ویکتور میخین، کارشناس و تحلیلگر روس در مقاله ای در وبسایت ژئوپولیتیکا دربارۀ سیاست های ضد ایرانی دولت ترامپ نوشته است:

به گفته یوکیا آمانو، دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران همچنان به تعهدات خود در چارچوب توافق برجام به ویژه در زمینه محدودیت غنی سازی اورانیوم و تعداد سانتریفیوژها پایبند است. این دومین بار است که پس از خروج ترامپ از برجام، سازمان بین المللی انرژی اتمی ، پایبندی ایران به تعهداتش را تایید می کند. پس از خروج آمریکا از این توافق چند جانبه، در تاریخ ۷ آگوست نخستین دور تحریم ها علیه ایران اعمال شده و از ۴ نوامبر نیز تحریم های اصلی به ویژه علیه صنعت نفت ایران اعمال خواهد شد.

 

بسیاری از سیاستمداران به ویژه اروپایی ها اقدام آمریکا به خروج یک طرفه از برجام و اعمال تحریم های جدید علیه ایران را اقدامی غیرقانونی می دانند که کاملا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را نقض کرده است. این اقدام مشخصا یکبار دیگر به جهان نشان داد که واشنگتن احترامی برای دیدگاه ها و قوانین جامعه بین المللی قایل نیست. روسیه نیز از این اقدام آمریکا به شدت انتقاد کرده است. ایران اما بر خلاف آمریکا خود را در قبال تعهداتش مسئول می داند و آنها را اجرا کرده است. مقامات ارشد ایران بارها اعلام کرده اند که اجرای کامل و صادقانه تعهداتشان در برجام، از اصول اساسی سیاست تهران است.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با وجود تاکید سازمان بین المللی انرژی اتمی و همچنین بسیاری از سیاست مداران در جهان مبنی بر پایبند بودن ایران به تعهداتش در قالب برجام، بارها ایران را تهدید کرده و از هر فرصتی برای بدتر کردن شرایط اقتصادی این کشور استفاده کرده است. ترامپ بارها اعلام کرده که سیاست آمریکا اعمال حداکثر فشار اقتصادی بر ایران است. حالا این پرسش منطقی پدید می آید: آیا ایران علیه آمریکا اعلام جنگ کرده و یا بخشی از خاک این کشور را اشغال کرده؟ ایرانی ها چکار کرده اند که ترامپ به هر طریق ممکن برای ایران مشکل ایجاد می کند؟

در پی همین سیاست غیر منطقی آمریکا است که اروپا هر روز به دلیل افزایش قیمت نفت با مشکلات اقتصادی بیشتری مواجه می شود. از طرف دیگر شرکت ها و کمپانی های بزرگ اروپایی که به دلیل فشار آمریکا مجبور به خروج از بازار پر منفعت ایران شده اند هم ضررهای زیادی را متحمل شده اند. در همین راستا فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا کاملا مشخص اعلام کرد که اروپا به حمایت از توافق برجام ادامه داده و در موارد ممکن با تهران به همکاری اش ادامه می دهد. حالا کاملا مشخص است که یک عدم تفاهم عمده وجود دارد و آن هم به چندجانبه گرایی و ایده نظام هدایت جهانی است. موگرینی در همین خصوص گفت: ما اروپایی ها این چندجانبه گرایی را به عنوان بهترین راه برای متوقف کردن درگیری ها در جهانی چند قطبی میدانیم و به همین دلیل به همکاری با ایران در برجام ادامه می دهیم.

اگر بخواهیم به نمونه ای از ضرر سنگینی اشاره کنیم که سیاست های ترامپ در قبال ایران به یک شرکت بزرگ اروپایی زده است، شاید بهترین نمونه توتال فرانسوی باشد. شرکت ملی نفت ایران در ابتدای جولای 2017 توافقی در زمینه توسعه فاز 11 پارس جنوبی با توتال امضا کرد. ارزش این قرار داد یک میلیارد دلار بود. این قرارداد شرکت چینی CNPC را مجاز می ساخت که در صورت خروج توتال از پروژه، سهم آن را در دست بگیرد. اکنون سهم شرکت چینی در پارس جنوبی ۳۰ درصد است و شرکت ایرانی پتروپارس هم ۱۹.۹ درصد دارد. شرکت توتال اواسط ماه می اعلام کرد که در صورتی که با حمایت دولت فرانسه و نهادهای اروپایی نتواند از آمریکا اجازه ای ویژه برای فعالیت در ایران بگیرد، تا ۴ نوامبر خارج می شود. به قول معروف جسارت آمریکایی ها بیش از حد است و دقیقا مثل راهزن های سرگردنه عمل می کنند.

البته با وجود تهدیدهای آمریکا، خریداران دائمی نفت ایران همچنان به خریدشان ادامه می دهند. به ویژه اینکه شرایط خرید نفت ایران بسیار مناسب است برای مثال پالایشگاه های هندی که از ایران نفت می خرند اعتباری 60 روزی دارند، شرایطی که با خرید نفت از دیگران همچون عربستان، کویت، عراق، نیجریه و آمریکا نمی توان دریافت کرد. به همین دلیل است که یک شرکت نفتی هندی برای ماه اکتبر واردات 0.75 تا 0.8 میلیون تن نقت خام از ایران رزرو کرده است. این شرکت در نظر دارد در سال مالی 2018-2019 به واردات ۹ میلیون تن نفت از ایران برسد.

ایران برای اینکه خریداران خود را از دست ندهد، ذخیره نفت در ناوگان نفتکش های بزرگ خود را آغاز کرده است، زیرا تحریم های آمریکا ایران را مجبور خواهد کرد تا به راهبردی که قبلا استفاده کرده روی بیاورد. در همین راستا گری چیلینگویریان یکی از مدیران BNP Paribas SA در مصاحبه ای با بلومبرگ گفت که انتظار داریم در ماه های آتی میزان ذخایر نفت در نفت کش های روی آب افزایش یابد. البته این نفت کش های ایرانی طی تحریم های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ هریک طی چند هفته با نفت روی آب بودند و نه چند ماه! در دو هفته و نیم اخیر حداقل ۵ نفتکش پر از نفت در نزدیکی ساحل ایران لنگر انداخته اند. اخیرا دو نفتکش بزرگ دیگر هم به آنها اضافه شده اند که نشان می دهد همین حالا حجم کلی نفت خامی که در نزدیکی ساحل ایران در نفت کش ها ذخیره شده اند در آغاز سپتامبر به ۱۳ میلیون بشکه رسیده بود.

مجید حریری، معاون رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در خصوص روش های تجارت ایران گفت که روابط اقتصادی تهران با پکن که سیاست کاملا منحصر بفردی دارد تا پایان ۲۰۱۸ حدود ۱۲ درصد افزایش یافته و به ۴۲ میلیارد دلار می رسد. به گفته حریری در همین بازه زمانی صادرات ایران به چین نیز ۹ درصد افزایش میابد. مشخص است که با کاهش خرید نفت ایران توسط کره جنوبی و ژآپن، این نفت به چین سرازیر می شود. از طرف دیگر رشد قیمت جهانی نفت هم باعث می شود تهران به سود بیشتری از این تجارتش با چین دست یابد. مواد پتروشیمی، فلزات، و مواد معدنی غیر تجاری از اصلی ترین صادرات ایران به چین هستند.

قرارداد خرید این محصولات از ایران در پایان 2018 پایان میابد و پکن برخلاف سیاست های خودخواهانه آمریکا، این قرار داد را تمدید خواهد کرد. مشخصا اگر ایران نتواند محصولاتی را که نیاز دارد از جاهای دیگر وارد کند، آن را از چین وارد می کند زیرا اکنون میزان صادرات ایران به چین بیشتر از وارداتش از چین است. ایران در حال حاضر روزانه 650 هزار بشکه نفت خام به چین صادر می کند که نشان می دهد چین بزرگ ترین خریدار نفت ایران است.

در این شرایط ، ایران، می تواند مصمم و با جسارت عمل کند، روابط جدیدی ایجاد کند و دوستان قدیمی اش را هم فراموش نکند. تعجب آور نیست که بسیاری از سیاستمداران معتقدند سیاست اعمال تحریم های کینه جویانه آمریکا در نهایت با شکست مواجه خواهند شد. حالا دیگر قرن 19 نیست که نیروهای نظامی بریتانیا، مبارزان هندی را به توپ ببندند؛ همچنین قرن 20 نیست که واشنگتن با ترتیب دادن یک کودتا، محمد مصدق، سیاستمدار منتخب ایران را سرنگون کند. مهم نیست که آمریکا چقدر قوی است و چقدر بودجه نظامی دارد، واشنگتن نمی تواند کشوری را شکست دهد که مردمش میخواهند با قواعد خود و سنت های نیاکان خود زندگی کنند.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.