حذف حق عائله‌مندی در فیش حقوقی زنان معلم مجرد
چند روز پیش بود که چالش نه به فیش حقوقی و احکام جدید حقوقی معلمان خبرساز شد. فعالان صنفی با راه اندازی گروههای مجازی، به احکامی اعتراض کردند که در آنها نه تنها از افزایش متناسب حقوق نسبت به سایر ارگانهای دولتی خبری نبود، بلکه حذف و تعدیل برخی مزایا، به نگرانی‌ها در خصوص آینده شغلی بسیاری از معلمان دامن زد. در یکی از پرسروصداترین اعتراض‌ها، زنان معلم مجرد به حذف حق عائله‌مندی از احکام جدید حقوقی معترض شدند.
حقی که با وجود استفساریه مجلس مبنی بر لزوم اجرای آن برای زنان مجرد، به دلایلی مبهمی با رای دیوان عدالت اداری ابطال شده است. این در حالیست که بر اساس گزارشها نیمی از یک میلیون کارمند زن دولت در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار هستند و آنچنان که فعالان صنفی می‌گویند، جمع زیادی از این معلمان را زنان معلم مجرد تشکیل می‌دهند و وجود تفسیرهای متفاوت از این قوانین ، آنان را در وضعیت بیم و امید قرار می‌دهد. فعالان صنفی معتقدند حذف حق عائله‌مندی، با وجود حداقلی بودن آن، وضعیت زنان معلم مجرد را که در وضعیت نابرابر شغلی در بازار کار ایران قرار دارند با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد.
اعتراض به حذف حق عائله مندی، دفاع از حداقل‌ها
چنان که گزارشها نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد کارمندان آموزش و پرورش را زنان تشکیل می‌دهند. شاید به همین دلیل، برخی این وزارتخانه را « وزارتخانه زنان» می‌دانند. به گونه‌ای که بارها بحث تعیین وزیر زن برای این وزارتخانه نیز خبرساز شد. اما با وجود برخورداری از این نسبت بالای جنسیتی در ساختار شغلی آموزش و پرورش، دریافت دستمزدهای حداقلی، تبعیض‌های شغلی و عدم حمایت‌های اجتماعی از جمله مشکلات و چالشهای ادامه دار زنان معلم است. در چند روز گذشته و همزمان با راه اندازی چالش « نه به فیش و احکام حقوقی» ، جمعی از زنان معلم در گروههای مجازی به حذف حق عائله مندی زنان مجرد از فیش های حقوقی اعتراض کردند. مزایایی که گرچه متناسب با مخارج زندگی نبود اما به گفته بسیاری از معلمان زن، روزنه کوچکی بود که با وجود شرایط سخت شغلی و دستمزدهای حداقلی، همچنان ادامه مسیر را برای آنها ممکن می‌کرد.
ماجرای پرداخت حق عائله‌مندی به دختران مجرد به بند ۴ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۸۶ برمی‌گردد. به استناد این ماده : « کارمندان زن شاغل و بازنشسته و وظیفه بگیر مشمول این قانون که دارای همسر نبوده و یا همسر آنان معلول و یا از کارافتاده کلی بوده و یا خود به تنهایی متکفل مخارج فرزندان هستند از مزایای کمک هزینه عائله‌مندی موضوع این بند بهره‌مند می‌شوند.»
موضوع دختران بدون همسر که در این مصوبه به آن اشاره شده، بحث مشمول بودن دختران مجرد شاغل به موضوع این بند را مطرح کرد که با استفساریه مجلس در سال ۹۰ ، به این سوال نیز پاسخ داده شد. چنان که مژگان باقری معلم و فعال صنفی فرهنگیان در گفتگو با خبرآنلاین میگوید: پاسخ استفساریه مجلس در ارتباط با این پرسش که آیا کارمندان زن شاغل و بازنشسته و وظیفه بگیر مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶.۷.۸ که دارای همسر نبوده و یا همسر آنان معلول و یا از کار افتاده است و یا خود به تنهایی متکفل مخارج فرزندان هستند از مزایای کمک هزینه عائله مندی و اولاد موضوع بند (۴) ماده (۶۸) قانون مذکور نیز برخوردار می‌شوند یا خیر؟ این بود: « بلی، از مزایای کمک هزینه عائله‌مندی و اولاد نیز برخوردار می‌شوند.»
او اضافه می‌کند: این تفسیر در جلسه علنی هجده بهمن ماه ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی تصویب شد و سپس به تأیید شورای نگهبان رسید و بنابریان لازم‌الاجرا شد. به استناد این استفساریه ، بخش‌نامه‌هایی صادر شد و دختران مجرد بدون سابقه ازدواج هم از مزایای عائله‌مندی از فروردین ۹۲ بهره‌مند شدند تا اینکه بعد از عدم اجرای یکی از این بخشنامه‌ها در دیوان عدالت اداری شکایتی صورت گرفت و ۸ آذر سال ۹۶ دیوان عدالت اداری نظر خود را در این خصوص اعلام کرد.
با رای دیوان عدالت، حق عائله مندی از اسفندماه حذف شد
چنانکه این فعال صنفی اشاره می‌کند و در گزارش‌های خبری نیز اسناد آن وجود دارد، پس از اعلام شکایت از عدم اجرای یکی از بخشنامه‌ها، دیوان عدالت اداری منظور از زنان مجرد در این بند را زنانی دانست که « قبلا همسر داشتند و بعد به هر دلیلی فاقد همسر شدند.» به این ترتیب چنانکه این فعال صنفی خبر می‌دهد؛ از اسفندماه ۹۶ ، حق عائله مندی از فیش حقوقی زنان مجرد کسر شده و تا اردیبهشت ۹۷ هم ادامه داشته است.
باقری میگوید: پس از رای دیوان عدالت اداری این حق قطع شده و از اسفند ماه ۹۶، مشخص نیست به چه دلیلی ماهی ۹۰ هزارتومان از فیش حقوقی ما کم کرده‌اند و این موضوع تا اردیبهشت ۹۷ هم ادامه داشت. در فیش حقوقی هم نوشته شده کسر حق عائله مندی و ما نمی‌دانیم این کسر ۹۰ هزارتومان به چه عنوانی انجام می‌شود.
او اضافه می‌کند: سوالی که پیش می‌آید این است که از فروردین ۹۲ این حق برقرار شده و تا بهمن ۹۶ اجرا شده، چطور شد که به یکباره سه ماه، هر ماه ۹۰ هزارتومان از ما کم کرده اند؟! اگر تخلف بوده که بنابر استنادات قانونی ظاهرا نبوده، چرا از فیش حقوقی ما جریمه این تخلف پرداخت می‌شود؟!
باقری ادامه می‌دهد: من فکر میکنم که دریافت نمایندگان مجلس و شورای نگهبان از این بند ۴، توجه به روح این قانون بوده است. یعنی وقتی از دختران مجرد صحبت می‌کنیم منظورمان دختر ۲۰ یا ۲۵ ساله نیست. بلکه منظور دخترانی است که احتمالا به تجرد قطعی رسیده‌اند. بنابراین من فکر میکنم نمایندگان مجلس و شورای نگهبان به درستی این استفساریه را صادر کرده‌اند اما کاش این مساله را مشخص تر عنوان می‌کردند تا شاهد رای مخالفت دیوان عدالت اداری نباشیم.
زنان شاغل مجرد نیاز به حمایت بیشتر دارند
عدم وجود حمایت‌های شغلی از زنان مجرد شاغل و نابرابری در دسترسی به فرصت‌های شغلی نکته مهمی است که این فعال صنفی به عنوان دلایل اصلی اعتراض به حذف حق عائله مندی زنان معلم مجرد مطرح می‌کند و میگوید: در جامعه ما بنیادهای سنتی تا حدود زیادی کمرنگ شده و از آن سو بنیادهای جامعه مدرن به شدت آسیب پذیر هستند. در این بین سهم زنان مجرد و زنانی که به تنهایی زندگی می‌کنند از مشکلات و چالش‌ها به دلیل برخی نابرابری‌های شغلی و عدم وجود برخی حمایت‌ها بیشتر است.
باقری اقدام آموزش و پرورش در حذف حق عائله مندی زنان معلم مجرد را گام به عقب دولت روحانی میداند و میگوید: سال ۹۲ وقتی این حق عائله مندی برای زنان مجرد با همه کمی و کاستی ها برقرار شد ، این امید به وجود آمد که مشکلات و چالشهای زندگی زنان مجرد نیز توسط مسولین دیده شده و مورد توجه قرار گرفته است. رای دیوان عدالت اداری با وجود استفساریه مجلس ، در واقع یک گام به عقب توسط دولت در حمایت از زنان مجرد است. وقتی این انتظار در بین زنان معلم شکل گرفته، بی‌توجهی به آن مشکلات تازه‌ای پیش پای زنان قرار خواهد داد.
وجود حق عائله‌مندی یک بازوی حمایتی است
زنان مجرد بخش بزرگی از کارمندان آموزش و پرورش شامل می‌شوند. گرچه بنابر دلایل نامعلومی، آمار دقیقی از تعداد کارمندان زن مجرد در سیستم آموزشی کشور در دست نیست اما آنچنان که برخی گزارشها نشان می‌دهد، در بین جمعیت حدود ۶۰ درصدی زنان معلم ، جمعیت بزرگی شامل زنان معلم مجرد می‌شوند. باقری میگوید: دلیل این مساله شاید به نوع روابط در سیستم آموزش و پرورش برگردد. در سازمان‌ها و ارگانهای دیگر روابط چهره به چهره بین زن و مرد و شرایط کار، امکان اینکه افراد در محیط با هم آشنا شوند را فراهم می‌کند اما در آموزش و پرورش به دلیل نوع ساختار شغلی کمتر این اتفاق رخ می‌دهد. بنابراین بخشی از این مساله که چرا زنان معلم مجرد در نظام آموزش و پرورش جمعیت بیشتری را شامل می‌شوند به شرایط شغلی آنها برمی‌گردد.
او وجود حق عائله‌مندی در فیش‌های حقوقی را یک بازوی حمایتی برای زنان معلم مجرد میداند و با تاکید بر اینکه این حق باید به عنوان یک نیروی پشتیبان در زمره حقوق و مزایای زنان مجرد قرار گیرد، میگوید: وجود این حق یک ضرورت است. تعداد زنان معلم مجرد در وزارت آموزش و پرورش به دلایلی که گفتم بالاست و باید حداقل از وجود برخی حقوق قانونی در احکام و فیش های حقوقی خود برخوردار باشند تا در نهایت نظام آموزشی کشور و نیروی انسانی آن کمتر دچار چالشهای جدی شود.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر