اکنون دیگر این مطلب فراموش شده که ما به خاطر نشان دادن حسن نیت به این قرارداد تمکین کردیم و الا چرا برای کشور های دیگر چنین قرار دادی تنظیم نشد؟

خروج امریکا نه به عنوان یک عضو ساده بلکه به عنوان بزرگترین قدرت تأثیرگذار بر سایر شرکا بیرون رفته است و عملا برجام را بی خاصیت کرده است اگر چه قبلا هم چنین کرده بود. البته اگر همه قدرتها هم عرض باشند می توان گفت یکی که خارج شد بقیه می توانند به آن پای بند باشند؛ ولی اگر آنکس که از همه قوی تر است و دیگران از او چشم می¬زنند چنین کرد، باز می توان به ادامه آن امیدی داشت؟ وضعیت چنین چیزی را نشان نمی دهد.

سوال این است که آیا با خروج یکی از اعضا از تعهد چند جانبه، معاهده به هم نمی خورد؟ البته باید توجه داشت این معاهده اگر چه چند جانبه است ولی از یک منظر دو جانبه است زیرا که 6 قدرت در کنار هم برای مهار ایران با وی به گفتگو نشسته اند و این فشار فناورانه ایران آنها را به پای میز مذاکره کشانده است. و اگر ۵ قدرت وتویی شورای امنیت را یک کل یک پارچه بدانیم با این خروج این کل ترک برداشته شده و ناقص شده است.

سؤال دوم این است که با بدعتی که امریکا گذاشت اگر یکی یکی اعضا از این توافق به بهانه های مختلف در فاصله زمانی گوناگون خارج شوند تا کجا این توافق چند جانبه می تواند معنادار باشد و قدر مسلم این که چه طرفی است که ضرر می کند؟

و سوال سوم این است که اگر در عمل بقیه قدرتها بازی در آوردند و همچنان به اتلاف وقت و لفاظی

گذراندند، همچنانکه تا به حال بوده است و به ویژه تحت تأثیر ابرقدرتی مثل امریکا مسائل را به بحث گذاشتند تکلیف ایران خوش قلب چیست؟

رئیس جمهور گفت اکنون برجام ۵+۱ نیست الان ۵ قدرت است. ولی سؤال این است که واقعا ۵ است و یا ۴+۱ و این یعنی یکی از ۵ قدرت وتویی شورای امنیت که قَدَر ترین آنها هم هست بیرون آمده است. آیا بقیه قدرتهای وتویی از نظر حقوقی و سیاسی در شورای امنیت می توانند وی را مؤاخذه کنند، به سؤال بکشانند و یا حد اقل وانمود کنند و یا تمایل دارند که چنین کنند تا از این به بعد معاهده های بین المللی دچار بی حرمتی نشود؟ بعید به نظر می رسد. دو کشور اروپایی انگلیس و فرانسه چنین جسارتی بکنند حتی روسیه وشوروی هم!

بنابراین ایران به جای احساسی برخورد کردن و پرچم امریکا را در مجلس آتش زدن که کار درستی نیست به فکر چاره های قانونی و حقوقی باشند. به نظر می رسد الان بیش از هر زمان دیگر نیاز به استفاده از اهرم حقوقی و حقوق بین المللی دارد و نه جنجال های سیاسی. اگر مسئولان بتوانند از این تهدید فرصت بسازند کار کرده اند و الا مشکلی را بر مشکلات افزودن هنر نیست.

هر چند ترامپ را دیوانه بدانیم او کارش را به خوبی دارد انجام می دهد با دلارهای نفتی عربستان دارد بازی می کند، چیزی از کشورش که کم نمی شود، بماند دستاوردهای خوبی هم تا کنون داشته است و تازه هر اقدامی در خاورمیانه انجام دهد پولدار لوس منطقه هزینه اش را می پردازد پس چرا نکند؟

نکته دیگری که هست این است که مسئولان جمهوری اسلامی خط نشان زیادی برای خروج امریکا از برجام کشیدند مثل اینکه کاری می¬کنیم که امریکا پشیمان شود و یا اینکه ظرف چهار روز غنی سازی بیست در صد را باز می گردانیم و مانند آن، اکنون اگر عمل نکنند عملا عقب نشینی کرده اند.

اگر اروپا هم قول بدهد با توجه به اینکه هرگز روابطشان را با امریکا به هم نمی¬زنند چه تضمینی برای اجرا وجود دارد؟ و چقدر ما می توانیم روی حرف آنها حساب کنیم؟

اگر جمهوری اسلامی با اروپائیان قصد صحبت دارد باید با قاطعیت و از موضع طلبکاری صحبت کند و ضمانت اجرایی قوی عملی از آنها بخواهد و جلوی زورگویی ها و اضافه خواهی های آنها را برای همیشه ببندد و الا روز به روز از قدرت جمهوری اسلامی کاسته خواهد شد.

البته اگر بقیه شرکا قول همکاری دادند ایران نسبت به خطای امریکا چه موضعی خواهد گرفت؟ اگر سکوت کند که عملا تهدیدات خود را نادیده گرفته است و آن را جری تر کرده و امریکا هم ساکت نخواهد نشست و اگر اقدامی بخواهد بکند چه اقدامی دارد که بتواند امریکا را متضرر کند وانگهی آیا همین شرکای اروپایی موضع نخواهند گرفت؟

مردم هم اقتدار می خواهند و نه ذلت. مماشات و دل بستن به اروپا هم حدی دارد. شرائط را اضطراری اعلام کنیم و کمربند ها را سفت ببندیم که البته باید خیلی زود تر از این ها این کار را می کردیم. به قول معروف شتر سواری دولا دولا نمی شود. با باور به توان داخلی به مزیت های رقابتی کشور بیندیشیم.

به نظر می رسد به طریقی جمهوری اسلامی باید با اتحاد داخلی و با اتکای حداکثری به داخل و شفاف سازی و مبارزه با فساد به طور جدی و شروع از خودی ها، هم توانمندی خود را بالا ببرد و هم به دنیا نشان دهد که حق دارد غنی سازی بیست در صد را شروع کند و هم به آژانس انرژی اتمی هم اجازه وارسی ندهد.

عقلای جامعه هم به صحنه بیایند و خود را کنار نکشند و مسئولان هم به آنها میدان دهند تا از این بحران عبور کنیم و نه اینکه کناری بنشینیم و شاهد ماجرا باشیم. مسئله مرگ و حیات است. پس نباید بی تفاوت بود.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.