امشب یک ساعت لامپ ها را خاموش کنید

ایرنا : مصرف انرژی و پیامدهای منفی آن بر محیط زیست به حدی اهمیت دارد که به اعتقاد اهل فن، خاموش کردن یک لامپ برای حتی یک ساعت در کاهش این پیامدها بسیار تاثیرگذار است و نشان می دهد که هیچ اقدامی در جهت محافظت از محیط زیست کم ارزش و ناچیز نیست.

همگام با توسعه شهرنشینی استفاده از منابع انرژی نیز سرعت گرفت، اما این شتاب عواقب گاه جبران ناپذیری برای محیط زیست بر جای گذاشته، به طوری که ایده کاهش مصرف انرژی های فسیلی و حرکت به سمت انرژی های نو نضج گرفته است. 

در پی این سیر تحولات، رویداد جهانی ساعت زمین شکل گرفت، رویدادی جهانی در۲۴ مارس )۴ فروردین) که توسط صندوق جهانی طبیعت (World Wide Fund for Nature) سازماندهی شد و بر اساس آن، خانواده‌ها و کسب و کار با خاموش کردن چراغ‌ ها و سایر دستگاه‌ های الکتریکی غیر ضروری به مدت یک ساعت، اهمیت آن را یادآوری می ‌کنند. 

هدف اصلی این حرکت نمادین تشویق تمامی افراد، شخصیت ‌ها، صاحبان کسب و کار و تجارت به مشارکت و نشان دادن نقش هدایتگرانه خود در اقدام برای حل مشکلات زمین است. 

ساعت زمین ویترینی جهانی برای اندازه گیری و سنجش میزان تلاش‎ها و تاثیر یکایک افراد در تغییر رفتار جمعی و تغییر سبک زندگی مردم براساس ارزش ‌های پایدار و دوستدار طبیعت و کاهش روند تخریب کنونی زمین است. 

این رویداد نخستین بار توسط روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد در سال ۲۰۰۷ مطرح شد و پس از آن بسیاری از شهرهای جهان، این اقدام را پذیرفتند و اجرا کردند. 

نخستین گرامیداشت ساعت زمین در ایران در سال ۱۳۹۰ و با خاموشی چراغ‌ های برج میلاد در تهران انجام شد، در سال ۱۳۹۱ به همین مناسبت در تعداد بیشتری از شهرهای کشور، چراغ های سازه‌ های معروف خاموش شدند و علاوه بر برج میلاد، برج آزادی تهران، سی‌ و سه پل اصفهان، پل سفید اهواز و ساعت میدان شهرداری رشت نیز چراغ‌ های خود را یک ساعت خاموش کردند، هر چند برای کاهش جدی مصرف انرژی به اقداماتی گسترده تر و کلان تر نیاز است و تامین زیرساخت های لازم را می طلبد. 

ایران با داشتن اقلیم های متفاوت و منابع آبی، بادی، خورشیدی و زمین گرمایی موقعیت بسیار مناسبی برای تولید انرژی های تجدیدپذیر دارد، هر چند هم اکنون جزو کشورهای پیشتاز در مصرف انرژی است. 

بر اساس الگوی تهیه شده از انرژی های فسیلی و تجدیدپذیر و محاسبات صورت گرفته سهم بهینه برق تولیدی از منبع انرژی های فسیلی برای اقتصاد ایران در سال ۱۴۲۰ باید ۵۱ درصد و سهم انرژی های تجدیدپذیر ۴۹ درصد از کل برق تولیدی باشد. 

این در حالی است که وضعیت شدت مصرف انرژی در کشور در همه بخش های صنعتی، خدماتی و تجاری چندان مناسب نیست و تقریبا ۵ برابر متوسط جهانی است. 

این آمار نشان می دهد ایران کشوری پرمصرف است و باید با یک برنامه ریزی اصولی و علمی به سمت درست مصرف کردن هدایت شود. 

با توجه به اهمیت موضوع و اذعان به این که منابع انرژی های فسیلی پایان یافتنی هستند، سهم انرژی های تجدید پذیر در برنامه ششم توسعه پنج هزار مگاوات تعیین شده است، البته مشکلاتی برای رسیدن به این هدف وجود دارد اما وزارت نیرو و دستگاه های مربوطه اقداماتی را از جمله تسهیل قوانین و شیوه های سرمایه گذاری و افزایش زمان خرید تضمینی برق تجدیدپذیرها به ۲۰ سال آغاز کرده اند. 

فروردین سال ۹۶ بود که رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران گفت که با اجرای طرح ساعت زمین می‌توان حداقل ۳ هزار مگاوات برق کشور را ذخیره کرد؛ همین خبر کوتاه اما متقاعد کننده نشان می دهد هیچ قدمی در راه محیط زیست کم ارزش و ناچیز نیست. 

همچنین سیدمحمد صادق زاده معاون وزیر نیرو و رییس سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق ساتبا چندی پیش گفته بود قبل از سال ۹۵ انرژی خورشیدی جایگاه چندانی در سبد انرژی کشور نداشت اما الان اینطور نیست و توانسته ایم چندین خط تولید پنل های خورشیدی را در کشور راه اندازی کنیم. 

وی به خط تولید پنل های خورشیدی در شیراز اشاره کرد و گفت: با افتتاح این خط تولید در حال حاضر ظرفیت تولید پنل های خورشیدی در داخل کشور به حدود ۲۱۰ مگاوات می‌رسد که توسط ۵ شرکت خصوصی در ۵ شهر فیروز، مشهد، شیراز، یزد و سمنان تولید می‌شود و امیدواریم در یکی دو سال پیش رو، یک خط تولید ۵۰ مگاواتی در بجنورد، ۱۰۰ مگاواتی در کرج و ۲۰۰ مگاواتی در قشم و سایر شهرهای ایران را نیز به بهره‌برداری برسانیم. 

به گفته وی، در حال حاضر حدود ۹۰ درصد از ظرفیت نصب شده انرژی‌ های پاک در کشور متعلق به انرژی بادی و خورشیدی است که امیدواریم در سال آینده سهم انرژی بادی و خورشیدی هر کدام به تنهایی به ۴۵۰ تا ۵۰۰ مگاوات از کل انرژی ‌های نصب شده پاک در کشور برسد. 

همچنین اصغر محمدی فاضل رییس سابق دانشگاه محیط زیست و استاد دانشگاه روز پنجشنبه دراین باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: با توجه به اینکه ایران کشوری پرمصرف در زمینه مصرف انرژی با سرانه بالا است و شرایط خوبی هم در زمینه تاثیر این مصرف بر موضوع تغییر اقلیم نداریم، به نظر می رسد در چنین شرایطی یکی از بهترین کارها این است که اقدامات خود را به سمت کارهایی با کمترین هزینه در سرمایه گذاری و مصرف هدایت کنیم. 

وی با اشاره به نقش مردم در این زمینه افزود: شاید در شرایط فعلی کشور انجام اقداماتی برای کاهش مصرف و اصلاح سوخت که نیاز به سرمایه گذاری زیاد دارد، با یک سری چالش ها مواجه است، در واقع می توان گفت اینها از آن دست اقداماتی هستند که بدون کمک یارانه و حمایت از طریق دستگاه حاکم قابل انجام نیست. 

این فعال محیط زیست ادامه داد: لذا وقتی در مورد مشارکت مردم در تغییرات بزرگ صحبت می کنیم، وقتی انتظار داریم به عنوان کشوری که سرانه بالای مصرف انرژی داریم حمایت مردم را داشته باشیم تا این سرانه کاهش یابد، مفهومش این است که تا حد زیادی باید انتظار داشته باشیم که این کار توسط آحاد مردم صورت گیرد. 

وی تاکید کرد: البته در این روند باید اقداماتی به مردم توصیه شود که هم هزینه زیادی را تحمیل نکند و هم در شرایط عادی زندگی مردم مختل نشود. 

فاضل گفت: به عنوان مثال اگر به مردم تهران گفته شود از دوچرخه استفاده کنید، اقدام خوبی است اما واقعیت این است که این کار برای بسیاری از افراد حتی آنها که این ادعا را ادعا دارند، در بسیاری موارد امکان پذیر نیست لذا باید ترتیبی داده شود تا مردم تا حدی که می توانند در یک سری مسیرها مثلا از دوچرخه و در یک سری مسیرها از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده کنند. 

وی افزود: بر این اساس، به نظر می رسد موضوع ساعت زمین از آن دست اقداماتی است که در حد مقدورات افراد است و هر فرد در هر جا مثلا در اداره، منزل، محل کسب و حتی حین تفریح، می تواند به سهم خود تا حدودی از مصرف انرژی را در آن زمان کم کند. 

این فعال محیط زیست ادامه داد: وقتی به آمارهایی در این زمینه در دنیا نگاه می کنید می بینید اتفاقات زیادی رخ می دهد، تاثیر اقدام هر فرد در یک لامپ خاموش کردن حتی برای یک ساعت به حدی معنا دار است که با بعضی از این صرفه جویی ها می شود کارهای عجیب و بزرگی انجام داد. 

وی ادامه داد: لذا اگر بتوانیم این تمرین ها را به عنوان قدم های کوچک قابل توجهانجام دهیم، به خود یادآوری می کنیم که می توانیم با انجام کارهای کوچک تاثیرات بزرگ و معنا داری داشته باشیم ، 

&#۳۹;به راحتی می توانیم با تکرار برخی از این اقدامات مثلا در بازه های هفتگی یا ماهانه به این جمع بندی برسیم که همین اقدام می تواند به اندازه ساختن یک نیروگاه یا مقدار برقی که از یک سد برقابی انتظار داریم در کشور صرفه جویی کنیم.&#۳۹; 

فاضل تاکید کرد: معنی آن این است که بدون هزینه کرد برای ساخت سد یا نیروگاه و بدون اینکه هزینه کردی برای نگهداری آنها بپردازیم، مبلغ مورد نیاز را صرفه جویی کردیم و می توانیم در شرایط نیاز استفاده های دیگری از آن بکنیم. 

ساعت زمین یک فرصت واقعی است، کافی است از جا برخیزیم و برای دقایقی چند چراغ را خاموش کنیم.