اظهارات عجیب کارگردان «پایتخت»: هیچ سانسوری در کار نیست
سیروس مقدم کارگردان باسابقه سینما و تلویزیون که هم اینک سریال «پایتخت۶» به کارگردانی وی از شبکه یک سیما در حال پخش است، درخصوص برخی انتقادات اخیر نسبت به این مجموعه گفت: بهتر است اول درباره واژه طنز صحبت کنم. آنچه ما از بزرگان این عرصه یاد گرفتیم این است که طنز نشان دادن واقعیت تلخ و دردناک به زبان شیرین و گزنده، اما امیدبخش است با این تعریف از طنز متوجه تفاوت طنز و هجو و هزل و... خواهیم شد. طنز، واقعیت اجتماعی است که شامل مسائل اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی و... است.
در واقع طنز واقعیات دردناک و گاهی بسیار تلخ را با لحن شیرین و مفرح به مخاطب نشان می‌دهد و امیدبخش است. سریال پایتخت هم از بدو خلقت آن که به ۱۰ سال گذشته می‌رسد، شاکله اش بنیاد خانواده و حول محور این جامعه کوچک (خانواده) شکل گرفت و مسائل اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی، فرهنگی و... حول این خانواده به مسائل جامعه ارتباط دارد در واقع خانواده یک نمونه کوچک کل جامعه است.
وی ادامه داد: سریالی که پس از ده سال در شش فصل تولید شده و مورد توجه مخاطب و اهل فن قرار گرفته حائز اهمیت است. دیروز نظر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس درباره سریال را خواندم وی نیز سریال را مورد توجه مخاطب دانسته است. علت علاقه و توجه مخاطب تنها این مهم است که پایتخت آینه تمام قد جامعه است. بهتر است عزیزان به این مهم توجه کنند که «خودشکن آینه شکستن خطاست». سوال این است که پرخاشگری، دروغ و بی احترامی در جامعه امروز دیده نمی‌شود؟ عصبیت و زودرنجی وجود ندارد؟ وظیفه ما سازندگان سریال به تصویر کشیدن این حقایق و در نهایت به نقد کشیدن و تقبیح آن است.
کارگردان «پایتخت» درباره شوخی با سیاسیون در «پایتخت ۶» گفت: تصور این بوده و هست که آستانه تحمل و صبر در جامعه باید بالا برود. باید سعه صدر وجود داشته باشد؛ در همه اقشار جامعه از جمله سیاسیون و طیف همکاران. باید به شوخی‌ها و طنز «پایتخت» تنها از نگاه و زوایه شوخی نگاه کرد و از آن برداشت سیاسی نشود.
وی اضافه کرد: یکی از دلایل علاقمندی مخاطب به سریال، ناشی از این است که توانسته با شخصیت‌ها همذات پنداری کند. این شوخی‌ها در جامعه امروز دیده می‌شود؛ بسیار گسترده‌تر از آنچه در «پایتخت» به آن اشاره می‌شود. شاید یک صدهزارم این شوخی‌ها در پایتخت استفاده شده است. جالب است که خود سیاسیون این موضوع را کاملا درک کرده و به آن به عنوان شوخی و مزاح می‌نگرند.
وی درباره استفاده از این شوخی‌ها در سریال توضیح داد: این شوخی‌ها باعث می‌شود فضای تفاهم، علاقه و صمیمیت در میان سیاسیون بیشتر شده و مرزها و دیوارهای بتنی که بین مردم و مسئولین کشیده می‌شود را برداریم. سیاسیون خود را از مردم بدانند. به عقیده من سیاسیون خوشحال می‌شوند این دیوارها برداشته شده و فضای صمیمیت بیشتری میان خود و مردم شکل گیرد.
مقدم درباره برخی انتقادات به سریال گفت: بالاخره وقتی سریال می‌سازی که در این حجم مورد توجه قرار می‌گیرد اقلیت ناچیزی که درصد کمی از جامعه را تشکیل می‌دهند، سوءبرداشت دارند و سریال را برنمی تابند. آمار و ارقام نشان از اقبال بیش از ۸۰ درصد مخاطبین از مجموعه دارد. شبکه‌های خارجی و دنیا آرزو دارند که به نصف این درصد از مخاطب دست یابند. این میزان مخاطب، آمارها در تلویزیون ایران و دنیا را جابجا می‌کند. باید به منتقدین یادآور شوم که صبر کنند و زود قضاوت نکنند.
وی افزود: در فصل ۵ سریال تا قسمت ۱۲ ما را متهم به بسیاری از موارد از جمله تبلیغ سفر به ترکیه را می‌کردند، اما بالاخره متوجه شدند که این گونه نیست. در این فصل هم کمی حوصله کنند، باید بی ادبی را نشان دهیم تا ادب رخ بنماید.
کارگردان سریال پرمخاطب «پایتخت» ادامه داد: ۱۰ سال از عمر پایتخت سپری می‌شود. در این ۱۰ سال دچار تحول در اجتماع بودیم؛ تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... همه این احوالات بر روی انسان تاثیر می‌گذارد. ما نمی‌توانیم بگوییم انسان ده سال قبل هستیم که اگر بگوییم فاقد احساس و روح هستیم. خانواده نقی معمولی هم از آدم‌های این جامعه هستند، همراه با اتفاقات جامعه دچار تغییر و تحول شدند؛ به دلیل همین تحولات و تغییر رفتارها برای مردم قابل باور و دوست داشتنی هستند.
سیروس مقدم در ادامه درباره روند سریال توضیح داد: در مجموعه پایتخت شاهد خانواده و روابط آن هستیم. در خانواده بحران، تنش و بی اخلاقی دیده می‌شود همچنین افراد ممکن است به جان هم بیافتند، اما خانواده پتانسیل حل مشکلات و فائق آمدن بر آن را دارد و خوب و خوشحال کنار هم قرار می‌گیرند. ذات «پایتخت» این گونه طراحی شده است. برای بهتاش و ارسطو چالش‌هایی را در این بخش شاهد هستیم، اما این خصوصیت پایتخت است که از بحران‌ها عبور کنند و سرفراز بیرون می‌آیند. بهتاش در فصل گذشته در شرایط حمله داعش سیگاری استفاده کرد، اما وقتی پای دفاع از ناموس به میان آمد اسلحه برداشت و به سمت داعش نشانه رفت، مخاطبان را به تحمل و صبر تا پایان سریال دعوت می‌کنم.
مقدم درباره این که گفته می‌شود سریال «پایتخت» از خطوط قرمز سازمان عبور کرده است گفت: من از جمله افراد باسابقه و با تجربه در میان گروه سازنده پایتخت هستم که با سابقه ۴۱ سال در عرصه ساخت سریال و همکاری با سازمان صدا و سیما به خوبی به خطوط قرمز و محذورات آن اشراف دارم. اگر بازنشسته شوم سازمان می‌تواند مرا به عنوان ناظر پخش استخدام کند. تیم سازنده پایتخت از جمله بنده و الهام غفوری و دیگر دوستان، پایتخت را به مانند فرزند خود می‌دانیم و از آن مواظبت می‌کنیم تا به جاهای بد نرود و الفاظ بد به کار نبرد.
این کارگردان پیشکسوت تلویزیون به حذفیات مجموعه اشاره کرد و بیان کرد: من و همکارانم از پایتخت محافظت می‌کنیم تا شسته و رفته روی آنتن برود. برخی از موارد در هنگام فیلمبرداری ضبط می‌شود که ممکن است در شرایط فعلی جامعه ایجاد حساسیت کند و آن را تعدیل می‌کنیم. این موارد عنوان سانسور به خود نمی‌گیرد. ممکن است بعضی از کلمات یا دیالوگ‌ها را برای اکثریت مخاطب مناسب نبینیم؛ بنابراین ملاحظات را رعایت می‌کنیم تا سریال به سلامت روی آنتن برود و دچار سوء برداشت و سوءتعبیر نشویم؛ این به معنی سانسور نیست. این نوع اصلاحات را که به محتوای اثر لطمه نمی‌زند سانسور نمی‌دانم.
سیروس مقدم در ادامه خاطرنشان کرد: «پایتخت» با ملاحظات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه آماده می‌شود و مانند فرزندمان مراقبش هستیم. با سازمان تعامل خوبی داشته و داریم. تمام فیلمنامه توسط دوستان سازمان خوانده شد و مهدی فرجی به عنوان مشاور و نماینده سازمان با گروه همکاری دارند و همچنان هم کنار ما هستند و با هم جلو می‌رویم. وی مورد قبول ما و سازمان است و با این روش کار را مدیریت می‌کنیم و به آنتن می‌رسانیم. من خواهشم از همه دوستان این است که به این کوتاه کردن و کم و زیاد شدن‌ها با این زاویه نگاه کنند. تنها موردی که باعث دلخوری من شد قسمت ۸ سریال بود.
وی ادامه داد: تیم پایتخت از جمله خودم، الهام غفوری، محسن تنابنده، احمد مهرانفر، مهران احمدی، بهرام افشاری و... همه می‌دانیم مدیران سازمان از همه جهت تحت فشار هستند و معذوراتی دارند. می‌دانیم چه فشاری بر معاونت سیما و دیگر دوستان وارد می‌شود تا پایتخت به سلامت روانه آنتن شود برای ما قابل درک است و از حمایت شان تشکر می‌کنم.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
