درگیری مسکو و لندن نزدیک است؟
مرکز مسکو اندیشکده «کارنگی» در یادداشتی به قلم «دیمیتری ترِنین» آورده است، به آزمون گذاشتن عزم روسیه در دفاع از مرزهایش، خطر وقوع درگیری را به‌دنبال دارد.
ترنین در یادداشت خود درباره ورود یک ناوشکن انگلیسی به آب‌های روسیه و شلیک هشدار کشتی جنگی و جنگنده روس در واکنش به آن می‌نویسد: «حادثه‌ای که بین روسیه و انگیس در آب‌های کریمه رخ داد، نقش جدید بریتانیا در نظام بین‌المللی را برجسته می‌کند. این اتفاق، "بریتانیای جهانی" تازه تعمید شده را به‌عنوان عضوی فعال در ائتلاف به رهبری آمریکا نمایان می‌کند که به‌دنبال تکرار ادعای رهبری جهانی غرب علیه چالش‌های چین اقدامات روسیه است. در همین راستا، لندن مشتاق است خود را در لبه پرتگاه قرار داده و خطرات غیر قابل اغماضی را بپذیرد».
در این یادداشت آمده است، پیش‌تر انگلیس، برای اقدام مشترک در افغانستان و عراق، اولین پاسخ را به دعوت آمریکا داد. اکنون این کشور نشان داده که در برخی موارد می‌تواند رهبری را در دست داشته باشد. تا پیش از این هفته، حق حاکمیت روسیه در کریمه فقط در سال ۲۰۱۸ به‌شکل مستقیم از سوی قایق‌های نظامی اوکراینی به چالش کشیده شده بود.
ترنین در ادامه می‌نویسد، اکنون پیام به رسمیت نشناختن الحاق کریمه به روسیه توسط ناو انگلیسی «اچ‌ام‌اس دیفندر» منتقل می‌شود که دوازده مایل وارد آب‌های سرزمینی روسیه شد. این اقدام به صورت بالقوه می‌تواند سطح جدید و خطرناک‌تری از تقابل را به‌دنبال داشته باشد. اقدام ناوشکن انگلیسی از آنچه در سال ۲۰۱۸ رخ داد جدی‌تر است؛ نه فقط به این خاطر که چه کسی آن را انجام داده، بلکه زمان آن نیز مهم است.
او در این‌باره می‌نویسد، به آزمون گذاشتن خط قرمزهای کرملین توسط لندن، کمتر از یک هفته پس از دیدار «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه و «جو بایدن» همتای آمریکایی او در ژنو رخ داد. گزارش شبکه «بی‌بی‌سی» از این کشتی جنگی نشان داد که خدمه آن آماده شروع نوعی درگیری فیزیکی با نیروهای روسی بودند. تفسیر روسیه از این واقعیت، این است که مأموریت اچ‌ام‌اس دیفندر، اقدام تحریک‌آمیزی از پیش طراحی شده بود که هدف استفاده روسیه از قدرت خود جهت ابطال «روح دیدار ژنو» را دنبال می‌کرد. با این حال انگیزه این تحرک دریایی احتمالاً آزمودن خط قرمزهای روسیه نبود بلکه قصد آن رد کامل آن‌ها بود. اینکه آیا چنین اقدامی فقط یک بار انجام شده یا قرار است مشابه آن در آینده نیز رخ دهد، وضعیت را شفاف‌تر خواهد کرد.
در این یادداشت آمده است، تلاش‌های جدید برای تو خالی جلوه دادن بازدارندگی خط قرمزهای روسیه، چه بر روی زمین و چه در آسمان و دریا، مسکو را وادار خواهد کرد از چیزی دفاع کند که رها کردن آن بدون از دست دادن عزت نفسش میسر نخواهد شد. این امر، به طور اجتناب ناپذیری به درگیری‌ها و تلفاتی منجر می‌شود که خطر افزایش تنش بیشتری را به همراه دارد.
ترنین می‌افزاید، در این صورت، تقابل روسیه و ناتو به معنای واقعی کلمه به نقطه اوج خود خواهد کشاند که سناریویی بسیار تاریک است. البته خطوط قرمز، برای پذیرفته شدن طراحی نشده‌اند و مسکو انتظار ندارد غربی‌ها حق حاکمیت روسیه بر شبه‌جزیره کریمه را در آینده نزدیک بپذیرند. با این حال انکار و رد این واقعیت بهایی دارد که آن‌ها باید قبل از خطر کردن و ورود به درگیری، آن را درک کنند.
او می‌نویسد، انگلیس در قیاس با برخی دیگر از اعضای اروپایی ناتو احتیاط کمتری درخصوص تقابل با روسیه دارد. راهبرد جدید امنیت ملی انگلیس، روسیه را تهدید اصلی برای این کشور و غرب می‌داند. بنابراین روابط روسیه و انگلیس ظرف یک و نیم دهه گذشته بشدت سرد شده و احتمالاً در حال حرکت به سمت نقطه بحران است. موقعیت جغرافیایی حادثه ناوشکن اچ‌ام‌اس دیفندر که چندان از «سواستوپُل» دور نیست، یادآور جنگ کریمه است که بخشی از درگیری میان این دو قدرت بزرگ در سرتاسر اوراسیا بود. گرچه آن دوره برای همیشه به سر آمده است اما روحیه مبارزه همچنان در میان هر دو طرف زنده است.
ترنین در یادداشت خود هشدار می‌دهد، خطر جنگ میان قدرت‌های بزرگ، در دهه ۲۰۲۰ بیش از هر زمان دیگری در نیم قرن گذشته است. رئیس جمهور پوتین و بایدن با تأکید مجدد بر اینکه جنگ هسته‌ای هرگز پیروزی نخواهد داشت و هرگز نباید رخ دهد، به‌درستی بر ثبات راهبردی تمرکز کردند. اما ثبات به چیزی بیش از سلاح‌های اتمی راهبردی و امنیت سایبری وابسته است.
این تحلیلگر روس در پایان می‌نویسد، یکی از مسیرهای محتمل به سوی جنگ در قرن بیست و یک، افزایش تنش غیرعمدی ناشی از یک حادثه است که ممکن است برای مثال در دریای بالتیک، دریای سیاه یا از طریق درگیری‌های محلی نظیر منطقه دونباس شکل گیرد و از کنترل خارج شود. با اینکه تلاش‌هایی برای مدیریت بهتر یا حتی تا حدی تعدیل تقابل روسیه و آمریکا صورت گرفته است، پیشگیری از رویارویی‌های خطرناک بین روسیه و کشورهای عضو ناتو نیز باید اولویتی مطلق برای هردو طرف باشد.
ماجراجویی ناوشکن انگلیس در آب‌های سرزمینی روسیه
رسانه‌های بین‌المللی بعداز ظهر چهارشنبه گزارش دادند یک ناو روسیه‌ای برای بیرون راندن این ناو جنگی انگلیسی از آب‌های سرزمینی روسیه در نزدیکی شبه‌جزیره کریمه مجبور به شلیک اخطار شده است. از سوی دیگر یک جنگنده روسی مسیر حرکت این ناو انگلیسی را بمباران کرد.
با این حال «بوریس جانسون» نخست‌وزیر انگلیس روز پنجشنبه گفت، از آنجا که این کشور الحاق کریمه به روسیه را به رسمیت نمی‌شناسد معتقد است ناوشکن انگلیسی وارد حریم آبی روسیه نشده بود.
شبه‌جزیره کریمه در سال ۲۰۱۴ و پس از برگزاری یک همه‌پرسی، به خاک روسیه ملحق شد اما آمریکا و متحدانش از به رسمیت شناختن آن خودداری کرده‌اند.
هشدار مسکو درخصوص عواقب سنگین تکرار حادثه مشابه
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه درخصوص تکرار ورود غیرقانونی ناوهای ناتو به آب‌های این کشور هشدار داد: «مصونیت مرزهای روسیه امری حتمی است و به هر طریقی، چه دیپلماتیک، چه سیاسی و چه نظامی از آن‌ها حفاظت می‌شود».
معاون وزیر امور خارجه روسیه متذکر شد: «ممکن است از آن‌ها بخواهیم عقلانیت به خرج دهند و از آن‌ها بخواهیم به قوانین بین‌المللی احترام بگذارند. اگر موثر نبود ممکن است دست به انداختن بمب بزنیم اما نه در مسیر [ناو متجاوز]، بلکه درست بر روی آن».
علاوه بر ریابکوف «آندری کلین» سفیر روسیه در انگلیس نیز روز شنبه گفت که حادثه روز چهارشنبه گذشته در دریای سیاه می‌توانست یک جنگ واقعی را رقم بزند.
کلین گفت: «کابوس تمامی این شرایط این است که مقام‌های انگلیس در تلاش هستند تا موضع سیاسی خود را با تحریک نظامی تقویت ببخشند که این موضوع واقعا ما را به یک حادثه نظامی جدی می‌کشاند که شب گذشته نیز رئیس ستاد دفاعی انگلیس نیز آن را تایید کرد».
«نیک کارتر» رئیس ستاد دفاعی انگلیس روز گذشته در گفت‌وگو با روزنامه تایمز انگلیس درباره حادثه اخیر در دریای سیاه هشدار داد که خطر اشتباه محاسباتی ناشی از تشدید بی‌دلیل تنش‌ها، چیزی است که او را شب‌ها بیدار نگه می‌دارد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
