عربستان، پاکستان را به سمت جنگ با ایران می‌کشاند؟
در ادامه این مطلب آمده است: ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، آسیا را بخشی از چشم انداز آینده کشورش می داند. سفر این ماه او به چند کشور آسیایی اما یک هدف کوتاه مدت را نیز دنبال می کرد: ترمیم وجهه تخریب شده این کشور پس از جنگ در یمن و قتل فجیع جمال خاشقجی. سفر ابتدایی او به جنوب آسیا صورت گرفت که منطقه مورد توجه ایران تلقی می شود. در پی تحریمهای آمریکا، ایران به جنوب آسیا متمایل شده است. اعمال مجدد تحریمهای هسته ای نیز موجب تمایل بیشتر ایران به این سو شده است.
ولیعهد نخستین مقصد خود در جنوب آسیا را پاکستان انتخاب کرد. سالهاست که منطقه بلوچستان در هر دو سوی مرز ایران با پاکستان، محل مستعدی برای ناآرامی بوده است. تنها چند روز پیش از سفر بن سلمان، یک حمله تروریستی در شهر خاش منجر به شهادت دست کم ۲۷ نفر از اعضای سپاه ایران شده بود. در حالی که دولت ایران با تورم، بیکاری و مشکلات اقتصادی درگیر است، این کشور آمریکا و عربستان را به حمایت از گروه های مختلف تروریستی متهم می کند.
پاکستان اگرچه هدف تحریم های شدیدی مانند ایران نبوده است، وضعیت اقتصادی بسیار بدی دارد. پاکستان در کسب کمکهای صندوق بین المللی پول دچار مشکل شده، به علت ناکامی در سرکوب گروههای تروریستی شاهد کاهش کمکهای اقتصادی واشنگتن بوده و ممکن است برای ذینفع اصلی خود یعنی چین نیز بیش از حد هزینه بردار شده باشد. بنابراین نخست وزیر این کشور، عمران خان چاره ای جز روی آوردن به سعودی ها ندارد. زمانی که عربستان به علت انتشار خبر قتل خاشقجی تحت انتقاد شدید بین المللی بود، او نخستین سفر خود به عربستان را انجام داد.
نکته برجسته در سفر ولیعهد به پاکستان، استقبال غیرمعمول و بسیار گرم از او بود. چند روز پیش از ورود او به پاکستان، بنرهای خوشآمدگویی به او جای بنرهای گرامیداشت چهلمین سالگرد انقلاب ایران را گرفت که حکایت از روابط گرم دو طرف دارد . این موضوع از آنجا جای تعجب دارد که عمران خان و حزب او یعنی تحریک الانصاف، مخالف مشارکت پاکستان در جنگ یمن بودند. این حزب با انتصاب ژنرال بازنشسته این کشور، راحیل شریف نیز برای رهبری ائتلاف نظامی مستقر در عربستان علیه تروریسم مخالف بود چراکه آن را موجب تفرقه میان جریانهای شیعی و سنی داخل پاکستان می دانست. همچنین آنها نگران بودند که این امر بر روابط این کشور با ایران، روسیه و ترکیه اثر منفی بگذارد.
باوجود خودداری پاکستان از ارسال نیرو به یمن، ولیعهد به سرمایه گذاری بیست میلیارد دلاری در این کشور متعهد شد. پاکستان انتظار دارد ایران شرایط سخت مالی این کشور را درک کند. سفیر ایران در پاکستان اخیرا اعلام کرد که هرگونه سرمایه گذاری کشورهای عربی داخل پاکستان مسأله ای مربوط به امور داخلی این کشور است و ایران برای حاکمیت مستقل پاکستان احترام قایل است. اما با شدت گرفتن حملات نظامی در بلوچستان و مناطق مرزی، درک و صبر ایران نیز در حال سرریز شدن است. ایران کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس را به حمایت ازتروریست ها در مناطق مرزی خود متهم می کند و معتقد است دولت پاکستان، حملات شبه نظامیان مسلح در این کشور به خاک ایران را نادیده میگیرد.
مرز ایران و پاکستان به یکی از مسیرهای اصلی قاچاق تبدیل شده است. این منطقه بستر شکل گیری گروه های مسلحی مانند جندالله و جیش العدل بوده است. این دو گروه حملاتی تروریستی علیه نیروهای نظامی و مردم عادی ترتیب داده اند. در سال ۲۰۱۰ رهبر جندالله، عبدالمالک ریگی در ایران اعدام شد.
نه تهران و نه اسلام آباد در پی این نبوده اند که کشور همسایه خود را بی ثبات کنند اما اگر تهران اعتقاد یابد که پاکستان چنین هدفی دارد، وضعیت تغییر خواهد کرد. این امر به ناآرامی بیشتر در منطقه می انجامد. تعدیل کننده نزدیکی عمران خان به سعودیها، میزان همکاری پاکستان با ایران در سرکوب تروریست هاست.
نخست وزیر پیشین پاکستان، نواز شریف که نزدیکترین چهره سیاسی به عربستان در پاکستان محسوب می شود، تصمیم مشارکت این کشور در جنگ یمن را برعهده مجلس گذاشت که آن نیز با اتفاق آرا با آن مخالفت کرد. این در حالی بود که قانون اساسی پاکستان به او اجازه می داد که خودش تصمیم به این کار بگیرد. اکنون نزدیکان عمران خان مدعی هستند که ولیعهد هیچ شرطی برای سرمایه گذاری در این کشور نگذاشته است. پیشتر نیز سعودیها اقداماتی برای نزدیکی به پاکستان انجام داده بودند مانند آزاد کردن بسیاری از پاکستانی های محبوس در عربستان و افزایش سهمیه این کشور از سفر حج از ۱۸۴ هزار نفر به دویست هزار نفر.
نگرانی پاکستانی ها این است که دلیل سرمایه گذاری عربستان نه احتیاج پاکستان بلکه اهداف سیاسی ولیعهد عربستان باشد. پاکستان به پول نیاز دارد و عربستان به مقبولیت بین المللی. در برابر سرمایه گذاری عربستان در بندر گوادر مخالفت هایی وجود دارد. کشاورزان و ماهیگیران محلی معتقدند این پروژه های جدید، معیشت آنها در آینده را تهدید می کند. طرح پیشنهادی تاسیس پالایشگاه نیز ممکن است با مخالفت مواجه شود.
پاکستان تلاش می کند میان ایران و رقبایش توازن را حفظ کند . وقتی نواز شریف که سالها مقیم عربستان بود قدرت را به دست گرفت، بسیاری منتظر تنش در روابط ایران و پاکستان بودند. شریف به روابط با تهران نه تعمیق بخشید و نه آن را تضعیف کرد و جای تعجب خواهد بود اگر جانشین او کار دیگری کند.
مقامات پاکستانی تاکید دارند که سعودیها هیچ هدف پنهانی ندارند. اگر چنین باشد و این اهداف پنهان متوجه ایران باشند، عمران خان به دردسر خواهد افتاد . ممکن است دوباره از پاکستان خواسته شود که در جنگ یمن نقشی ایفا کند . پاکستان در گذشته نیروهایی برای محافظت از مرز عربستان و یمن به این کشور اعزام کرده است و سال گذشته با اعزام سربازان بیشتر موافقت کرد . ایران ناظر خواهد بود که آیا پاکستان به همکاری نظامی با عربستان وسعت می بخشد یا حضور نظامی خود را به یمن می گستراند . این اقدام به محبوبیت دولت عمران خان نیز صدمه میزند چراکه جنگ یمن در داخل پاکستان چندان طرفدارانی ندارد چه آنکه بیست درصد از جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل می دهند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر