی چند سال پیش به اتهام طراحی حمله انتحاری علیه ورزشکاران کمیته ملی المپیک افغانستان زندانی شده بود. تنها سابقه مرتبط او با ورزش، طراحی حمله انتحاری طالبان در مسیر ورزشکاران اعزامی افغانستان به بازیهای المپیک بود.
نورالله منیر : او وزیر معارف دولت طالبان اعلام شده. نمی دانیم که سابقه کاری او چه بوده است اما ویدیویی به تازگی از منیر منتشر شده که به خوبی رویکردش را نسبت به اموزش و پرورش نشان می دهد. او در این ویدیو می گوید: مدرک کارشناسی ارشد و دکترا در افغانستان دیگر ارزش ندارند. طالب ها چنین مدارکی ندارند ولی با این وجود از همه بالاتر هستند.
طالبان با اعلام دولت جدید چه پیامی به دنیا داد؟
انتخاب دولت جدید افغانستان مورد توجه کارشناسان و تحلیگران مسائل بین الملل قرار گرفته است. شبکه خبری سی ان بی اسی آمریکا به هشدار کارشناسان در این خصوص اشاره کرد و نوشت: گروه های جهادی در افغانستان از بابت این دولت احساس اعتماد پیدا کرده و آن را یک پیروزی تلقی می کنند.
مایکل کوگلمن، معاون برنامه آسیا در مرکز ویلسون، گفت: در آینده قابل پیش بینی، افغانستان توسط رهبران ارشد طالبان هدایت می شود که در بسیاری از موارد بدترین بدترین ها را شامل می شوند." کوگلمن به طور خاص به اعضای شبکه حقانی، معروف به وحشیانه ترین جناح طالبان اشاره کرد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که در حالی که برخی از نمایندگان طالبان می گویند این گروه اکنون بیشتر از گذشته آشتی جویانه عمل کرده و از هنجارهای بین المللی خاصی پیروی خواهند کرد، اما خود این گروه یکپارچه نیست. بلکه از جناح های متعددی با درجات مختلف افراط گرایی و تمایل به حمایت از دیگر گروه های تروریستی تشکیل شده است.
به گفته سجان گوئل، مدیر امنیت بین المللی بنیاد آسیا و اقیانوسیه، در حالی که رقیب اصلی طالبان داعش خراسان است، بین داعش خراسان و شبکه حقانی ارتباطاتی وجود دارد. گوئل طی مقاله ای در نشریه فارین پالیسی نوشت: در واقع ، همگرایی تاکتیکی و استراتژیکی بین داعش خراسان و حقانیان وجود داشته است. طالبان متشکل از چند جناح است که هرکدام رهبری، ساختار و کنترل خود را بر خاک افغانستان دارند.
کوگلمن گفت: من فکر می کنم شما در حال بررسی وضعیتی هستید که صرف نظر از نوع حکومت در افغانستان ، خطر تروریسم فقط به این دلیل که شما طالبان را در کنترل دارید افزایش می دهد. طالبان به دلیل تلاش برای نفی فضا برای شرکای شبه نظامی خود در کشور شناخته نمی شوند، به استثنای داعش خراسان، که رقیب آنها است. شما چندین عضو از شبکه حقانی خواهید داشت - که در سالهای متمادی در حملات وحشتناک تروریستی در افغانستان نقش داشته است - و تعدادی از این رهبران قرار است این نقاط مهم را اشغال کنند، از جمله وزارت کشور. بدیهی است که این مهمترین عامل نگرانی است و مهم نیست شما چطور به قضیه نگاه می کنید.
سی ان بی سی در ادامه نوشت: هیبت الله آخوندزاده، رهبر طالبان از زمان کشته شدن سلف خود در حمله هواپیماهای بدون سرنشین در سال ۲۰۱۶، همچنان مرجع نهایی در امور دینی، سیاسی و نظامی این گروه خواهد بود. آخوندزاده، یک طالب تندرو که فرزندش یک مهاجم انتحاری بود، قسم خورده است که دولت جدید حکومت شریعت را دنبال خواهد کرد.
در ادامه پیتر مایکل مک کینلی سفیر اسبق آمریکا در ایالات متحده نیز گفت: اگر طالبان به دنبال این بود که به جامعه بین المللی پیام بدهد که به دنبال یک مشی متفاوت از دولتی است که بین ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ ریاست آن را بر عهده داشت، معرفی این کابینه بهترین شروع نیست. او گفت که با اقتصاد بسیار وابسته به کمک ها که ۸۰ درصد آن از کمک های مالی غربی تأمین شده بود، طالبان "باید حداقل برخی نگرانی های بین المللی را در نظر بگیرند. باید با آنچه در روزهای بعد به دست می آید از نظر اقدامات واقعی کار کنیم.
همچنین نادر نادری، یکی از اعضای ارشد تیم مذاکره کننده صلح افغانستان، گفت که ترس اصلی در جامعه بین المللی از "تقویت قدرت همه گروه های تروریستی [زیر] چتر طالبان و فضایی است که طالبان در اختیار آنها قرار می دهد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
