در حالی که به نظر می رسید جنگ تجاری و تعرفه ای ایالات متحده و چین از طریق مذاکرات در مسیر حل شدن قرار دارد اما پیام تهدیدآمیز «دونالد ترامپ» موجب شد تا تنش اقتصادی میان دو کشور بار دیگر شعله ور شود.

در کمتر از یک سال اخیر جنگ تعرفه ای میان واشنگتن و پکن به شدت بالا گرفت و دو طرف بر واردات کالا از طرف مقابل، تعرفه هایی را وضع کردند. در خلال چند ماه مذاکره تجاری که میان نمایندگان دو کشور برقرار بود، تعرفه واردات کالا به آمریکا به صورت موقت ۱۰ درصد تعیین شد. اظهارات اخیر ترامپ نشان می دهد این مذاکرات از نظر کاخ سفید مفید و موفقیت آمیز نبوده است و بر اساس دستور پیشین رئیس جمهوری آمریکا تعرفه های ۲۵ درصدی اجرایی می شود.

رئیس جمهوری آمریکا در یک پیام توئیتری عنوان داشت که در ۱۰ ماه گذشته تعرفه ۲۵ درصدی بر روی برخی از کالاهای چینی باعث کسب درآمد ۵۰ میلیارد دلاری برای واشنگتن شده است. تاکنون تعرفه ۱۰ درصدی بر روی بخشی از کالاهای وارداتی از چین اجرایی می شد و از این به بعد همه تعرفه ها برای این واردات از ۱۰ به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت. رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه گذشته اعلام کرد که از روز جمعه تعرفه های جدید به اجرا در می آیند.

درآمد گمرکی واشنگتن

دونالد ترامپ تهدید کرد بر بیشتر از ۳۲۵ میلیارد دلار صادرات دیگر چین به آمریکا هم به زودی تعرفه ۲۵ درصدی وضع خواهد شد. روزنامه «نیویورک تایمز» تعرفه های گمرکی ترامپ را منبع درآمدی مازادی ارزیابی کرد که به بودجه این کشور کمک کرده است. در سه ماه پایانی سال گذشته درآمدهای گمرکی کاخ سفید نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن بیش از ۴۰ درصد افزایش داشته است.

رئیس جمهوری آمریکا حتی نسبت به ادامه مذاکرات تجاری ابراز بی علاقگی کرد؛ همین نشانه های تهدیدآمیز کافی بود که تا بازارهای جهانی به آن واکنش نشان دهند؛ ارزش سهام در بسیاری از بازارها کاهش یافت. قیمت نفت نیز نسبت به اعلام موضع جدید رئیس جمهوری آمریکا بی تفاوت نبود و روند نزولی به خود گرفت.

این اتفاقات درحالی رخ داد که تا چند روز پیش از آن ترامپ از فرایند گفت و گوهای تجاری میان هیات نمایندگی دو کشور ابراز رضایت می کرد و نزدیکان وی هم از سازنده بودن مذاکرات سخن می گفتند. ترامپ پیش از این دو بار مهلت انجام مذاکرات و تعویق افزایش تعرفه ها را تمدید کرده بود، انتظار می رفت یک بار دیگر این کار را انجام دهد اما وی به یکباره تصمیم گرفت تا تنها با مهلتی چند روزه تعرفه ها را افزایش دهد. تارنمای شبکه تلویزیونی «سی.ان.بی.سی» در گزارشی عنوان داشت این درحالی است که هنوز نمایندگان چینی برای ادامه گفت وگوها اظهار تمایل می کنند. ضمن اینکه قرار بود به زودی هیات عالیرتبه ای از پکن برای نهایی کردن توافق ها به واشنگتن سفر کند. اگرچه هنوز سخنی از لغو این سفر به میان نیامده است اما اقدام ترامپ شرایط آینده را مبهم ساخته است.

کسری تجاری روبه افزایش آمریکا

مهمترین دلیل رویکرد تجاری تهاجمی دونالد ترامپ افزایش کسری تراز تجاری آمریکا در مقابل پکن به رقم بی سابقه بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار است. از طرف دیگر کاخ سفید می گوید دولت چین از ساختار اقتصاد داخلی خود در برابر حضور سرمایه و شرکت های آمریکایی در این کشور محافظت می کند و مقررات سختی را برای همکاری به ویژه صادرات به چین وضع کرده است.

با این حال تحلیلگران اتخاذ این سیاست را به نفع آمریکا نمی دانند و اعتقاد دارند این تصمیم باعث رشد اقتصادی یا کاهش بیشتر بیکاری نخواهد شد.

شبکه خبری «سی.بی.اس نیوز» در مورد ادعاهای ترامپ مبنی بر ضرر ۵۰۰ میلیارد دلاری آمریکا در تجارت با چین آورده است کسری تراز تجاری آمریکا با چین در دوره دونالد ترامپ هم روند افزایشی داشت. در حالی که این عدد در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۴۷ میلیارد دلار بود در دو سال بعد ارقام به ۳۷۵ و ۴۱۹ میلیارد دلار به نفع پکن رسید.

این شکاف تجاری آمریکا ناشی از افزایش وادرات از چین در مقابل صادرات به این کشور است. دلیل این امر آن است که اقتصاد پرقدرت ایالات متحده تقاضا برای واردات از چین را افزایش داده است.

ترامپ ادعا می کند آمریکا در تجارت خارجی خود با جهان بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیارد دلار ضرر می کند که ۵۰۰ میلیارد دلار آن در تعامل با چین رخ می دهد. اما واقعیت این است که شرایط به صورتی نیست که ترامپ در توئیت خود نمایش داده است. اقتصاددانان در کل داشتن تراز تجاری منفی را خوب یا بد ارزیابی نمی کنند. رقم واقعی در مورد چین در سال گذشته ۴۱۹ میلیارد دلار بوده است. شاید منظور ترامپ حجم کل تجارت میان آمریکا و چین باشد که رقم آن برای سال ۲۰۱۸ به ۵۳۹ میلیارد دلار رسید. از این میزان آمریکا حدود ۱۲۰ میلیارد دلار به چین صادرات داشت.

بنابر این تحلیل افزایش قدرت اقتصادی آمریکا، مصرف کنندگان را به جای پس انداز به سمت پرداخت بیشتر سوق می دهد که این امر موجب افزایش تقاضا و واردات کالا و خدمات می شود. به اعتقاد تحلیلگران ادامه همین روند اقتصادی در آمریکا باعث افزایش بیشتر تراز منفی تجاری واشنگتن در برابر پکن می شود.

بلوف نافرجام ترامپ

درواقع این فرایند پیامد همان ادعاهایی است که ترامپ در مورد نقش خود در بهبود اقتصاد آمریکا بیان می دارد و آمارها نیز تاحدود زیادی آن را تایید می کنند. «موسسه تحقیقات اقتصادی آکسفورد» هم در پژوهشی پیش بینی کرد کسری تراز تجاری در سال ۲۰۱۹ بیشتر هم خواهد شد زیرا وضعیت مطلوب اقتصادی باعث افزایش تقاضا از سوی مصرف کنندگان آمریکایی می شود.

نکته اینجاست در چنین شرایطی، آمریکا و رئیس جمهوری تنها به دنبال آن است تا پکن را به خرید بیشتر از واشنگتن وادار کند، اما اقتصاددانان دستیابی به چنین موفقیتی را سخت می دانند.

به عنوان نمونه به رغم وجود تنش تجاری میان آمریکا و چین، در سال گذشته حجم تعامل تجاری دو اقتصاد بزرگ جهان بیشتر هم شد و همین نیروهای بنیادیِ اقتصاد در سال ۲۰۱۹ نیز به نقش آفرینی در میان دو کشور ادامه خواهند داد.

از اینرو تارنمای روزنامه بریتانیایی «فایننشال تایمز» هم بر این اعتقاد است «تهدید تعرفه ای تازه دونالد ترامپ توخالی است و تنها برای ایجاد هیاهو بیان شده است. تجربه نشان می دهد دونالد ترامپ در ناموفق بودن رسیدن به اهداف از طریق تهدید، سابقه طولانی دارد.»

ترامپ خود می گوید که پیروزی در جنگ های تجاری ساده است اما واقعیت کاملا متفاوت است و به نظر می رسد بلوف و تهدید وی چند روز قبل از سفر هیات بزرگ تجاری ۱۰۰ نفره چینی به واشنگتن صورت گرفت. طبق این تحلیل، تهدید رئیس جمهوری آمریکا برای تحت تاثیر قرار دادن این هیات در سفر به آمریکا بوده است تا کاخ سفید بتواند امتیازات بیشتری را کسب کند. اما اکنون به نظر می رسد چینی ها به آمریکا نمی آیند یا اینکه با هیاتی کوچک وارد مذاکره می شوند.

به نوشته این روزنامه، ترامپ به دو دلیل می خواهد به همین رویکرد در قبال چین ادامه دهد از یک طرف آمارهای اقتصادی آمریکا مثبت و رو به رشد هستند و رئیس جمهوری نمی خواهد آن را خراب کند. همچنین موضوع کاهش کسری تجاری با چین هم به موضوعی حیثیتی برای ترامپ تبدیل شده است.

به اعتقاد تحلیلگران خواسته ترامپ از تجارت با چین غیرقابل دستیابی است و وی با این کار خود را در گوشه رینگ بوکس گرفتار می سازد. او چیزی را به مردم آمریکا قول داده است که قادر به انجام آن نیست. این روزنامه انگلیسی تاکید می کند ترامپ نمی تواند برنامه «ساخت چین ۲۰۲۵» را متوقف سازد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.