آیا همیشه خسته‌اید؟ شاید به «سندرم خستگی مزمن» مبتلا شده‌اید

سینا پرس : سندرم خستگی مزمن (CFS) یا سندرم مزمن اختلال عملکرد ایمنی، پدیده ناشناخته و بدون درمانی است که با خستگی مداوم و شدید و کمبود انرژی همراه است. بیمار باید حداقل ۵ مورد از نشانه‌های این بیماری را به مدت ۶ ماه نشان دهد.

سندرم خستگی مزمن (CFS) یا سندرم اختلال عملکرد ایمنی مزمن، یک وضعیت پزشکی است که با خستگی مداوم و شدید و کمبود انرژی همراه است.

برای تشخیص CFS، علاوه بر مشاهده اثرگذاری قابل‌توجه خستگی بر کیفیت فعالیت‌های روزانه و کار فرد، دست‌کم ۵ مورد از علائم خستگی مزمن و شدید باید به مدت حداقل ۶ ماه در بیمار دیده شود.

علائم سندرم خستگی مزمن (CFS) عبارتند از:

خستگی مداوم و عودکننده بدون دلیل

بیدار شدن از خواب صبحگاهی با خستگی

اختلال حافظه (به‌ویژه حافظه کوتاه‌مدت) و تمرکز

اختلال در قضاوت

تحریک‌پذیری و خواب‌آلودگی

بی‌خوابی

گلودرد

اختلال بینایی و تاری دید

کمبود انگیزه و انرژی

سیستم ایمنی ضعیف یا سرکوب‌شده

پاسخ ایمنی ضعیف یا کند به محرک‌ها

کاهش هماهنگی دست‌ها و چشم‌ها

سردرد با الگوها، شدت و انواع جدید

درد مفاصل بدون تورم و قرمزی

ناتوانی در فعالیت‌های روزمره

خستگی بیش‌ازحد برای انجام کارهای منزل

کاهش اشتها

عرق کردن شبانگاهی

درد عضلات

خستگی بیش از ۲۴ ساعت

افزایش حساسیت به نور، صداها و بوها

(در موارد حاد) توهم

اختلال قلب و عروق

مشکلات گوارشی و روده تحریک‌پذیر

سبک زندگی نامناسب

تشخیص اختلال CFS بسیار دشوار است و در حال حاضر، درمان خاصی برای آن وجود ندارد. اغلب روش‌های درمانی تنها بر کاهش علائم و شناسایی علل اصلی متمرکزند. عادات، رژیم غذایی و سبک زندگی بدون تحرک، از علل اصلی سندرم خستگی مزمن شناخته می‌شوند؛ از دیگر فاکتورهای سبک زندگی که به خستگی مزمن منجر می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سوءتغذیه و کمبود مواد مغذی

مصرف داروهایی مانند آنتی‌هیستامین، ضد سرفه، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، مسکن، ضدافسردگی

بی‌خوابی یا کیفیت بد خواب

شب‌کاری که منجر به اختلال در چرخه خواب و خستگی مزمن فرد می‌شود

عدم فعالیت بدنی

فعالیت بدنی بیش‌ازحد

مصرف کافئین

چاقی

غم و اندوه

استرس‌های عاطفی

علائم حاد

زمانی که علت ریشه‌ای سندرم خستگی مزمن (به‌جز موارد ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای) شناسایی و درمان شود، علائم در مدت کمتر از یک ماه از بین می‌رود و فرد به حالت طبیعی بازمی‌گردد؛ اما در برخی موارد، خستگی مزمن می‌تواند به‌صورت ناگهانی بروز پیدا کند و نیازمند مداخلات پزشکی فوری باشد. این موارد عبارتند از:

درد قفسه سینه

سردرد شدید

تنگی نفس

ضربان قلب نامنظم یا سریع

درد شدید شکمی، درد در پشت یا لگن

خون‌ریزی غیرطبیعی شامل خون‌ریزی از مقعد یا خون بالا آوردن

اگر فرد علاوه بر این علائم، با مشکلات روانی مانند نگرانی از آسیب زدن به خود یا دیگران یا احتمال خطر خودکشی مواجه باشد، اقدامات فوری پزشکی - روان‌شناسی برای فرد باید انجام شود.

اگر علائم خستگی مزمن با وجود تغییر در عادات تغذیه‌ای، انجام ورزش، کاهش استرس، قطع مصرف دارو پس از ۲ هفته همچنان ادامه داشته باشد، بیمار باید حتما به پزشک مراجعه کند، چراکه این نشانه‌ها می‌توانند علائم اولیه یک بیماری باشند.

ریشه‌های دیگر

مشکلات و بیماری‌هایی که منجر به بروز خستگی مداوم می‌شوند:

چاقی

درد مداوم

استرس

آپنه خواب

آسیب مغزی

مولتیپل اسکلروزیس (MS)

بیماری التهابی روده (IBD)

کم‌کاری تیروئید

پرکاری تیروئید

بیماری قلبی