چه اتفاقاتی ایران و فرانسه را به هم پیوند داد؟
برای فهمیدن رابطه ایران و فرانسه همین که کتاب تاریخ‌های دوره مدرسه را هم ورق بزنید به روند سینوسی روابط دو کشور پی خواهید برد. روابط بین‌المللی‌ای که گاه بسته به اتفاقات سیاسی و اقتصادی تقویت می‌شد و زمانی دیگر رنگ و روی ضعف به خود می‌گرفت و به اختلافات دو کشور دامن می‌زد. اگر کمی به دهه‌های گذشته برگردید و نگاهی به شکل و شمایل این رابطه بیندازید به برهه‌ای در زمان پهلوی خواهید رسید که به خاطر روابط بین دو کشور زبان فرانسه میان ایرانی‌ها به عنوان رسمی‌ترین زبان خارجی مطرح می‌شد. حتی با شنیده شدن زمزمه‌های انقلابِ مردم در آن سال‌ها و تبعید امام خمینی به نوفل‌لوشاتو در فرانسه و از طرفی همراهی دولت این کشور با انقلاب اسلامی ۵۷ این کشور جایگاه ویژه‌ای در اذهان ملت ایران پیدا کرد اما از طرفی در کنار همه این نقاط روشن در روابط ایران و فرانسه می‌توان به اتفاقات تیره و تار این کشور اروپایی هم اشاره کرد از پیروی سیاست‌های ناتو در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران گرفته تا تحریم‌های اقتصادی ایران طی سال‌های گذشته و حتی سختگیری‌های فرانسه در ماجرای چند سال پیش برجام. به بهانه سفر چند روز پیش «لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه و افتتاح نمایشگاه«موزه لوور در تهران» نگاهی به همه پیوندهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران و فرانسه در سالیان گذشته پرداختیم.
نمایشگاه موزه لوور در تهران
یکی از بزرگترین اتفاقات فرهنگی بین دو کشور که طی چند روز گذشته در پایتخت افتاد، برگزاری نمایشگاه موزه لوور فرانسه در تهران بود. نمایشگاهی که از ۱۴ اسفند ۹۶ با حضور وزیر امور خارجه فرانسوی‌ها در موزه ملی ایران افتتاح شد و قرار است برگزاری آن تا خرداد ۹۷ ادامه پیدا کند. موزه‌ای که بخش قابل‌توجهی از آثار آن متعلق به تاریخ باستانی ایران است. ناگفته نماند که برپایی این نمایشگاه در ایران نیز حواشی مخصوص به خودش را داشت تا جایی که عده‌ای با حضور وزیر امور خارجه کشور و مدیر موزه لوور فرانسه این سؤال برایشان ایجاد شد که آیا امکان برگرداندن این آثار به ایران وجود دارد یا نه؟! پرسشی که جواب آن هم با واکنش‌های زیادی همراه بود. رئیس موزه ملی ایران فرانسه را مالک اصلی و ایران را مالک معنوی این اشیا دانست و حتی مدیر موزه لوور با یک اظهار نظر عجیب در این باره گفت:« شما ایرانی‌ها باید قدردانِ فرانسه باشید»
نشان شوالیه
یکی دیگر از نشان‌های معروفی که هر چند وقت یکبار از طرف دولت فرانسه به افراد مختلف در سراسر دنیا تعلق می‌گیرد«نشان شوالیه» است. دولت این کشور هر از چندگاهی برای قدردانی از شخصیت‌های سیاسی،هنری که در رشته مخصوص به خودشان به موفقیت رسیده‌اند این نشان را اهدا می‌کند. نشانی که به نوعی می‌شود گفت برای فرانسوی‌ها نوعی نشان ملیِ لیاقت تلقی می‌شود. جایزه‌ای که به افرادی تعلق می‌گیرد که حداقل ۳۰سال سن داشته باشد. هدف این جایزه به رسمیت شناختن نقش ویژه ادبیات و هنر در رشد و فرهنگ این کشور است.این نشان طی این سال‌ها به هنرمندان ایرانی‌ای از جمله محمدرضا شجریان،لیلا حاتمی، یدالله رویایی و اصغر فرهادی تعلق گرفته است؛ اما شاید بشود گفت که برجسته ترین خاطره ایرانی‌ها از این این نشان فرانسوی، نپذیرفتن آن از جانب حسین علیزاده بود که گفت خود را بی‌نیاز از دریافت هر نشانی می‌داند و نوشت:«ضمن قدردانی از مسئولان کشور و سفارت فرانسه، به احترام مردم هنرپرور و هنردوست ایران، به نام حسین علیزاده قناعت کرده، تا آخر عمر به آن پیشوند یا پسوندی نخواهم افزود.»
قرارداد پژو با ایران
در زمینه اقتصادی فرانسه را می‌توان دومین شریک اقتصادی ایران در دنیا دانست. شراکتی که بخش قابل توجه آن نیز به صنعت خودرو تعلق دارد و شرکت‌هایی از جمله رنو و پژو آن را در برمی‌گیرد. شروع همکاری شرکت ایران خودرو با پژو به اواسط دهه۵۰ برمی گردد؛ تاجایی که رفته رفته این همکاری به قدری ادامه دار می‌شود که در سال ۱۳۸۴درآمد این شرکت فرانسوی از بازار اتومبیل در ایران به یک میلیارد یورو می‌رسد، اما با شروع تحریم‌های امریکا علیه ایران از سال ۹۱ ورق برمی گردد و بنابر قرار داد پژو با جنرال موتور امریکا این شرکت با وجود داشتن قرار داد با ایران در عین ناباوری همکاری خودش را بدون دادن هیچ گونه غرامتی با کشورمان قطع می‌کند؛ اما بعد از برجام شاید بشود گفت که فرانسه بیش از دیگران برای ایجاد روابط اقتصادی با ایران ابراز تمایل می‌کرد؛ اما بعد از برجام قراردادی که بین ایران و پژو بسته شد یک قرار داد محرمانه بود. این در حالی بود که علاوه بر پژو قرار داد ایران با دو شرکت فرانسوی دیگر با انتقادهای قابل‌توجهی همراه شد و عده‌ای معتقد بودند که این کار با تبعات در اختیار گذاشتن بازار کامل صنعت خودرو ایران به فرانسه، همراه خواهد بود.
فابیوس و برجام
یکی دیگر از مهم‌ترین نقاط رابطه سیاسی ایران و فرانسه به اتفاقات دوران برجام برمی گردد. مذاکرات پر پیچ وخمی که ماه‌ها به طول انجامید تا جایی که وزیر امور خارجه این کشور در جریان گفت‌وگوی ایران با ۱+۵درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران به دشوار شدن توافقات دامن زد حتی چند روز پس از انعقاد تفاهم سیاسی لوزان، «فابیوس» در یک سفر رسمی به پایتخت عربستان ایران را تهدید کرد و از اصرارش برای لغو تدریجی تحریم‌ها علیه ایران صحبت کرد.
تحریم موشکی
همین چند ماه پیش بود که با روی کارآمدن «مکرون» به عنوان رئیس‌جمهور جدید کشور فرانسه زمزمه‌های جدیدی از مقامات این کشور علیه ایران شنیده می‌شد. پیشنهادهایی مبنی بر اعمال تحریم‌های جدید علیه کشورمان به خاطر برنامه موشک‌های بالستیک ایران. پیشنهادها و زمزمه‌هایی که همچنان هم ادامه دارد و حتی لودریان در آخرین سفر خودش به ایران طی چند روز گذشته این موضوع را مطرح کرد و گفت:« در صورتی که ایران برنامه موشکی خود را محدود نسازد، با خطر وضع تحریم‌های جدید روبرو می‌شود!»
پرونده خون‌های آلوده
ماجرای واردات خون‌های آلوده به ایران از دیگر مواردی است که می‌توان آن را به روابط با کشور فرانسه نسبت داد. فرآورده‌های خونی‌ای که سال‌های دهه ۶۰ از فرانسه وارد کشور شد و چیزی نزدیک به ۱۰۰۰نفر از بیماران هموفیلی را برای اولین بار در کشور به ایدز مبتلا کرد. اتفاقی که گفته می‌شود غرامت بیماران پرونده‌اش از سوی دولت ایران به این افراد و خانواده‌هایشان پرداخت شده است اما هنوز فرانسه در این زمینه هیچ غرامتی به ایران پرداخت نکرده است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر