دو سال پیش که اتومبیلم را برای تعمیر گذاشته و فراموش کرده بودم عینک آفتابی ام را از داخل آن بردارم، عینکم را دزدیدند. از صاحب تعمیرگاه شکایت کردم و با عصبانیت این موضوع مهم را تلفنی با همسرم در میان گذاشتم. پشت انسان مورمور می شود، ولی روز بعد در صفحه فیس بوکم یکی یکی سرو کله آگهی هایی پیدا شد که در آن تبلیغ می کرد کجا می توانم عینکی دقیقا مشابه عینک دزدیده شده ام را خریداری کنم!

با خودم فکر کردم که نکند موهبت خداداد بدبینی ام به پارانویا تبدیل شده. همانطور که جوزف هلر در کچ ۲۲ می گوید: «فقط به این دلیل که شما فردی پارانویدی هستید به این معنی نیست که آنها دنبال شما نمی آیند.» در مورد فیس بوک روشن شد که همینطور است!

از نیشن پست کانادا گزارشی به دستم رسید دیدم که شهروندان آنها نیز درباره تجربه ای دقیقا شبیه تجربه عینک من شهادت می دهند. پس روشن می شود که در این مورد نه تنها موضوع پارانویا در میان نیست بلکه عین واقعیت است؛ فیس بوک در واقع از ظرفیت گوش کردن به مکالمات خصوصی من برخوردار است. این گزارش چنین آغاز می شود که «به گفته کریستوفر ویلی که قضیه کمبریج آنالیتیکا را علنی کرد، فیس بوک می تواند از طریق میکروفون گوشی های هوشمند کاربرانش به مکالمات آنها گوش دهد. او روز سه شنبه در برابر یکی از کمیته های نمایندگان انگلیس حاضر شد و در شهادت حدود چهار ساعته اش، از کلماتی چون «دغلکاری» و «تقلب» برای توصیف استفاده از داده های فیس بوک برای اثرگذاری بر نتایج برگزیت سخن گفت. او همچنین به این فرضیه اینترنتی دیرینه پرداخت که فیس بوک برای شکل دهی به محتوایی که برایشان تبلیغ تجاری می شود، از کاربران خود جاسوسی می کند.»

در ادامه این گزارش آمده است که سال گذشته در ویدئویی که در یوتیوپ به اشتراک گذاشته شد، مردی ادعا می کند که پس از مکالمه ای که درباره غذای گربه با نامزدش داشته، فیس بوک شروع کرده به ارسال آگهی های مربوط به غذای گربه برای او. بازدید کنندگان بسیاری از این ویدئو دیدن کردند و ادعاهای مربوط به استراق سمع مکالمات مرتبا دررسانه های اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. برای آنکه منصف باشیم این ویدئو هم خیلی بامزه و هم کمی ترسناک است.

دامیان کالینز نماینده محافظه کار مجلس که ریاست این کمیته را بر عهده داشت، از ویلی پرسید که آیا این شایعات حقیقت داشتند یا خیر. کالینز جواب داد: «کنکاش های مختلفی در باره این واقعیت صورت گرفته که فیس بوک می تواند از طریق اپلیکیشن خود بر روی گوشی هوشمند شما، شنود کند که مردم درباره چه موضوعی سخن می گویند و سپس از این مکالمات برای اولویت بندی آگهی های تجاری خود نیز استفاده کند. سایرین ممکن است بگویند نه، به نظر آنها چنین چیزی امکان پذیر نیست. این فقط نشان دهنده کارآمدی سیستم فیس بوک است که می تواند پیش بینی کند و حدس بزند که شما به چه چیزی علاقه مند هستید.» اگرچه ویلی گفت که او در حال تامل بیشتر است (ظاهرا به دلایل حقوقی) اما در ادامه گفت که فیس بوک و سایر اپلیکیشن ها می توانند به مکالمات گوش دهند و بر اساس اصوات محیطی که در آن حضور دارید، بفهمند که در چه وضعیتی قرار دارید.

این داده ها زمانی که تلویزیون شما روشن است یا در خانه یا محیط کار مبتنی بر «زمینه محیطی» قراردارید، گردآوری می شود. ویلی گفت: «اصواتی که می توانند مفید واقع شوند باید نشان دهند که شما در یک محیط اداری حضور دارید یا در فضای خارجی، در حال تماشای تلویزیون هستید یا دقیقا در آن لحظه مشغول چه کاری هستید؟» غول های شبکه های اجتماعی مکررا استفاده از میکروفون مردم برای ارسال آگهی های هدفمند یا دستکاری در فیدهای خبری مردم را انکار کرده اند.

اما فیس بوک این را نیز گفته است که اپلیکیشن آن فقط در صورتی به میکروفون یک گوشی هوشمند دسترسی خواهد داشت که کاربر اجازه انجام این کار را داده باشد. اکتبر گذشته معاون آگهی های فیس بوک بار دیگر به این شایعه پاسخ داد. راب گلدمن درتوئیتی نوشت: «من محصولات تبلیغاتی را در فیس بوک اداره می کنم. ما از میکروفون شما برای تنظیم آگهی ها استفاده نمی کنیم و هرگز نکرده ایم. این اصلا حقیقت ندارد.» اما پل اولیور دیهی فعال حریم خصوصی که در این مراسم استماع حضور داشت، خاطر نشان می کند که سیاست های «غیرشفاف» فیس بوک به این معناست که اصلا حرفی از این نیست که کاربران چه مقدار داده را در اختیار فیس بوک قرار دهند.

دیلن کوران از گاردین داده های فیس بوک خود را دانلود کرده که چیزی حدود ۶۰۰ مگابایت بوده که معادل حدود ۴۰۰ هزار مدرک ورد می شود. این داده ها شامل تک تک پیام هایی که تاکنون برایش فرستاده شده یا خود فرستاده، تک تک فایل هایی که خودش یا دیگران فرستاده اند، تمام شماره تماس های روی تلفنش و تمام پیام های صوتی که تاکنون برایش فرستاده شده یا خودش فرستاده می شود. فیس بوک تمام چیزهایی را که شما دوست داشته اید و تمام چیزهایی را که شما و دوستانتان درباره آنها حرف زده اید، ذخیره می کند. آنها تمام اپلیکیشن هایی را که دانلود کرده اید، نوع تلفنی را که دارید و زمان خریداری آن را ذخیره می کنند. کوران تایید می کند که داده هایی که فیس بوک گردآوری کرده شامل ردگیری مکان هایی که حضور داشته اید، اپلیکیشن هایی که نصب کرده اید، زمان هایی که از آنها استفاده کرده اید، نوع استفاده ای که از آنها کرده اید، دسترسی به دوربین و میکروفن شما درهرزمان، تماس های شما، ایمیل هایتان، تقویمتان، تاریخچه تماس هایتان، پیام هایی که ارسال و دریافت کرده اید، تاریخچه مرورگر اینترنتی تان، حتی ایستگاه های رادیویی که به آنها گوش کرده اید، می شود.

تمام این ها یک جنبه شوم نیز دارد. فیس بوک تمایل دارد تمام این اطلاعات را به هر کسی که پول کافی برای خریداری آنها دارد بفروشد. فیس بوک از گرایش های سیاسی شما و اولویت های جنسی تان خبر دارد و حتی ابزارهایی را برای فهمیدن اینکه هنگام ضربه زدن روی صفحه کلید دستگاهتان به چه می اندیشید طراحی کرده و خود را کاملا آماده کرده تا این خصوصی ترین افکار من و شما را به فروش برساند.

به گفته بی بی سی در واقع فیس بوک تمام ۵ هزار تکه اطلاعاتی را که درباره شما دارد می فروشد. آیا اصولا خبر داشتید که شما ۵ هزار تکه اطلاعات جالب برای دانستن دارید؟ من که نمی دانستم. اما اگر آنها بتوانند همه چیز را همزمان با انجام حرکات و سکنات روزمره تان گوش کنند، ضبط کنند و ذخیره کنند ، پس حدس می زنم که آنها چنین اطلاعاتی را دراختیار داشته باشند. هر چند که این موضوع فقط مربوط به فروش آگهی های تجاری نمی شود. مربوط به این می شود که این اطلاعات را به چه کسی می فروشند و آنها این اطلاعات را برای چه می خواهند. چه اتفاقی می افتد اگر دولت مثلا فکر خاموش کردن صداهای مخالف به سرش بزند. نه، آنها این کار را نمی کنند، یعنی می کنند؟

بعد از اعلام اخیرترزا می شاید بد نباشد دوباره به این مسئله فکر کنید. فیس بوک تاکنون هیچ گونه اخلاقیات حرفه ای را از خود نشان نداده است؛ واقعیتی که در رسوایی همکاری آنها با کمبریج آنالیتکا و اس سی ال الکشنز آنها بیش از پیش فاش شده است. البته این داستان همچنان ادامه دارد. 

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.