تحلیل المانیتور از پیشنهاد مصر به اعراب برای جلوگیری از جنگ با ایران
۱. محکومیت بین‌المللی حملات علیه تاسیسات نفتی در عربستان و حمله پهپادی حوثی‌های یمن علیه نفتکش‌های مستقر در سواحل امارات
۲. حمایت همه‌جانبه از امارات و عربستان در مقابل تهدیدات خارجی
۳. مقابله با مداخلات خارجی در امور داخلی کشورهای عربی
۴. پیدا کردن راه‌حلی برای همه بحران‌های منطقه‌ای.
از زمان قطع روابط دیپلماتیک بین تهران و ریاض در ژانویه ۲۰۱۶، تنش بین دو کشور افزایش پیدا کرده است. همزمان، امارات یکی از اعضای مهم ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان است که در جنگ داخلی یمن از نیروهای دولتی علیه شورشی‌های حوثی حمایت می‌کنند.
دولت امارات در تاریخ ۱۲ مه ادعا کرد که چهار کشتی تجاری چندملیتی در نزدیکی سواحل دریای عمان هدف حملات خرابکارانه قرار گرفته‌اند. عربستان، امارات و نروژ در تاریخ ۶ژوئن گزارشی را در مورد یافته‌های تحقیقات خود به دفتر شورای امنیت سازمان ملل ارسال کردند. در این گزارش گفته شده بود که یک عامل دولتی در این حملات دست داشته است. البته در این گزارش نام هیچ کشوری آورده نشده است.
دولت عربستان در تاریخ ۱۴ مه اعلام کرد که دو ایستگاه پمپاژ نفت این کشور هدف حمله پهپادهای مسلح قرار گرفته‌است. این دو ایستگاه روی خط لوله‌ای قرار دارند که نفت عربستان را از میادین نفتی در سواحل شرقی به بندر ینبوع در سواحل غربی کشور منتقل می‌کند.
خالد بن‌سلمان، معاون وزیر دفاع عربستان در حساب توییتر خود ایران را متهم کرد که در این حمله دست داشته است. در نهایت حوثی‌های یمن مسوولیت این حمله را بر عهده گرفتند. حوثی‌ها همچنین اعلام کردند که در روزهای ۸ و ۹ ژوئن با پهپادهای خود به فرودگاه جازان عربستان حمله کرده‌اند.
تارک فهمی، استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره با ما در مورد طرح پیشنهادی السیسی برای تامین امنیت کشورهای عربی صحبت کرد. او در این ارتباط گفت: «اگرچه السیسی طرحی جامع را برای مقابله با چالش‌های پیش روی اعراب ارائه کرده است، برای پیاده‌سازی آن به عزم سیاسی و همچنین سازوکارهای مناسب نیاز داریم. اتحادیه عرب و کشورهای مهم منطقه از جمله عربستان، اردن و امارات نقش مهمی در اجرایی کردن این طرح خواهند داشت.»
البته فهمی اشاره کرد که موانعی بر سر راه این برنامه وجود خواهد داشت. برای مثال، کشورهایی همچون عراق، سوریه و قطر به‌طور کامل از بیانیه پایانی کنفرانس حمایت نکرده بودند. این موضوع نشان می‌دهد که کشورهای عربی در مورد تهدیدات امنیتی در منطقه با یکدیگر اجماع ندارند. عربستان در بیانیه پایانی اجلاس مکه رفتار ایران در منطقه و حملات حوثی‌ها علیه تاسیسات خود را محکوم کرد.
عراق نسبت به بیانیه پایانی اعتراض کرد، زیرا دولت این کشور نقشی در نوشتن نسخه پایانی آن نداشت. عراق همچنین تاکید کرد که ایران یکی از همسایگان مهم کشورهای خلیج‌فارس است و نقش مهمی در تامین امنیت منطقه دارد. نمایندگان سوریه نیز به اتهامات مطرح شده در این بیانیه درباره دخالت‌های ایران در امور داخلی سوریه اعتراض کردند. نمایندگان قطر نیز این بیانیه را رد کردند، زیرا برخی بندهای آن در تضاد با سیاست خارجی این کشور قرار داشت.
وزارت‌خارجه ایران در بیانیه خود در تاریخ ۳۱ مه همه اتهامات مطرح شده توسط عربستان را رد کرد. السیسی در سخنرانی خود گفت که امنیت کشورهای عربی خلیج‌فارس اهمیت زیادی برای امنیت ملی مصر خواهد داشت. او تاکید کرد که هرگونه اقدامی علیه منافع امنیتی اعراب باید قاطعانه پاسخ داده شود. السیسی حملات حوثی‌ها علیه تاسیسات نفتی عربستان و حملات دریایی علیه نفتکش‌های تجاری را نمونه‌ای از اقدامات تروریستی خطاب کرد.
عبدالمنعم سائد، رئیس سابق مرکز مطالعات استراتژیک الاهرام در مصاحبه با ما گفت: «آقای السیسی در بیانیه خود تاکید کرد که امنیت خلیج‌فارس بخشی از امنیت ملی مصر خواهد بود. سخنان او در این اجلاس منعکس‌کننده بینشی است که قبلا در بین رهبران سیاسی مصر مشاهده نکرده بودیم.»
سائد اشاره کرد که هدف اصلی طرح السیسی پرهیز از درگیری نظامی با ایران است. او ادامه داد: «رهبران مصر تصور می‌کنند که برای پرهیز از درگیری در جنگ‌های خارجی و تمرکز بر مسائل داخلی خود چاره‌ای جز همکاری نزدیک با دیگر کشورهای عربی در مسائل امنیتی ندارند. در گذشته مشاهده کرده‌ایم که مصر صرفا در مواقع ضروری در امور داخلی کشورهای همسایه از جمله سودان، لیبی و فلسطین دخالت کرده است. مصر برای جلوگیری از جنگ در منطقه از یک رویکرد سیاسی و دیپلماتیک حمایت می‌کند. چشم‌انداز مطرح شده در طرح السیسی نیز منعکس‌کننده این نگرش است.»
سلاح حسب‌الله، سخنگوی پارلمان مصر هم در کنفرانس مطبوعاتی خود در تاریخ ۳۱ مه اعلام کرد که چشم‌انداز امنیتی السیسی یک سازوکار جامع برای دفاع از امنیت خلیج‌فارس فراهم می‌کند.
عبدالله سعید، از اعضای ارشد حزب مستقبل وطن مصر نیز در ارتباط با طرح السیسی گفت: «چشم‌انداز السیسی دارای چند پیام مهم است. او تاکید کرده است که اعراب نباید امنیت ملی خود را نادیده بگیرند. طرح او مسوولیت‌های رهبران عرب برای مقابله با تهدیدات بی‌سابقه در منطقه را شرح داده است. برای پیاده‌سازی این برنامه به یک سازوکار مناسب نیاز داریم تا کشورهای عربی فعالیت‌های ضدتروریستی خود را با یکدیگر هماهنگ کنند.»
به‌نظر می‌رسد که السیسی در کنفرانس مکه دیدگاه عمومی مردم و احزاب سیاسی مصر را انعکاس داده است. او بر همبستگی مردم مصر با کشورهای خلیج‌فارس از جمله عربستان و امارات تاکید کرده است.
ارسال نظر