در این مطلب آمده است؛

اول. ماجرا از کجا آغاز شد؟

طرح سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن، از مدت‌ها قبل در دستور کار دولت قرار داشت، اما هر بار به دلایل مختلف با آن مخالفت می‌شــد و به مرحلــه اجرا در نمی‌آمد. امسال اما از ســویی با توجه به تشدید فضای تحریمی علیه ایران، و از سویی دیگر افزایش بی‌رویه مصرف بنزین، دولت مجددا این طرح را در دســتور کار قرار داد. به گفته آقای رئیس‌جمهور، در سال ۹۲ (یعنی شروع آغاز به کار دولت اول آقای روحانی) ۵۶ میلیون لیتر بنزین در روز تولید میشــد کــه این رقم در ســال ۹۸ به ۱۰۷ میلیون لیتر در روز رســید. مصرف بنزین در سال گذشته و امسال، با رشــد ۱۰ درصدی همراه بود و آنگونه که آقای روحانی به آن اشاره کردند، با همین روند، در سال ۱۴۰۰،مجددا میبایست کشور واردکننده بنزین شــود. برای همین) و (البته دلایل دیگر) دولت تصمیم به اجرای طرح سهمی‌هبندی بنزین گرفت.

فارغ از بحث‌های کارشناسانه پیرامون این موضوع که آیا زمان کنونی، مقطع مناســبی برای انجام این طرح بود یا نه، اجرای شتابزده این طرح، موجب بروز اعتراضاتی در این زمینه شد. به گفته احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز جمعه گذشته، به هنگام ملاقات مســئوالن نظام با رهبر انقلاب به مناسبت والدت پیامبر اکرم(ص) )و امام صادق (ع)، ایشان خطاب به رئیس‌جمهور می‌گویند، اگر می‌خواستید چنین کنید، چند روز زودتر یارانه‌ای را که به مردم وعده داده بودید، به حسابشان واریز می‌کردید. رهبر انقلاب در ادامه تأکید کردند که حالا هم ظرف یکــی دو روز وجه مورد نظر را به حساب مردم واریز کنید. این اتفاق اما متأسفانه نیفتاد و اشرار و آشوب‌طلبان نیز که مترصد فرصتی برای ضربه زدن به کشور بودند، از روز شنبه وارد معرکه شدند و برخی از شهرها را به ناامنی کشاندند.

دوم. موضع رهبر انقلاب در قبال این موضوع چه بود؟

کمتر از ۲۴ ساعت از شروع آشوب‌ها در کشــور، رهبر انقلاب، صبح روز یکشنبه (۲۶ آبان)، در ابتدای درس خارج فقه خود، نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. بیانات رهبر انقلاب چهار محور اساسی داشت:

اول اینکه «اولا وقتی یک چیزی مصوبه سران کشور هست، آدم باید با چشم خوشی‌بینی به او نگاه کند، بنده در این قضیه سررشته ندارم، یعنی تخصص این کار را ندارم، گفتــم هم به آقایان... من صاحبنظر نیستم، لکن اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند، من حمایت میکنم.»

دوم اینکه «یقینا بعضی از مردم از این تصمیم یا نگران می‌شوند یا ناراحت می‌شوند یا به ضررشان اســت یا خیال می‌کنند به ضررشان است، به هر تقدیر ناراضی می‌شوند، لکن آتش زدن به فلان بانک، این کار مردم نیســت، این کار اشرار اســت؛ این را باید توجه داشت... این مفاسد هیچ مشکلی را درست نمی‌کند، جز اینکه علاوه بر هر مشکلی که هست، ناامنی را هم اضافه می‌کند. ناامنی بزرگترین مصیبت برای هر کشوری است، برای هر جامعه‌ای است، اینها قصدشان این است.»

 

سوم اینکه  «مسئولین هم البته دقت کنند، مواظبت کنند، هرچه ممکن است از مشکلات این کار کم کنند... چون الان گرانی هست، بنا باشد باز اضافه بشود گرانی، خب این برای مردم خیلی مشکلات درست می‌کند؛ باید مراقبت کنند. این مراقبت‌ها را اینها بکنند، مســئولین حفظ امنیت کشور هم به وظایفشان عمل کنند.» 

و نهایتا اینکه «مردم عزیز ما هم که خوشبختانه در قضایای گوناگون این کشور بصیرت خودشان را، آگاهی خودشان را نشان دادند، بدانند که این حوادث تلخ از ناحیه کیســت و چگونه است، این آتش زدن و خراب کردن و ویران کردن و دعوا کــردن و ناامنی ایجاد کردن مال چه کسی است؛ این را بفهمند، توجه کنند؛ که می‌فهمند هم مردم، ملتفت‌اند؛ و از اینها فاصله بگیرند.»

سوم. چرا رهبر انقلاب چنین موضعی گرفتند؟

این موضع رهبر انقلاب موجب واکنش‌های مختلفی شد. برخی آن را ستودند و شجاعانه و مروت‌آمیز معنا کردند و برخی دیگر نیز این موضع رهبر انقلاب را عجیب دانســتند و انتظار چنین موضعی را نداشتند. شــاید یکی از دلایل اصلی عدم انتظار این موضع رهبر انقلاب کم‌توجهی به «منطق حکمرانی» ایشــان باشــد.

در منطــق حکمرانی رهبر انقــلاب، یکی از پایه‌های اساســی تداوم حاکمیت، «حفظ ســاختارهای رسمی» است. حفظ ســاختارهای رســمی و مکانیســم‌های طراحی شده قانونی، آنقــدر برای رهبر انقــلاب از اهمیت برخوردار اســت که هرکجا ببینند این ســاختارها به بهانه‌ای در حال مخدوش شدن اســت، بلافاصله وارد میدان می‌شــوند. البته تأکید بر ســاختارهای قانونی و پایبندی به آنهــا، در دل خود پایبندی بــه «مردمســالاری» را هــم دارد.

در همین ماجرا، مصوبه ســران ســه قوه و نه دولــت - هر چنــد دولت و رئیس‌جمهــور در آن نقــش محوری دارند- یعنی مصوبــه‌ای که دو ضلعش نمایندگان مســتقیم مردم هســتند. این همان منطق ورود مقتدرانه رهبر انقلاب در ماجرای فتنه ۸۸ اســت. در فتنه ۸۸، برخی افراد به بهانه دروغین تقلب در انتخابات، ساختارهای رسمی و قانونی کشور را زیر سؤال برده و خواهان برگزاری مجدد انتخابات شدند. رهبر انقلاب اما در مقابل، به حفظ «مکانیســم‌های قانونی» که صیانت از رای مردم در گرو آن بود، تأکید کردند. در جلسه ۲۶ خرداد ۸۸ رهبر انقلاب با نمایندگان نامزدهای انتخاباتی، صراحتا چنین گفتند: «ممکن است کسانی اشکالاتی و اعتراضاتی را بر مجاری گوناگون امور در انتخابات ثبت کرده باشند و اعتراض داشته باشند. خب راه‌های قانونی وجود داردو رسیدگی به اینها جتما باید انجام بگیرد... [اما] راه، راه راه‌های قانونی است. من به آقای مهندس موســوی هم گفتم؛ ایشان هم قبول کرد از من که راه، راه قانونی است؛ از همان طریق قانونی مشی کنند، من هم قرص و محکم پشتش می‌ایستم.» از طرف دیگر، تجربه آشوب‌های اخیر در کشورهایی چون عراق نشان داده است که به موازات آنکه پیام اختلاف و چندگانگی میان مسئوالن به جامعه منتقل شود، زمینه برای تشدید آشوب‌ها و ناامنی‌ها بیشتر خواهد شد.

چهارم. چرا رهبر انقلاب به این سرعت ورود کردند؟

آذرماه سال گذشــته، رهبر انقلاب با اشاره به نقشــه آمریکایی‌ها برای آشوب در ایران، چنین فرمودند: «اول امســال که سال ۹۷ اســت اعلام کردند که ایران تابستان داغی خواهد داشت... یعنی همین اختلاف و دعوا و این را بکش به خیابان و آن را بیاور در عرصــه و [بین] این گروه با آن گروه، آن گــروه با آن گروه [دیگر]، جنگ راه می‌اندازیم، دعوا راه می‌اندازیم؛ هدفشــان این بود. به کوری چشم آنها تابستان امسال یکی از بهترین تابستان‌های ســال بود... من هم به ملت عزیزمان عرض می‌کنم این بیداری را حفظ کنید؛ اینکه اینها گفتند در سال ۹۷ ما چنین می‌کنیم، چنان می‌کنیم، و نقشه‌هایی را برای جمهوری اسلامی ابراز کردند -یعنی در واقع نقشه‌شــان لو رفت- این ممکن است فریب باشد؛ ممکن است جنجال را برای سال ۹۷ بکنند، نقشه را برای سال ۹۸ بکشــند.» ۹۷/۹/۲۱ 

حدود بیست روز پیش نیز رهبر انقلاب در دانشگاه پدافند ارتش، مجددا با طرح مسأله«فتنه»، از نیروهای امنیتی خواستند که مراقب آن باشند: «آن چیزی هم که در این زمینه مخصوص نیروهای مسلح و نیروهای حافظ امنیت است، این است که مراقب فتنه باشند. در قرآن یک‌جا می‌فرماید: الفتنه اََشُّدِ مَن َالقتل؛ یک جا می‌فرماید: الفتنه اکبر من القتل، اشد یعنی سخت‌تر، اکبر یعنی بزرگ‌تر. کشتار چیز بدی است، نامطلوب است، اما فتنه از آن بدتر است. خب اگر فتنه از قتل بدتر است، پس بایستی نیروهایی که حافظ امنیت هستند آرایش لازم را، نظم لازم را برای مقابله با فتنه هم بگیرند، آمادگی‌های خودشان را برای فتنه هم بایستی حفظ بکنند.» ۹۸/۸/۸

اگر فتنه، به معنای «امتزاج حق و باطل» باشد، پس هرچه زودتر «چشم فتنه» کور شود، آسیب‌های آن برای جامعه کمتر است. «آشوب» مقدمه فتنه است و فتنه بستری برای ناامن کردن جامعه. ضمنا رهبر حکیم انقلاب بارها به «عمل به هنگام» تأکید کرده‌اند، چراکه اگر عملی در زمان خودش انجام نشود چه بسا بی‌خاصیت و بی‌تأثیر باشد. ورود با فوریت یا بهتر بگوییم، «ورود به هنگام» رهبر انقلاب در این ماجرا و حمایت ایشان از طرح سران قوا، حاکی از همین مسأله است. آشوب‌های اخیر گرچه طبق اخبار منتشره، تقریبا تمام شده است، اما این به معنای پایان فتنه نیست. ملت ایران، مانند همیشه باید بیدار باشند، که امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «ان اخاالحرب الارق و من نام لم ینم عنه: مرد جنگجو همیشه بیدار و هوشیار است، و هر که از دشمن آسوده بخوابد دشمن نسبت به او نخواهد خفت.»

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.