کنکور به خودی خود برای داوطلبان نفس گیر، اضطراب آور و استرس‌زاست، زیرا دانش آموزان بعد از ماه‌ها سعی و تلاش و مطالعه در یک آزمون تعیین کننده و سرنوشت‌ساز شرکت می‌کنند و کنکور را نقطه آغاز آینده تحصیلی و شغلی خودشان می‌دانند، اما امسال بیماری کرونا تنش‌های ناشی از کنکور را برای داوطلبان و خانواده‌های آن‌ها دوچندان کرده است.

روانشناسان هر ساله توصیه‌های بسیاری برای کاهش اضطراب و استرس داوطلبان کنکور و جلوگیری از به هم ریختن فضای روحی و روانی آن‌ها دارند، اما در شرایط فعلی بحث‌ها و تهدیدات مرتبط با ویروس کرونا این آرامش اندک را نیز از داوطلبان گرفته است.

نیما حقیقی، روانشناس، با بیان اینکه کنکور مانند هر آزمون ارزشیابی دیگر بر روی زندگی حال و آینده انسان تاثیر می‌گذارد، اظهار کرد: هر چیزی که تغییر مهم و بزرگی در زندگی انسان ایجاد کند خواه یا ناخواه اضطراب زاست؛ مانند ازدواج، مهاجرت، فرزندآوری و...

وی اضطراب را یک احساس دانست و افزود: احساسات انسان از افکار او نشات می‌گیرد و همین افکار می‌تواند اضطراب و استرس ما را تشدید کند. «کنکور را خراب می‌کنم»، «از پس کنکور بر نمی‌آیم»، «آینده را از دست می‌دهم»، «بخاطر کنکور کرونا می‌گیرم» و... از جمله افکار اضطراب آوری است که اگر این افکار را داشته باشیم، دچار احساس اضطراب و استرس می‌شود.

این روانشناس، با بیان اینکه باید افکار منفی را شناسایی و سپس افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنیم، گفت: «من خیلی تلاش کردم»، «اگر قبول نشوم زندگی تمام نمی‌شود»، «در حد توانم درس خواندم»، «توانایی خودم را در آزمون‌های دیگر نشان دادم» و... از جمله خودگویی‌هایی است که داوطلبان باید با خودشان داشته باشند تا احساس بهتری پیدا کنند.

حقیقی، اضطراب و استرس را کاملا یک امر منفی ندانست و عنوان کرد: اضطراب در حد نرمال و طبیعی کمک کننده و خوب است و باعث می‌شود افراد نسبت به یک موضوع مانند کنکور بی خیال نباشند و تلاش کنند و دقت و توجه خودشان را بالا ببرند و محیط اطراف حواسشان را پرت نکند، اما اضطراب و استرس زیاد و غیر منطقی موجب می‌شود کارایی انسان بسیار کاهش یابد و نتواند از دانسته‌های خود استفاده کند.

وی با بیان اینکه اضطراب زیاد موجب می‌شود داوطلبان به سوالات راحت نیز پاسخ غلط بدهند، خاطرنشان کرد: اضطراب و استرس مانند سرماخوردگی مسری است و لذا داوطلبان قبل و حین آزمون به مکالمه‌های سایر داوطلبان درباره وضعیت خود بی توجه باشند و تنها بر روی افکارشان تمرکز کنند تا دچار اضطراب نشوند.

این روانشناس، اضطراب زیاد را عامل ایجاد نفس‌های کوتاه و تند دانست که یک حالت تنش زاست و گفت: داوطلبان سعی کنند سر جلسه آزمون نفس‌های خود را عمیق و آرام کنند تا اکسیژن بیشتری به بدن آنان برسد، زیرا هرچقدر مغز انسان اکسیژن بیشتری دریافت کند، راحت‌تر و سریع‌تر به مسائل پاسخ می‌دهد.

تمرکز بر سوالات سخت موجب افزایش استرس می‌شود

حقیقی، همچنین از داوطلبان خواست شب آزمون حتما خواب خوب و کافی داشته باشند و یادآور شد: اگر شب کنکور خواب درست و مناسبی نداشته باشیم، باعث ایجاد خستگی می‌شود و این خستگی سر جلسه آزمون تمرکز را از ما می‌گیرد و دقت لازم را برای پاسخگویی به سوالات نخواهیم داشت. خوردن وعده‌های غذایی کامل در روز آزمون نیز به رفع خستگی و از بین رفتن احساس ضعف کمک می‌کند، زیرا خستگی و ضعف بر روی عملکرد ما اثر منفی می‌گذارد.

وی با تاکید بر لزوم مطالعه سوالات آزمون با دقت و تمرکز، عنوان کرد: توجهات افراد تحت تاثیر شرایط تغییر می‌کند و لذا داوطلبان سعی کنند سوالات را درست و دقیق بخوانند تا با دریافت مفهوم، پاسخگویی را برای خود راحت‌تر کنند. همچنین داوطلبان در ابتدا باید به سراغ سوالاتی بروند که پاسخ آنان را می‌دانند؛ این کار چند فایده دارد، از جمله اینکه احساس تسلط پیدا می‌کنند و در نهایت اضطراب و استرس آنان کاهش می‌یابد.

این روانشناس، با بیان اینکه تمرکز بر سوالات سخت علاوه بر افزایش استرس، موجب تلف شدن وقت می‌شود، گفت: داوطلبان سوالات سخت و بی پاسخ را حتما علامت گذاری کنند تا در صورت اضافه آوردن زمان، به سراغ آنان بروند. استفاده از روش رد گزینه نیز می‌توانند در عملکرد داوطلبان اثر مثبت بگذارد. توصیه می‌شود اولین نفری نباشید که جلسه آزمون را ترک می‌کند و اگر زمان دارید، دوباره سوالات و پاسخ‌ها را بررسی کنید.

وی از والدین نیز خواست فضای خانه را به ویژه در روز‌های منتهی به کنکور آرام کنند و یادآور شد: دانش آموزان کنکوری یا برای این آزمون تلاش کرده اند یا تلاش نکرده اند. نتیجه کنکور برای دانش آموزانی که تلاش نکرده اند زیاد مهم نیست و لذا اضطراب زیادی نخواهند داشت، اما والدین دانش آموزانی که تلاش کرده اند باید به آنان آرامش دهند و با جملاتی مانند «نتیجه مهم نیست»، «در زمان آزمون بهترین عملکرد را داشته باش»، «فرصت برای آزمون‌های بعدی وجود دارد» و... نگرانی را از آنان دور کنند. همچنین وسائل مورد نیاز دانش آموز در کنکور همچون کارت ورود به جلسه، مداد و پاک کن و... به او یادآوری شود.

حقیقی، یکی از مسائل جدید اضطراب آور برای داوطلبان را «کرونا» دانست و خاطرنشان کرد: داوطلبان توجه کنند که پروتکل‌های بهداشتی لازم در زمان کنکور رعایت شده است و مواد ضد عفونی و فاصله گذاری اجتماعی وجود دارد و افراد بدون ماسک نمی‌توانند سر جلسه آزمون حاضر شوند لذا احتمال ابتلا به کرونا بسیار کم است. توصیه می‌کنیم داوطلبان تفکر فاجعه آمیز را کنار بگذارند و با افکار مثبت سر جلسه آزمون حاضر شوند.

دکتر آیدین پورکاظمی، متخصص بیماری‌های عفونی، با اشاره به تقارن کنکور با روز‌های کرونایی و نگرانی از بابت ابتلا به این بیماری، اظهار کرد: خوشبختانه دستورالعمل‌های بهداشتی با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، برای اجرا به دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی مجری آزمون‌های سراسری ابلاغ شده است.

وی با بیان اینکه نظارت بر اجرای موارد بهداشتی با دقت نظر بیشتری توسط سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت بهداشت انجام می‌شود، تصریح کرد: داوطلبان نگرانی از بابت فضای آزمون نداشته باشند و تنها پروتکل‌های بهداشت فردی به ویژه ماسک را رعایت کنند.

این متخصص بیماری‌های عفونی، از داوطلبان خواست چند ماسک اضافه به همراه داشته باشند و گفت: سر جلسه آزمون امکان تعریق به واسطه اضطراب و استرس وجود دارد که موجب می‌شود ماسک مرطوب شده و کارایی خودش را از دست دهد لذا داوطلبانی که نیاز به تعویض ماسک پیدا می‌کنند، ماسک جایگزین داشته باشند.

پورکاظمی، با تاکید بر لزوم استفاده از لوازم شخصی از جمله مداد و پاک کن، خاطرنشان کرد: داوطلبان سعی کنند مداد و پاک کن یدکی داشته باشند تا مجبور نشوند از دیگران بگیرند.

وی همچنین از داوطلبان خواست در زمان مقرر در محل برگزاری آزمون باشند تا با تجمیع داوطلبان مواجه نشوند و ادامه داد: حضور غیر ضروری در محل برگزاری آزمون نداشته باشید. همچنین قبل از امتحان و بعد از امتحان نیز برای چک کردن گزینه‌ها با همکلاسی‌های خود تجمع نکنید و تلفنی با آنان در ارتباط باشید.

این متخصص بیماری‌های عفونی، با تاکید بر لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حمل و نقل شخصی و عمومی تا محل برگزاری آزمون، اضافه کرد: بعد از پایان کنکور بلافاصله محل برگزاری آزمون را ترک کنید. همچنین بهتر است داوطلبان گوشی‌های تلفن همراه نداشته باشند تا مجبور به تحویل و بعد پس گرفتن آن شوند، زیرا در این فرایند امکان انتقال آلودگی وجود دارد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.