سی‌ان‌ان گزارش داد، حکومت سعودی در سال‌های اخیر دستور بازداشت شخصیت‌های برجسته و مقامات بسیاری را به اتهامات گوناگون از جمله داشتن "ارتباط مشکوک" با نهادهای خارجی صادر کرده است؛ دستگیری‌هایی که اتهام مقامات سعودی به توسل به شکنجه در برخورد با بازداشت شدگان را مطرح کرده است.

دولت سعودی اما اتهام شکنجه را تکذیب کرده و می‌گوید، حتی اجازه استفاده از شکنجه را هم نمی‌دهد.

قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول مسأله‌ای بود که این کشور را با چالش بین‌المللی بزرگی روبه‌رو کرد؛ قتلی که مقامات سعودی آن را اقدامی ناخواسته دانستند که در تلاش برای بازگرداندن این روزنامه‌نگار منتقد به عربستان صورت گرفته است.

یحیی عسیری، فعال حقوق بشر عربستانی که اکنون در انگلیس به سر می‌برد اما تاکید دارد که حکومت سعودی و نهادهای خارجی آن محدودیتی در برخورد با منتقدان ندارند.

عسیری می‌گوید: کاملاً غیرممکن است که به سفارت عربستان پا بگذارم.

این فعال حقوق بشر که عضو سابق نیروی هوایی عربستان است، می‌گوید، پیش از مرگ خاشقجی به سفارت کشورش نرفته و ماجرای قتل او تصمیمش برای عدم مراجعه به این سفارت را روشن‌تر کرده است.

در سال ۱۹۹۳ یعنی نخستین سالی که آمار پناهجویان عربستانی ثبت شده است، طبق آمار آژانس پناهجویان سازمان ملل این کشور تنها هفت مهاجر داشته که در اردن، یونان و سوئد اقامت یافته‌اند.

تازه‌ترین آمار علنی سازمان ملل اما نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۷، ۲۳۹۲ نفر از شهروندان عربستانی از این کشور مهاجرت کرده‌اند که پنج کشور شامل آمریکا، کانادا، استرالیا، انگلیس و آلمان مقصد آن‌ها بوده‌اند.

شمار مهاجران عربستانی از سال ۱۹۹۳ تا کنون با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده اما بهار عربی در سال ۲۰۱۱ افزایش قابل توجهی را در این آمار رقم زد.

سریع‌ترین رشد مهاجران عربستانی اما پس از سال ۲۰۱۵ صورت گرفته؛ سالی که محمد بن سلمان، فرزند ملک سلمان به عرصه سیاسی این کشور وارد شد.

آدام کوگل، پژوهشگر خاورمیانه دیدبان حقوق بشر می‌گوید: مردم از سرکوب سیاسی فرار می‌کنند و این مساله به محمد بن سلمان و اقداماتش مربوط است.

علی شهابی، یکی از حامیان بن سلمان و بنیانگذار پژوهشکده بنیاد عربی می‌گوید: مطمئناً فضای سیاسی و فضای بهره‌مندی از آزادی دارای محدودیت‌هایی بوده و طی دو سال اخیر محدودتر نیز شده است. بنابراین چنین شرایطی عربستانی‌های بیشتری را به مهاجرت سوق می‌دهد اما آمار این مهاجران قابل توجه نیست.

شهابی در توجیه محدودیت آزادی‌ها و فضای سیاسی عربستان آن را اقدامی برای کنترل "قطب‌زدگی فزاینده جامعه‌" عربستان دانست که برای "ایجاد تغییرات قابل توجه" در این کشور لازم است.

شمار مهاجران و پناهجویان عربستان بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶، ۵۲ درصد افزایش یافته و به ۱۹۳۶ نفر رسیده است. این در حالی است که میانگین رشد مهاجران عربستانی در ۱۰ سال پیش از آن ۱۳ درصد بوده است. آمار سال ۲۰۱۷ اما با ۲۳.۵۵ درصد افزایش نسبت به سال گذشته خود به ۲۳۹۲ نفر رسیده است.

رشد تعداد مهاجران و پناهجویان عربستان به رغم احتمال جلوگیری مقامات سعودی از مهاجرت این افراد صورت گرفته است.

تحلیلگران، منتقدان در تبعید و زنانی که از عربستان گریخته‌اند، می‌گویند، بسیاری از مردم که از عربستان خارج می‌شوند، می‌ترسند که دولت‌های کشورهای دیگر آنان را وادار به بازگشت به عربستان کنند.

کویت و قطر از جمله کشورهایی هستند که سابقه بازگرداندن شهروندان عربستانی به این کشور را دارند.

گریز از عربستان برای پناهندگی زنان که نیاز به اجازه یک کفیل مرد دارند، کار دشوارتری است. بسیاری از آنان در دوران تعطیلات وقتی خارج از کشور به سر می‌برده‌اند، از خانواده خود فرار کرده‌اند.

زنان عربستانی علاوه بر مساله سفر، بدون اجازه کفیل مرد خود که معمولاً پدر، شوهر یا پسرشان است، نمی‌توانند ازدواج کرده، طلاق گرفته، مشغول به کار شده یا عمل جراحی غیرضروری انجام دهند.

مردان عربستان نیز بخش قابل توجهی از مهاجران این کشور را تشکیل می‌دهند. یک پناهجوی عربستانی شیعه که به برلین رفته می‌گوید، از جنگ یا چنین چیزی فرار نکردیم، ما از کشور خود گریختیم زیرا تنها خواستار حقوق خود بودیم.

شهابی، مؤسس بنیاد عربی می‌گوید: جهان تمایل دارد از عربستان تصویری منفی ایجاد کند و این مساله فرصت‌های بیشتری را برای پناهجویان ایجاد می‌کند.

پناهجویان عربستانی اما معتقدند که سختی‌هایی که در راه خروج از کشور خود کشیده‌اند، ارزش جدایی از شرایط موجود در عربستان را داشته است و عده‌ای از آنان، خروج از کشورشان را "بهترین تصمیم زندگی خود" می‌دانند.

فعالان حقوق بشر عربستانی می‌گویند، زنان پیش از این دو را داشتند، اینکه برای حقوقشان بجنگند یا از این کشور فرار کنند اما حالا در شرایطی که گزینه "جنگیدن" عملاً از بین‌رفته، تنها راه چاره برای زنان فرار است.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.