بازارسرمایه به دلیل جمع‌آوری وجوه اندک و اجرای طرح‌های بزرگ سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین بازارها در اقتصاد هر کشوری به شمار می‌آید و می‌توان گفت که بازار سرمایه هر کشور آیینه اقتصاد آن کشور است. به این معنی که درجه توسعه‌یافتگی و رونق بازار سرمایه به سبب اهمیتی که در گردآوری منابع موجود در اقتصاد ملی و هدایت آن به سمت فعالیت‌های اقتصادی بلندمدت دارد، نقش زیادی در توسعه اقتصادی یک کشور دارد.

با این حال، بازار سرمایه در ایران هنوز به جایگاه اصلی خود نرسیده و نتوانسته نقدینگی قابل توجهی را جذب کند؛ بیشتر نقدینگی موجود در اقتصاد ایران به جای بازار سرمایه راهی بانک‌ها می‌شود و این در حالی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته که اقتصادی مدرن دارند، بازار سرمایه نقش اصلی را در تامین نقدینگی بنگاه‌های اقتصادی دارد و بیشتر وجوه سرمایه‌گذاران خرد به صورت مستقیم یا غیر مستقیم وارد این بازار می‌شود.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان مشکل اصلی این روزهای بورس، نبود نقدینگی است که دلیل آن اطمینان نداشتن سرمایه‌گذاران به این بازار و کسب سود در آن است. در واقع، ریسک‌های سیستماتیک و غیر‌سیستماتیک موجب شده تا بازدهی مورد انتظار سهامداران در بورس حاصل نشود؛ اما بسیاری از کارشناسان راه‌حل این معضل و عمیق شدن بازار سرمایه را در مدیریت ریسک‌های آن و به وجود آمدن ابزارهای جدید می‌دانند. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، مردم عادی با استفاده از ابزارهای مالی طراحی شده مانند انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه حضور دارند و از آن بهره‌ می‌برند.  

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یکی از ابزارهایی هستند که می‌توانند نقدینگی را به بازار سرمایه هدایت کنند و از آنجایی که این صندوق‌ها وجوه تحت مدیریت خود را فقط در اوراق بهادار با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق بهادار رهنی و گواهی‌های سپرده منتشرشده توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی دارای مجوز از سوی بانک مرکزی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند، ریسک ندارند و به تعمیق بازار سرمایه با حمایت از اوراق رهنی کمک می‌کنند.

البته تا چندی پیش، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، تبدیل به یکی از تسهیلات پر طرفدار بانک‌ها شده بود که سرمایه بسیاری از مردم به‌جای تبدیل به سپرده روانه صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌شد؛ اما پس از اجرایی شدن قانون منع صدور واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در شعب بانک‌ها که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شد، خوشبختانه نقدینگی جذب شده توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیشتر به جایگاه اصلی خود یعنی بازار سرمایه وارد می‌شود.

با این اوصاف اکنون مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در دست شرکت‌های تامین سرمایه قرار گرفته است. شرکت‌های تامین سرمایه یک واسطه مالی هستند که خدمات متنوعی را ارائه می‌کنند. این شرکت‌ها متخصص در فعالیت‌ها و خدمات بزرگ و پیچیده مالی نظیر تأمین سرمایه شرکت‌ها از طریق انتشار سهام و اوراق بدهی، ضامن شرکت ناشر در برابر سرمایه‌گذاران در عرضه اولیه سهام، ارزیابی ریسک مالی، مشاوره برای ادغام و اکتساب شرکت‌ها، مشاوره برای تنظیم ساختار سرمایه و پذیره‌نویسی سهام می‌شود. موسسات تامین سرمایه در مقابل بانک‌های تجاری قرار می‌گیرند. بانک‌های تجاری از طریق سپرده‌گذاران و مشتریان و حساب‌های پس‌انداز اقدام به اعطای تسهیلات می‌کنند، در حالی که موسسات تامین سرمایه فاقد نقدینگی برای اعطای وام‌های نقدی هستند. این موسسات به عنوان واسطه عمل می‌کنند و فروشندگان سهام را به خریداران آن متصل می‌کنند. در واقع، شرکت‌هایی که می‌خواهند به غیر از اخذ وام از روشی دیگر تامین مالی کنند به سراغ این موسسات می‌آیند. به همین دلیل نقش این موسسات در اقتصاد، بسیار حائز اهمیت است.

IBSHOP، آجیل مشکل‌گشای بازار

همانطور که پیش از این اشاره شد، پس از اجرایی شدن قانون منع صدور واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در شعب بانک‌ها، مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری به شرکت‌های تامین سرمایه رسید.

از این رو یکی از ایراداتی که به این مسئله گرفته شد، تعداد کم شعب تامین سرمایه‌ها در مقایسه با بانک‌ها در سراسر کشور بود. در حقیقت این شائبه به وجود می‌آمد که با واگذاری مدیریت صندوق‌ها به تامین‌سرمایه‌ها، دست مردمی که در شهرستان‌های دور افتاده زندگی می‌کنند از این مهم کوتاه می‌شود. این در حالی است که تامین‌ سرمایه تمدن با راه‌اندازی فروشگاه‌های خدمات مالی آنلاین نه تنها این مشکل را حل کرد بلکه تحولی در بازار خدمات مالی ایران به وجود آورد.

در روزهایی که سرمایه‌گذاری‌های فیزیکی روزبه‌روز کمرنگ‌تر می‌شود، اهمیت فروشگاه‌های خدمات مالی آنلاین (IBSHOP)را چندبرابر شده است. در این بین در ایران نیز عده‌ای با ایده تسهیل سرمایه‌گذاری از جمله ایجاد امکان صدور و ابطال واحدهای صندوق‌های، خرید و فروش اوراق تامین مالی، خدمات کارگزاری و دیگرخدمات سرمایه‌گذاری را به صورت آنلاین انجام می‌دهند. این در حالی است که خدمات مالی آنلاین در سراسر دنیا توانسته‌‌اند جایگاه خوبی در اقتصاد داشته باشند. برای مثال می‌توان به خدمات مالی هارتفورد، (Hartford Financial Online Services) که یک شرکت خدمات مالی آنلاین آمریکایی است  و در زمینه ارائه خدمات بیمه، مدیریت سرمایه‌گذاری، مدیریت دارایی و مدیریت صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک فعالیت می‌کند یا شرکت خدمات سرمایه‌گذاری آنلاین جهان Wealthfront  که بیش از ۲.۵ میلیارد دلار دارایی مشتریان خود را تحت پوشش قرار داده است اشاره کرد.

با این اوصاف جای خالی شرکت‌های خدمات مالی آنلاین در ایران که علاوه بر پوشش ریسک بازار سرمایه، سرمایه‌های خرد مردم را جمع‌آوری کنند، کاملا حس میشد. تا اینکه شرکت تأمین ‌سرمایه تمدن (سهامی خاص) با هدف ارائه سبد کاملی از خدمات مالی به مشتریان خود در سال ۹۰، با سرمایه ثبتی ۳۷۰۰ میلیارد ریال و دارایی تحت مدیریت نزدیک به ۳۰۰ هزار میلیارد ریال به ثبت رسید و طی این سال‌ها تمام تلاش خود را برای احداث یک فروشگاه خدمات مالی آنلاین به کار بسته است. این مرکز سرمایه‌گذاری آنلاین با دسترسی به صندوق سرمایه گذاری گنجینه زرین شهر، صندوق سرمایه گذاری اندوخته توسعه صادرات آرمانی، صندوق سرمایه گذاری در سهام و صندوق سرمایه گذاری مختلط که به ترتیب بانک شهر، بانک توسعه صادرات ایران و  تامین سرمایه تمدن ضامن نقدشوندگی آنها هستند، امکان سرمایه‌گذاری برای تمامی افراد جامعه حتی با داشتن سرمایه کم و جزیی را فراهم می‌کند.

با این اوصاف این روزها دسترسی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای مخاطبان از طریق فروشگاه‌های خدمات مالی آنلاین بسیار آسان شده است، از این رو امیدواریم این فروشگاه‌های مالی با حمایت بازار به رشد در مسیر خود ادامه دهند و با فرهنگ‌سازی مناسب، مردم را از مزایای چنین مراکزی آگاه و با کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، سعی در تعمیق بازار سرمایه کنیم که این مسیر در نهایت به چرخش چرخ‌های اقتصاد کشور منجر خواهد شد.

 

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.