جان بولتون، سیاستمدار تندرو و دست راستی آمریکایی، از اوج خود فرود آمد، مشاور امنیت ملی آمریکا مهمترین و شاید تاثیرگذارترین سمت بولتون در طول عمر کاری او بود. سمتی که او از ۹ آوریل ۱۹۱۸ بعد از اچ‌آر مک مستر به‌آن دست یافت و روز گذشته آن را از دست داد. البته هنگامی که دونالد ترامپ به ریاست جمهوری رسید، نام جان بولتون به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی برای وزارت خارجه مطرح شد، اما این سمت به بولتون نرسید و او پس از یک سال مشاور امنیت ملی شد.

پدر بولتون آتش‌نشان و مادرش خانه‌دار است. وی با تحصیل در رشته حقوق دانشگاه ییل به سیاست راه یافت. از همان دوران دانشجویی تمایلات تند دست راستی داشت، طرفدار جنگ ویتنام و مخالف قانون حقوق شهروندی و رفع تبعیض علیه سیاه پوستان بود.

بولتون از اوت ۲۰۰۵ تا دسامبر ۲۰۰۶ از سوی جرج دبلیو بوش به عنوان سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد مشغول به کار بود.  بوش او را در دوران تعطیلات کنگره بدون رای اعتماد منصوب کرده بود. با این حال بولتون در دسامبر ۲۰۰۶ استعفا داد، چون قطعا او نمی توانست از مجلس سنای ایالات متحده که در کنترل حزب دموکرات بود، رای اعتماد بگیرد. او در هنگام حضور در سازمان ملل، بارها به همه ساختارها و کارکنان آن سازمان از جمله دبیرکل سازمان ملل متحد تاخت.

بولتون عضو پیوسته ارشد در موسسه امریکن انترپرایز و از صاحبنظران فاکس نیوز است. او همچنین با اندیشکده‌های محافظه‌کار بسیاری چون انجمن ملی سلاح، پروژه‌ای برای قرن آمریکایی جدید، بنیاد یهودی امور امنیت ملی، و کمیته صلح و امنیت در خلیج همکاری داشته‌است.

بولتون یک جنگ‌طلب تمام عیار است. او مدافع تغییر رژیم در کره شمالی است، از حامیان جنگ عراق بوده و همچنان از تصمیم خود دفاع می کند، او مدافع تغییر رژیم در سوریه و لیبی است، پیش از دولت ترامپ او خواهان پایان دادن به برجام بود و بارها خواستار بمباران ایران شده است. بولتون از طرفداران سازمان منافقین است. به طور کلی او طرفدار استفاده از زور نظامی برای پیشبرد اهداف آمریکا است و می‌گوید هر کشوری که مخالفتی با آمریکا داشته باشد باید تنها با حمله نظامی، سرکوب شود.

بولتون مقاله معروفی در مورد ایران دارد که در سال ۲۰۱۵ در نیویورک تایمز منتشر شد و نظراتش را درباره ایران با جزئیات نوشت. با این عنوان: «برای متوقف کردن بمب ایران، ایران را بمباران کنید» در مقاله بولتون آمده بود که از نظر او بمب هسته‌ای ایران به یک رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه دامن خواهد زد و کشورهایی مانند ترکیه، عربستان و مصر ناچار می‌شوند که به دنبال این نوع تسلیحات بروند.

گفته می شود میان بولتون و مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا اختلافات گسترده ای وجود داشت به گزارش سی ان ان در روزهای آخر کاری بولتون این تنش‌های دیرینه به یک خصومت تمام عیار تبدیل شده است. سی ان ان نوشت که بولتون به پست وزارت امور خارجه چشم دارد.

تابستان داغ بولتون

بولتون تیر ماه ۱۳۹۶ در نشست گروهک تروریستی منافقین در پاریس از لفاظی‌های خصمانه دولت دونالد ترامپ علیه ایران استقبال کرد و گفت نتیجه تصمیم فعلی دولت ترامپ برای بازبینی‌ سیاست‌هایش در قبال ایران بایستی این باشد که این کشور نتواند پیروزی چهل سالگی انقلابش را جشن بگیرد. او افزود که ایران پس از بازگشت تحریم های آمریکا، تابستان داغی خواهد داشت.

در مدت زمانی که بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ بود تلاش زیادی کرد که به تنش های میان ایران و آمریکا دامن بزند. او در جدیدترین واکنش خود در آستانه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در تلاشی برای ایجاد فضای منفی علیه ایران، کشورمان را متهم به دروغ‌گویی کرد و در پیامی توئیتری نوشت: «اکنون که دو هفته به مجمع عمومی سازمان ملل باقی مانده، مطمئن باشید ایران به شدت در حال  فریبکاری است. ایران تکذیب کرد که [نفتکش] آدریان دریا ۱ به سوریه می‌رود؛ سپس امروز تایید کرد که نفت آن در آنجا تخلیه شده است. شبکه دروغگویی ایران.»

در خرداد ماه امسال هم بولتون انفجارهای فجیره را که به چهار نفتکش آسیب رساند به جمهوری اسلامی نسبت داد و گفت که عامل انفجارهای فجیره مین‌های دریایی بوده است که به احتمال قریب به یقین ایرانی بودند.

در تیرماه امسال پس از آنکه ایران یک پهپاد آمریکایی را بر فراز آب‌های دریای عمان سرنگون کرد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، گفت که در واکنش به ساقط شدن پهپاد، ابتدا دستور حمله به سه هدف در ایران را صادر کرده اما ده دقیقه قبل از حملات به دلیل احتمال کشته شدن ۱۵۰ نفر آن را لغو کرده است. بولتون در واکنش به این ماجرا به ایران هشدار داد که دوراندیشی و احتیاط آمریکا را با ضعف این کشور اشتباه نگیرد.

در همان زمان روزنامه وال استریت ژورنال از اختلافات گسترده ترامپ با تیم امنیت ملی خود بر سر طرح‌های آنها برای حمله به ایران خبر داد و جان بولتون در راس افرادی قرار داشت که طراحی نقشه‌های ورود به جنگ را بر عهد داشتند. وال استریت ژورنال نوشت که ترامپ در مکالمه‌ای خصوصی گفته است: «این آدم‌ها می‌خواهند ما را وارد جنگ کنند و این نفرت انگیز است. ما به جنگ‌های بیشتر نیاز نداریم.»

در بهمن ماه ۱۳۹۷ کریس مورفی سناتور دموکرات ایالت کنتیکت، در واکنش به اظهارات جان بولتون که گفته بود ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است، گفت بولتون در حال زمینه‌چینی برای جنگ با ایران است. کریس مورفی سناتور دموکرات در توییتر خود نوشت: «بولتون می‌گوید ایران به دنبال سلاح‌های هسته‌ای است. این به وضوح درست نیست. سازمان‌های اطلاعاتی (آمریکا) عکس آن را گفته‌اند و او می‌داند. او برای جنگ زمینه‌چینی می‌کند و همه ما باید هشیار باشیم.»

در دی ماه ۱۳۹۷ نیز وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت که مقامات ارشد پنتاگون عمیقاً نگرانی خود را از این‌که مشاور امنیت ملی ترامپ، جان بولتون، اقدام به ایجاد مناقشه با ایران کند، ابراز نموده اند. آن ‌هم در زمانی که ترامپ دستور خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه را صادر کرده است.

ظریف و بولتون در سازمان ملل

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که در سال های ۸۴ و ۸۵ در سازمان ملل متحد با جان بولتون همکار بود و به خوبی از نظرات و روحیات او آگاه است. وزیر امور خارجه اردیبهشت ماه امسال  بولتون را عضوی از تیم بی معرفی کرد و به دونالد ترامپ هشدار داد که گروه بی قصد دارد آمریکا را به سمت جنگ با ایران بکشاند.

ظریف بارها در مصاحبه‌ها و توییت های خود به برنامه ریزی و اهداف این تیم اشاره کرد. تا جایی که ترامپ در حساب توییتری خود پاسخ داد و نوشت: «نظرات مختلفی [در رابطه با ایران] مطرح می‌شود و من تصمیم قاطع و نهایی را خواهم گرفت. همه جنبه‌ها، دیدگاه‌ها و سیاست‌ها در نظر گرفته خواهد شد. من مطمئنم که ایران به‌ زودی خواستار مذاکره می شود.»

اکنون برخی از تحلیلگران معتقدند که با اخراج بولتون سیاست‌های آمریکا نسبت به ایران تعدیل خواهد شد، چرا که مهمترین مناقشه ترامپ و بولتون  بر سر ایران بود. جدایی بولتون دقیقا در زمانی اتفاق افتاد که ترامپ برای دیدار و گفت و گو با رهبران کشورهایی تمایل نشان می‌دهد که از نظر تندروهای چون بولتون دشمنان قسم خورده آمریکا هستند.

رند پال، سناتور جمهوری‌خواه که به تازگی محمدجواد ظریف دیدار داشته است، جان بولتون را وزیر جنگ می‌نامید خوشنودی خود را از اخراج بولتون ابراز کرد و به فاکس‌نیوز گفت: «به نظر من با خروج بولتون از کاخ سفید بخش بزرگی از سایه جنگ از سر دنیا کنار رفت... دیدگاه ساده لوحانه او این بود که ما باید همه جا با تغییر رژیم‌ها دولت‌هایی که از نظر ما دموکراتیک هستند سر کار بیاوریم.»

روزنامه بلومبرگ نوشته است که ترامپ ابتدا از حداکثر فشارها بر ایران حمایت می کرد، اما او اخیرا با دیپلماسی نرم‌تری آمده است و در جلسه گروه هفت در فرانسه، ۱۲ شرط اولیه دولت خود برای رفع تحریم ها علیه ایران را به سه مورد تقلیل داد و در فرانسه با صراحت و مکرر از مذاکره سخن گفت. خروج بولتون شاید بتواند راه را برای رویای ترامپ برای دیدار سران ایالات متحده و ایران هموار کند. اما قطعا با برکناری مشاور امنیت ملی کاخ سفید، شانس جنگ جدید فاجعه بار در خاورمیانه به طرز چشمگیری کاهش می یابد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.