سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) یک سال پس از حملات یازدهم سپتامبر، مامور مخفی و کارکشته، «جینا هاسپل» را برای سرپرستی زندانی مخفی در تایلند اعزام کرد. کمی بعد، عوامل سازمان، در تعقیب متهمان، یک مظنون به همکاری با القاعده را سه‌ بار با روش غرق مصنوعی شکنجه دادند و با شیوه‌های خشن او را بازجویی کردند. 

در زمانی که جینا هاسپل اداره زندان با اسم رمزی «چشم گربه» را برعهده داشت، به‌شدت درگیر عملیات ضدتروریستی سازمان شد و علاقه خود را به شرکت در برنامه تحویل، بازداشت و بازجویی که حرفه او را تشکیل می‌داد، نشان داد. او تا زمانی که این فصل تاریک از تاریخ سیا علنی شد و در برابر دیدگان مردم قرار گرفت، ستاره درخشان این سازمان بود.

اما در زمان ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ»، بخت به او رو کرد و روز گذشته- سه‌شنبه- رئیس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد که بنا دارد او را به ریاست سیا منصوب کند.

با ترفیع هاسپل به مقام جانشین رئیس «مایک پمپئو» سیا، دونالد ترامپ نشان داد که به غرق مصنوعی، محرومیت از خواب، حبس در جعبه و دیگر ترفندهای بازجویی که بیش از یک دهه پیش در سیا به‌کار گرفته می‌شد و به‌طور گسترده محکوم شده توجهی نشان نمی‌دهد.

نامزدی جینا هاسپل دوباره بحث استفاده این سازمان از روش‌های شکنجه و تاثیرات مخرب روانی آن‌ها بر مظنونان به ترورسیم را بر سر زبان‌ها می‌اندازد. گرچه قانون‌گذاران، فعالان حقوق بشر و دیگران در نهایت استفاده شکنجه در بازجویی را محکوم کردند، اما این برنامه مدافعانی هم داشت. یکی از این مدافعا،ن دونالد ترامپ بود که در کمپین انتخاباتی خود وعده کرد که شکنجه غرق مصنوعی را بازگرداند و گفت «شکنجه در هنگام بازپرسی جوابگو است»؛ گرچه بعدا این حرف خود را پس گرفت.

جینا هاسپل ۶۱ ساله، در صورتی که سنای آمریکا او را تایید صلاحیت کند، نخستین زنی است که به ریاست سیا می‌رسد.

دونالد ترامپ روز گذشته- سه‌شنبه- در پاسخی کوتاه به پرسش خبرنگاران گفت: «او زنی است فوق‌العاده و من به‌خوبی می‌شناسمش.»

جینا هاسپل در روز بررسی صلاحیتش باید به پرسش‌های آشفته نمایندگان درباره روش غرق مصنوعی و شکل رفتار او با بازداشت‌شدگان پاسخ دهد. این احتمال وجود دارد که از او بپرسند که آیا با بازگشت شکنجه غرق مصنوعی، آن‌گونه که رئیس‌جمهور ایالات متحده پیشنهاد کرده، موافق است و آیا گمان می‌کند شکنجه راهی مؤثر برای اطلاعات گرفتن از مظنونین به تروریسم است.

«رابرت ایتینگر»، وکیل ارشد سابق در مرکز ضدتروریسم سی‌آی‌ای، گفت: «من به این خاطر که جینا هاسپل می‌کوشد تایید کنگره را به دست آورد به او حسادت نمی‌کنم. این نخستین فرصتی است که سناتورها دارند تا بتوانند کسی را که کاملا درگیر برنامه شکنجه بوده در برابر خود بنشانند و از او سوال بپرسند. به گمان من آن‌ها نهایت استفاده را از این فرصت می‌برند.»

سناتورهایی که عمیقا مخالف برنامه بازجویی ایالات متحده هستند می‌توانند سد راه ریاست جینا هاسپل شوند. سناتور «دایان فاینستاین»، نماینده دموکرات کالیفرنیا و رئیس سایق کمیته اطلاعات سنا، کندوکاو در این زمینه را در دستور کار مجلس نمایندگان آمریکا قرار داد. براساس گزارشی که در این رابطه در سال ۲۰۱۴ ارائه شد، این برنامه به‌شدت نقص دارد و طرفدارانش آن را موثرتر از آن‌چه که هست نشان داده‌اند و سیاست‌گذاران را به بی‌راهه برده‌اند. میزان مشارکت جینا هاسپل در این برنامه مشخص نیست؛ تنها خلاصه اجرایی این گزارش منتشر شده است و هویت کارگزاران آژانس در آن مشخص نیست.

دایان فاینستاین درباره این‌که آیا هاسپل را تایید صلاحیت می‌کند یا نه چیزی نگفت، اما روز گذشته به خبرنگاران گفت که آن دو از زمانی که هاسپل، در فوریه ۲۰۱۷، به دومین پست مهم در سی‌آی‌ای رسید با یکدیگر همکاری داشته‌اند.

فاینستاین گفت: «از آن‌جایی که درباره وضعیت شکنجه در زندان‌ها نگران بودم، با هاسپل ملاقات‌های بسیاری داشتم. به عقیده من، او معاون خوبی بود. اما به آژانس اعتماد دارد که البته چیز خوبی است.»

سناتور «جان مک‌کین»، نماینده جمهوری‌خواه آریزونا که طی جنگ ویتنام به اسارت گرفته شده و برای مدت پنج سال و نیم مورد شکنجه قرار گرفته بود، از هاسپل خواست که به‌طور علنی نقشش را در برنامه شکنجه سی‌آی‌ای توضیح دهد.

وی در حساب توئیترش نوشت: «شکنجه بازداشت‌شدگان تحت قیمومت ایالات متحده در دهه گذشته یکی از تاریک‌ترین فصول در تاریخ آمریکا است. سنا باید به وظیفه خود عمل کند و به‌دقت در گزارش‌ها دقیق شود و میزان درگیری جینا هاسپل را در این برنامه شرم‌آور بررسی کند.»

هاسپل در یکی دیگر از حوادث تاریک برنامه بازجویی سی‌آی‌ای نیز درگیر بود.

در سال ۲۰۰۵، «خوزه رودریگوز» که در آن زمان رئیس سرویس مخفی آژانس بود، دستور نابودی نوارهای ویدئوی جلسات غرق مصنوعی هاسپل را داد که در آن زمان ریاست ستاد رودریگوئز را برعهده داشت و به‌گفته افسران سازمان به‌شدت طرفدار نابودی نوارهای پیشین سی‌آ‌ی‌ای بود.

سال‌ها بعد، زمانی‌که سی‌آی‌ای می‌خواست هاسپل برنامه‌های مخفی سازمان را بچرخاند، فاینستاین به‌خاطر نقش هاسپل در برنامه شکنجه و نابودی نوارها مانع ترفیع او شد.

«امی جفرس» مشاور «اریک. اچ. هولدر جونیور» دادستان کل پیشین که در زمانی‌که هاسپل در سی‌آی‌ای ریاست بخشی را برعهده داشت برای دادگستری آمریکا در لندن کار می‌کرد، از او دفاع کرد.

جفرس گفت: «از او به خاطر نقشش در برنامه شکنجه انتقاد خواهند کرد، اما تجربه من از کار با او این است که او از اشتباهاتش درس گرفته و رهبری بافکر و باوجدان برای سی‌آی‌ای خواهد بود.»

هاسپل پیشتر از کارکنان آژانس تحقیقات فدرال بود و مامورانی که با او کار کرده‌اند او را فردی سفت‌وسخت، غیرسیاسی، باهوش، حرفه‌ای و رک اما دارای روحیه جمعی می‌دانند. او به‌خوبی توانست روابط گاه دشواری را با سرویس‌های اطلاعاتی خارجی و مامورین گاه بدخلق اف‌بی‌آی برقرار کند.

او در سازمانی که به‌طور سنتی در کنترل مردان است توانست به موفقیت برسد. پس از پیوستن به سی‌آی‌ای در ۱۹۸۵، به بخش اروپای مرکزی انتقال داده شد. پیش از آن‌که به ریاست بخش نیویورک سازمان ترفیع پیدا کند، مدت زیادی را در خارج از مرزها خدمت کرد، از جمله در ترکیه و آسیای مرکزی. او پس از کشته شدن اسامه بن لادن به این بخش منتقل شد و به‌طور نزدیکی با پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) کار کرد، در حالی‌که آژانس‌های اطلاعاتی در پرونده‌هایی که از قرارگاه او پیدا کرده بودند، مشغول گشتن بودند. 

او به دو سمت از سه پست درجه‌یک سرویس مخفی دست یافت و دوبار ریاست دفتر سازمان در لندن را برعهده داشت، سمتی که به‌خاطر همکاری سازمان با ام‌آی۶، سرویس اطلاعات بریتانیا، اهمیت ویژه‌ای یافته بود.

اما با نزدیک شدن جلسه تایید صلاحیتش، نقش او در مبارزه با تروریسم بی‌تردید بیشترین تردید را برمی‌انگیزد.

پس از حملات ۱۱ سپتامبر، سیا نومیدانه در سراسر دنیا به دنبال مسئولان این واقعه بود. در سال ۲۰۰۲، ماموران آژانس که با مقام‌های پاکستان همکاری می‌کردند، «ابو زبیده» از مظنونان همکاری با القاعده، را دستگیر کرد و با هواپیما به زندان سیا در تایلند فرستاد. او با خشونت مورد بازجویی قرار گرفت و در یک ماه لااقل ۸۳ بار مورد شکنجه غرق مصنوعی قرار گرفت و تا مرز مرگ پیش رفت و دوباره احیا شد و بار دیگر مورد بازجویی قرار گرفت.

به گفته یک مامور ارشد و پیشین در سیا، هاسپل در اواخر اکتبر ۲۰۰۲، پس از بازجویی ابو زبیده، زمام امور را  در زندان در دست گرفت. در اواسط ماه نوامبر، یک مظنون دیگر به همکاری با القاعده، با نام «عبد‌الرحیم النشیری» از راه رسید. نشیری، متهم به بمب‌گذاری در کشتی تخریبگر «یو.اس.اس کول» سه بار مورد شکنجه غرق مصنوعی قرار گرفت.

به گفته ماموران سابق، پس از بسته شدن این زندان در دسامبر ۲۰۰۲، هارسپل، به‌عنوان مامور عملیاتی، به مرکز مبارزه با تروریسم در بیرون واشنگتن بازگشت.

به گفته ماموران سابق، در میان تمام مشاغل دشواری که او در طول دوران کاری‌اش برعهده داشت، مدیریت ریاست زندان از سخت‌ترین‌شان بود.

  فاینستاین گفت که حمایتش از هاسپل منوط به نتیجه ملاقاتش با وی است. فاینستاین از افشای جزئیات این‌که از هاسپل چه خواهد پرسید، خودداری کرد. وی همچنین از بیان این‌که در عوض حمایتش از تایید صلاحیت هاسپل در جست‌وجوی چه ضمانتی است، خودداری کرد.

فاینستاین گفت: «بین موضع اول و دوم تفاوت وجود دارد.»

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.