چرا دوگانه وحدت-ائتلاف اصولگرا به تفاهم نرسیدند؟
نزدیک به ۱۳۰ روز تا سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است. اردوگاه اصولگرایان اگرچه خیالش از بابت تایید صلاحیت ها تا حد زیادی راحت است اما همچنان در حسرت وحدت حداکثری است. با این وجود امید به پیروزی در این جریان بیش از رقیب همیشگی است.
رویارویی دو سازوکار در جریان راست
در میانه این امیدها و حسرت ها دو سازوکار انتخاباتی این روزها در اردوگاه راست کلید زده و کار خود را برای رسیدن به وحدت و کاندیدایی نهایی آغاز کرده اند. شورای وحدت همان سازوکاری است که روحانیت و سنتی های اصولگرا علم آن را برپا کرده اند و شورای ائتلاف هم همان سازوکار باقیمانده از انتخابات مجلس یازدهم که هنوز مدعی است می تواند محور وحدت باشد.
با اینکه اعضای شورای وحدت همچنان منتظرند که شورای ائتلافی ها روی صندلی های جلسات آنها بنشینند اما چندی پیش غلامعلی حدادعادل، رئیس شورای ائتلاف گفته بود: «از شورای وحدت می‌خواهیم در کنار شورای ائتلاف بایستد.» گفته‌ای که با واکنش اعضای جامعه روحانیت مبارز همچون محمد تقی رهبر روبرو شد. او به خبرآنلاین گفته بود:« جامعه روحانیت نباید در گوشه و کنار بایستد بلکه در عرصه باشد حال اینکه جامعه روحانیت باید در کنار شورای ائتلاف بایستد یا بالعکس، تصمیمی است که جامعه روحانیت باید بگیرد بر این باورم جامعه روحانیت همانطور که همیشه مطرح بوده نقش پدری ایفا کند. »
بادامچیان دبیرکل حزب موتلفه هم معتقد است شورای ائتلاف باید در کنار شورای وحدت بایستد و همراه شود نه بالعکس.
به نظر می رسد به رغم تلاشهای طیفی از اصولگرایان برای تنزل و در عین حال کمرنگ کردن نقش جامعتین در تصمیمات این اردوگاه، اما شیوخ و ریش سفیدان جریان راست‌گرا، از مدت‌ها پیش عزم خود را برای ایفای نقش در انتخابات ۱۴۰۰ جزم کرده‌اند.
شورای وحدت عقب نشینی نمی کند
آبان ماه جاری بود که جامعه روحانیت مبارز، رسما از رایزنی با احزاب اصولگرا برای حضور در شورای وحدت خبر داده بود. حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی، دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز گفته بود:« می‌خواهیم همه اضلاع نیروهای انقلابی را جمع کنیم.» این سخنان پورمحمدی و برخی خبرهای جسته و گریخته از تلاش های جامعه روحانیت برای همراه کردن جامعه مدرسین حکایت از آن داشت که این تشکل روحانی قرار است بار دیگر جایگاه جامعتین در جریان اصولگرا را احیا اکند. در همان روزها نایب رئیس جامعه مدرسین از عدم تمایل این تشکل برای ورود به انتخابات سخن گفت حجت الاسلام مقتدایی در در گفت و گو با خبرآنلاین، در رابطه با نقش «جامعتین» در هدایت اصولگرایان در آستانه انتخابات سال ۱۴۰۰ ، گفته بود: «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بنا ندارد در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده دخالت کند.» اما دیگر اعضای این تشکل نگاهی دیگر به انتخابات داشتند، آنچنان که آیت الله علی اکبر مسعودی خمینی، عضو دیگر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت و گو با خبرآنلاین، ضمن تاکید بر نقش جامعتین و تاثیرگذاری آن بر مردم، گفته بود: «مردم در امر انتخابات بیشتر نظرات مطرح شده از سوی «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم» و «جامعه روحانیت مبارز» را دنبال می‌کنند.»
با تغییر و تحولاتی که بعد از فوت آیت الله یزدی در این تشکل قم نشین رخ داد این احتمال قوت گرفت که جامعه مدرسین در انتخابات پیش رو سکوت اختیار نکرده و در کنار جامعه روحانیت بایستند.
آنچنان که غلامرضا مصباحی مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز نیز از رایزنی‌ها با جامعه مدرسین برای مشارکت در وحدت اصولگرایان برای ۱۴۰۰ خبر می دهد و تاکید دارد؛«با جامعه مدرسین گفت و گو کرده‌ایم و امیدواریم آنها نیز ما را در انتخابات همراهی کنند.»
اخیرا حجت الاسلام حسین ابراهیمی از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز نیز به پیوستن بال دیگر جامعتین یعنی جامعه مدرسین به فرایند وحدت اصولگرایان برای انتخابات ۱۴۰۰ اشاره کرد و ضمن تشریح آخرین آخرین فعالیت‌های انتخاباتی جریان اصولگرایی برای رسیدن به وحدت حداکثری می گوید؛« خوشبختانه الان جامعه مدرسین نیز با سایر گروه‌های اصولگرایی هماهنگ شده و جامعه روحانیت هم تلاش می‌کند تا کار ائتلاف را پیش ببرد.»
از سوی دیگر درخواست ها برای این نقش آفرینی این روزها حتی بیش از گذشته نیز شده است.حسن غفوری فرد، عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری به خبرآنلاین می گوید؛ « اگر جامعتین در عرصه انتخابات کاندیدا اصلح معرفی کند از سوی مردم مورد استقبال قرار می‌گیرد و به تبع آن مشارکت نیز افزایش پیدا می‌کند.»
شورای ائتلاف حاضر به همنشینی نیست
اما در سوی دیگر اردوگاه اصولگرا چه خبر است؟ شورای ائتلافی‌ها که مدتی بود سکوت اختیار کرده بودند با پررنگ شدن تحرکات شورای وحدت چراغ انتخابات را روشن کردند و بازهم به ریاست غلامعلی حدادعادل، خود را محور تحرکات اصولگرا در انتخابات ۱۴۰۰ معرفی کردند. هرچقدر شورای وحدت سیگنال همراهی می فرستد در این سوی اردوگاه ائتلافی ها براین اعتقادند اصولگرایان باید زیر خیمه آنها حرکت کنند.
مهدی چمران، نایب رئیس شورای ائتلاف نیز با تایید اقدامات شورای ائتلاف، به خبرآنلاین می گوید« روشی که شورای ائتلاف در پیش گرفته روشی است که از دل مردم و خواست آنها و به نوعی انتخاب از پایین به بالا آغاز می شود اما اینکه روشی در پیش گرفته شود که عده‌ای دورهم بنشینند، کاندیدا انتخاب کنند و تعیین تکلیف کنند که مردم به چه کسی رأی دهند یقینا شورای ائتلاف این راه را در پیش نمی گیرد و در دوره قبل هم در پیش نگرفت.» کنایه چمران به شورای وحدت و جامعه روحانیت مبارز و تکرار کلیدواژه پدرخوانده برای این سازوکار انتخاباتی، حکایت از آن دارد که شورای ائتلاف بر در پیش گرفتن راهی جداگانه با شورای وحدت مصمم است.
اسدالله بادامچیان، دبیرکل حزب موتلفه که در جلسات شورای وحدت حضور دارد و پیشتر نیز رفت و آمدهایی به شورای ائتلاف داشته بر این اختلاف صحه می گذارد و می گوید؛ «اولین دعوت از دوستان شورای ائتلاف انجام شد اما آنها گفتند که با حفظ احترام جامعه روحانیت حاضر به شرکت در جلسات شورای وحدت نیستند.»
بادامچیان البته منتقد این رویه شورای ائتلاف است و تاکید می کند؛ « ما در زمان انتخابات مجلس به سمت وحدت رفتیم ولی دوستانی که در شورای ائتلاف کارگردان بودند و پشت پرده کار هستند، حاضر به جمع شدن با جامعه روحانیت، موتلفه و جبهه پیروان نشدند. بعد از انتخابات مجلس، شورای ائتلاف به کار خود خاتمه داد و به همین دلیل جامعه روحانیت با قدرت وارد صحنه و مقرر شد این جامعه به شکل جدی محوریت را در اختیار داشته باشد تا با دعوت از تمام گروه‌های اصولگرا کار را به پیش ببرد.»
گرچه به نظر نمی رسد این دو شورا حداقل در تا نزدیکی انتخابات ۱۴۰۰ به وحدت برسند اما امیدواری هایی نیز وجود دارد. چه آنکه حمیدرضا ترقی از اعضای شورای مرکزی حزب موتلفه بر این باور است که این دو شورا در نهایت با هم ادغام خواهند شد اما الان چندان مشکلی نیست؛ در حال حاضر یکی ساز و کار دارد و یکی بدنه اجتماعی که در نهایت هر دوی اینها که با هم ترکیب شوند هم بدنه اجتماعی و هم ساز و کار مناسب خواهند داشت.»
پایداری‌ها یکه تازی می کنند
در روزهایی که دوگانه وحدت و ائتلاف هنوز برای یکی شدن به جمع بندی نرسیده اند، جبهه پایداری که پس از انتخابات مجلس ۹۸، فعالیت‌های انتخاباتی خود را آغاز کرده بود، بازهم یکه تاز سرکشی است و نه به شورای وحدت می رود نه به شورای ائتلاف اعتقادی دارد. به گفته ناصر ایمانی، چهره سیاسی اصولگرا «جبهه پایداری به طور رسمی و روشن به هیچ کدام از این دو حرکت نپیوسته است، اگرچه هماهنگی جبهه پایداری با اصولگرایان بیشتر شده اما این جبهه به صورت رسمی در هیچ کدام از این تشکل‌ها حضور ندارد؛ آنها منتظر هستند تا نامزدها قطعی‌تر شوند و بعد موضع خود را در مسئله ائتلاف با اصولگرایان بیان کنند.»
حسن بیادی، دبیر کل جمعیت آبادگران ایران اسلامی نیز بر این باور است که جبهه پایداری با شورای ائتلاف نیروهای انقلاب همکاری خواهد کرد اما تاکنون چگونگی همکاری خود را با شورای وحدت اعلام نکرده است.»
به نظر می رسد با اینکه شورای وحدت و شورای ائتلاف در حال رایزنی با پایداری‌ها هستند تا این «بازی خراب کُن»های اصولگرایی را به سمت خود بکشانند؛ اما تلاشهایشان، تاکنون نتیجه‌ای نداده است.
درحالی که به نظر می رسید پس از درگذشت آیت الله مصباح یزدی، پدر معنوی پایداری‌ها، سازوکار انتخاباتی آنها تغییر کند و لااقل در انتخابات پیش رو هماهنگ با دیگر اصولگرایان پیش بروند اما به گفته قاسم روانبخش از اعضای شورای مرکزی جبهه پایداری «روال کار سیاسی جبهه پس از درگذشت آیت الله مصباح، آسیبی نمی‌بیند و سازوکار انتخاباتی نیز به شکل سابق خواهد بود.»
آنطور که پیداست پایداری‌ها کمر همت بسته‌اند تا این بار نیز مانند انتخابات مجلس ۹۸، در دقیقه ۹۰ با سایر گروه‌های اصولگرایی به وحدت برسند؛ وحدتی شکننده که به باور بسیاری از اصولگرایان، نشان از روحیه سهم‌خواهی آنها به ویژه در زمان انتخابات دارد. البته ناصر ایمانی، نپیوستن پایداری‌ها به دو شورای وحدت و ائتلاف را چندان تاثیرگذار و مهم نمی‌داند و بر این باور است که جبهه پایداری جایگاه خود را دارد اما در صورت عدم ائتلاف تاثیر چندانی بر حرکت شورای ائتلاف و جامعه روحانیت مبارز نخواهد گذاشت.
منصور حقیقت‌پور، فعال سیاسی اصولگرا نیز درباره آخرین تحرکات انتخاباتی جبهه پایداری گفته است: «اعضای پایداری تا اردیبهشت‌ماه به دنبال فرد مستقل خودشان هستند تا او را به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری در معرض رأی مردم قرار دهند، اما احتمالا در هفته‌های منتهی به انتخابات با اصولگرایان توافق خواهند کرد.»
لیست کاندیداهای احتمالی بلندتر می شود
اما درمیانه دوگانه وحدت- ائتلاف، لیست کاندیداهای اصولگرا هر روز بلندتر و بلندتر می شود. از وزرای پیشین اصولگرا گرفته تا کاندیداهای تکراری این جریان و البته برخی چهره های جدید که عزمشان را برای کاندیداتوری جزم کرده اند.
برخی طیف های اصولگرا به ابراهیم رئیسی امیدوارند و به گفته ناصر ایمانی، چهره سیاسی اصولگرا «پایگاه رأی ۱۶ میلیونی رئیسی در انتخابات ۹۶ و همچنین عملکرد مثبت او در قوه قضاییه موجب شده نظر اصولگرایان به سمت او جلب شده و به نوعی به رئیسی امیدوار باشند.» اما هستند اصولگرایانی که معتقدند رئیسی باید مسیر خود در قوه قضاییه را دنبال کند.
از سوی دیگر اما و اگرهای حضور قالیباف در انتخابات ۱۴۰۰ همچنان ادامه دارد او که اکنون ریاست قوه مقننه را برعهده دارد به باور بسیاری بهتر است در این جایگاه بماند اما تحرکات رئیس مجلس فعلی نشانی از عدم علاقه به کاندیداتوری برای پاستور ۱۴۰۰ ندارد.
دیگر کاندیداهای این جریان هم بیکار ننشسته اند و تحرکات خود را آشکارا و نهان آغاز کرده اند. سعید جلیلی که در زمره کاندیداهای پایداری قرار داد بساط سخنرانی های خود را گسترده است و حتی از کابینه احتمالی او هم رونمایی شده است.
سردار سعید محمد از کاندیداهای احتمالی اصولگرایان است که تلاش دارد نماد دولت جوان انقلابی اصولگرایان باشد اما به گفته عباس سلیمی نمین، چهره سیاسی اصولگرا، او خود را برای شهردار شدن آماده می‌کند.
علاوه بر این کاندیداهای احتمالی، محسن رضایی نیز هم از مدت‌ها پیش سخنرانی‌ها و فعالیت‌های انتخاباتی خود را آغاز کرده است. عزت الله ضرغامی، وزرای احمدی نژاد و...دیگرانی که در لیست بلند اصولگرایان حضور دارند و بی میل نیستند شانس خود برای رئیس جمهور شدن را در اولین انتخابات قرن جدید بیازمایند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
