حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری در حالی فردا (دوشنبه) به دعوت روسای جمهور سوئیس و اتریش راهی این دو کشور می شود که این نخستین سفر وی به اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام است.

این سفر از جهات مختلفی حائز اهمیت است؛ گذشته از لزوم توسعه مناسبات دوجانبه ، فرا رسیدن موعد تحویل بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا ، نقش وین و برن در مراودات مالی و پولی جهانی ، مقابله با سیاست منزوی سازی ایران از سوی ترامپ از نکات مهمی هستند که با اتکا به این عوامل سفر رئیس جمهوری به سوئیس و اتریش را مورد ارزیابی قرار داد.

اتریش طی روزهای آینده ریاست دوره ای اتحادیه اروپا می شود.از سوی دیگر برجام و توافق هسته ای ایران یکی از معدود موفقیت های سیاسی اتحادیه اروپاست که با سیاست های یکجانبه ترامپ در معرض فروپاشی قرار گرفته است. برجام از جهت روند عدم اشاعه سلاح های کشتار جمعی، سیاسی و امنیتی برای اروپا واجد اهمیت فراوان است. از همین رو است که سران اروپا تلاش می کنند به هر قیمت شده این توافق را حفظ کنند. اتحادیه اروپا قرار است این روزها بسته پیشنهادی برای تامین و تضمین منافع اقتصادی ایران از برجام که با خروج آمریکا در معرض خطر قرار گرفته به ایران ارائه کند. تضمین انتقال تکنولوژی، فروش نفت و گاز، حوزه حمل و نقل و جابجایی کالا و مراودات بانکی و پولی خواسته های جمهوری اسلامی از اتحادیه اروپا برای ماندن در برجام است.

یکی از سیاست های محوری آمریکا از زمان حضور ترامپ در کاخ سفید منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران است. گذشته از نقش لابی صهیونیستی و سعودی در تدوین سیاست خارجی آمریکای ترامپ خود وی هم تشنه یک موفقیت ولو اندک در عرصه بین الملل است و ترامپ و همکاران جنگ طلب وی بسیار امیدوار هستند با تشدید فشارها بر ایران موفقیتی هر چند اندک در عرصه جهانی داشته باشند. ترامپ در این راستا متحدان خود را هم تحت فشار قرار داده است.

برگزاری این سفر در این مقطع تاریخی پاسخی به این سیاست خصمانه ترامپ و شکستی برای سیاست منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران است. دستگاه دیپلماسی در راستای مقابله با این سیاست خصمانه به دنبال حفظ و تعمیق مناسبات جمهوری اسلامی ایران با قدرت های مختلف است. دولت تدبیر و امید در راستای بهره گیری از ظرفیت های عرصه بین الملل به دنبال توسعه متوازن مناسبات در عرصه بین المللی است. در این راستا علاوه بر سفرهای دیپلماتیک وزیر امور خارجه به کشورهای مختلف، رئیس جمهوری طی سال گذشته به کشورهای روسیه، هند و ترکیه سفر کرده است.

سفر روحانی به اتریش و سوئیس در چنین شرایطی پیام آشکاری است هم از سوی ایران که تسلیم زیاده خواهی و هیاهوی آمریکا نخواهد شد و هم از سوی اروپا که بر اساس منافع و مصالح ملی خود رفتار می کند و نه خواسته های غیر متعارف رئیس جمهور آمریکا.

واقع امر این است که ترامپ بر اساس درک نازل از مناسبات بین الملل، نظم موجود در جامعه جهانی را به چالش می کشد؛ خروج از پیمان پاریس، خروج از شورای حقوق بشر و یونسکو، انتقادهای گاه و بیگاه از ناتو و نفتا و در نهایت خروج از برجام که به زعم اروپا از عناصر کلیدی در نظم و امنیت بین المللی است بخشی از اقدامات ترامپ از زمان راهیابی به کاخ سفید است. این رفتارها زمینه ساز تعمیق بیشتر شکاف و بی اعتمادی بین آمریکا و متحدانش را فراهم کرده است ضرورت بهره گیری از این شرایط برای تامین منافع ملی ایران امری غیر قابل انکار است.

گذشته از این سفر رئیس جمهوری به اتریش و سوئیس از جنبه روابط دو جانبه هم حائز اهمیت است ، سوئیس به عنوان کشوری بی طرف با اینکه جزو اتحادیه اروپا نیست با این حال نقش غیرقابل انکاری در مناسبات بین المللی دارد.این کشور حافظ منافع ایران درعربستان و حافظ منافع آمریکا در ایران است که نشان دهنده سطح بالای اعتماد بین طرفین است.

سفر رئیس جمهوری به برن نخستین سفر وی به اروپا از سال ۲۰۱۶ تاکنون است و قرار است در جریان این سفر علاوه بر مرور نقشه راهی که در سال ۲۰۱۶ تدوین شده است درباره گسترش مناسبات هم گفت و گو کنند.

از سوی دیگر روابط دیپلماتیک ایران و اتریش ۱۶۰ سال قبل آغاز شده است. طی سال های اخیر هم با وجود فراز و نشیب ها در روابط ایران با کشورهای اروپایی روابط تهران - وین حفظ شده است.

در حال حاضر حدود ۳۰ هزار ایرانی در اتریش زندگی می کنند که در صورت بهره گیری از ظرفیت های این بخش نقش بی بدیلی در توسعه مناسبات دو کشور ایفا خواهند کرد. از سوی دیگر مراودات تجاری ایران و اتریش به ویژه بعد از توافق هسته ای روند رو به رشدی داشته است.صادرات ایران به اتریش در ۹ ماهه اول ۲۰۱۷ حدود ۱۱۰ میلیون یورو و صادرات اتریش به ایران بین ۲۲۵ تا ۲۳۰ میلیون یورو بوده است.

گذشته از این ها وین و برن در زمینه مراودات بانکی و پولی بین المللی هم نقش غیرقابل انکاری ایفا می کنند. یکی از گلوگاه های اقتصادی ایران در سال های اخیر تامین منابع مالی و نقل و انتقال پول بوده است. این امر به ویژه بعد از امضای توافق هسته ای در سال ۲۰۱۵ خود را نشان داد. بسیاری بر این باورند باعدم گشایش در مراودات پولی و بانکی عملا سایر اقدامات و تفاهمات هم با مشکلات جدی مواجه می شود. با توجه به دانش و تجربه اتریش و سوئیس در این زمینه انتظار می رود در جریان این سفر راه های گشایش مراودات پولی و مالی بین المللی هم مورد بررسی قرار گیرد.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.