کوچک شدن جمعیت بازار کار کشور به واسطه شیوع کرونا
مرکز آمار ایران، خلاصه‌ای از نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در تابستان ۹۹ منتشر کرد.
با اینکه برای مقابله با کرونا در ایران، محدودیت‌هایی از جنس تعطیلی کسب‌وکارها کمتر اعمال شد، اما بازار کار به شدت واکنش نشان داد و از جمعیت شاغل کشور به شکل محسوسی کم شد. در فصل اول امسال، نسبت به بهار سال گذشته، در حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار شغل از دست رفت. این روند در تابستان نیز با شدت کمتر ادامه یافت. چرا که از جمعیت شاغل کشور به میزان یک میلیون و ۲۱۰ هزار نفر در قیاس با تابستان ۹۸ کاسته شد. این در حالی است که در تابستان، نسبت به بهار، محدودیت‌های خفیف‌تری در بازار کار اعمال شده بود و شاید انتظار می‌رفت که تعداد شاغلین به این شدت، منقبض نشود.
به گزارش مرکز آمار، جمعیت شاغلین ١٥ ساله و بیشتر در فصل گذشته ۲۳ میلیون و ۵۴۲ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل، تقریبا یک میلیون و ۲۱۰ هزار نفر کاهش داشته است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در تابستان ١٣٩٩، بخش خدمات با ۴۸.۱ درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در رتبه های بعدی بخش‌های صنعت با ۳۳.۴ درصد و کشاورزی با ۱۸.۵ درصد قرار دارند. مرکز آمار معتقد است که اثر منفی ویروس کرونا بر بازار کار نسبت به بهار، تا حدودی تعدیل شده است. چرا که واکنش بازار کار در بهار شدیدتر بوده و تعدیل گسترده‌تری رخ داده بود.
به نظر می‌رسد آنچه که افت جمعیت شاغل در تابستان را موجب شده، رکود ناشی از کرونا است. این رکود موجب شده تا درآمد بسیاری از کسب‌وکارها کاهش یابد و به همین دلیل، صاحبان کسب‌وکارها احتمالا اقدام به تعدیل نیروی کار کنند.
افت نرخ بیکاری
همچون فصل بهار، با وجود اوضاع نه چندان مناسب بازار کار، نرخ بیکاری کاهش یافت. نرخ بیکاری در تابستان به 9.5 درصد رسید که در قیاس با تابستان 98، کاهش یک درصدی را نشان می‌دهد. احتمالا مقامات سیاسی بار دیگر از این شاخص برای نمایش مقاومت بازار کار در برابر کرونا و تحریم استفاده می‌کنند. اما از نظر کارشناسی، شاخص‌های بازار کار نه به شکل فرادا، بلکه باید در کنار یکدیگر بررسی شوند تا تصویر درستی از وضعیت بازار ارائه دهند.
یکی از شاخص‌های مهم، نرخ مشارکت است. مطابق گزارش مرکز آمار ایران، در تابستان ١٣٩٩، به میزان 41.8 درصد از جمعیت 15 ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. این نرخ در قیاس با فصل مشابه سال قبل، به میزان 3.1 درصد افت کرده است. این کاهش، افت نرخ بیکاری را هم تحت شعاع قرار می‌دهد. در واقع علت اصلی کاهش نرخ بیکاری، حضور کمتر جمعیت در سن کار، در بازار کار بوده است. این جمعیت با توجه به وضعیت رکودی و کرونایی، ترجیح داده‌اند که در جستجوی شغل نباشند و همین عامل موجب کاهش جمعیت بیکار مطابق تعاریف، شده است. چرا که اگر این جمعیت در جستجوی شغل می‌رفتند، جزو جمعیت بیکار محسوب می‌شدند و نرخ بیکاری نیز عدد بیشتری را نشان می‌داد. در نتیجه در کنار کاهش نرخ بیکاری، برای تحلیل بهتر باید کاهش نرخ مشارکت را هم دید. افت نرخ بیکاری در جمعیت جوان کشور نیز مشاهده می‌شود، اما احتمالا این افت نیز متاثر از ناامیدی جمعیت در سن کار بوده است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
