توضیح انصاری درباره آزمون استخدامی

خبر آنلاین : رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور می‌گوید برای حضور در آزمون استخدامی سالانه، معدل و دانشگاه محل تحصیل داوطلبان اهمیتی ندارد.

جمشید انصاری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی دولت در کافه خبر به سئوالات خبرنگاران در حوزه های مختلف پاسخ گفت. یکی از حوزه ها مربوط به مشکلات استخدامی اعم از آزمون استخدامی و برابری همه اشخاص برای استخدام دولتی بود. انصاری درباره مدرک تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل داوطلبان حضور در آزمون استخدامی همه ادارات دولتی که مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری هستند به خبرآنلاین گفت برای سازمان امور اداری و استخدامی دولت، نه تنها معدل داوطلبان مد نظر نیست، بلکه دانشگاه محل فارغ التحصیلی داوطلبان هم اهمیت ندارد.

در ادامه، بخشهایی از این کافه خبر را که در ارتباط با مسایل استخدامی جوانان است، می خوانید:

در خلال دولت یازدهم و دوازدهم شاهد بودیم برخی از استخدامهای دولتی به خاطر برخی مسایل از جمله گزینش جنسیتی یا مدارک تحصیلی داوطلبان خدمت لغو شد. مثلا خانمها اعتراض کردند چرا سهمیه استخدامی ما کم است و رئیس جمهور دستور داد آزمون استخدامی لغو شود یا در مورد استخدام یکی از وزارتخانه ها عنوان شده بود فقط از بین دانش آموختگان دانشگاه دولتی استخدام می کنند لغو شد، برخی وزارتخانه ها می گویند فقط فارغ التحصیلان برتر دانشگاه های دولتی را اجازه می دهند در آزمون استخدامی شان شرکت کند. این کارها چه تناسبی با عدالت استخدامی دارد؟ آیا کسی که دانشگاه آزاد درس خوانده یا معدل بالا ۱۸ نداشته حق ندارد در استخدام دولت دربیاید؟

 

از اینکه فرصتی برای ارائه توضیحات در این زمینه فراهم شد تشکر می کنم؛ البته موضوع به آن صورت که گفتید نیست و تاکنون هیچ آزمون استخدامی لغو نشده است بلکه در یک مورد در سال 1395 با دستور رییس جمهور برای رسیدگی و کنترل ظرفیت های پیش بینی شده از سوی دستگاههای اجرایی آزمون با دو ماه تاخیر برگزار شد و امسال نیز برگزاری یکی از آزمون ها ( که مربوط به وزارت نفت بود ) با شکایت افرادی از سوی دیوان عدالت اداری تا رسیدگی به شکایت متوقف شده است . ولی تعبیری که ما از عدالت استخدامی و شایسته گزینی داریم داریم کاملا روشن است . ما عدالت استخدامی را به این معنا می دانیم که تمام کسانی که شرایط اولیه استخدام در دولت را دارند مانند تناسب رشته تحصیلی ، سن ، حداقل های تحصیلی مشترک و توانایی های تخصصی ، باید بتوانند در آزمونی که ما می گیریم شرکت کنند و اگر در آزمون استخدامی حد نصاب لازم را کسب و قبول شوند میتوانند در صورت کسب شرایط لازم در مصاحبه اختصاصی و دارا بودن شرایط گزینش به استخدام دولت درآیند ، لذا ، در مرحله اول برای ما ملاک ، فقط پذیرفته شدن در آزمون استخدامی است.

معدل مدرک تحصیلی داوطلبان چطور؟

 

معتقدیم اگر کسی معدل بالاتر و دانش بیشتری دارد باید بتواند روی ورقه آزمون استخدامی این توانمندی را نشان دهد چون نظام آزمون در دانشگاه های ما بگونه ای نیست که بشود معدل را مبنای مقایسه بین فارغ التحصیلان دانشگاه ها گرفت. مثلا در یک دانشگاه کوچک در یک شهرستان، می بینید همه افراد معدل بالای 17 دارند چون استادی که به آنها درس می دهد قابل مقایسه با استادی که در دانشگاه صنعتی شریف درس می دهد نیست، آزمونی هم که می گیرند در آن سطح نیست. در نتیجه چون یک آزمون هماهنگ در دانشگاه ها وجود ندارد، معدل، مبنای مناسبی برای مقایسه داوطلبان نیست. از قدیم هم می گفتند اگر کسی در یک دانشگاه معتبر مانند دانشگاه صنعتی شریف یا امیرکبیر معدل ۱۴ می آورد به مراتب سطح سواد بالاتری نسبت به کسی دارد که در یک دانشگاه سطح پایین، معدل ۱۶ دارد. در نتیجه برای ما معدل مبنا نیست. آنچه برای ما در آزمون استخدامی مبناست، کسب حد نصاب آزمونی است که از طریق سازمان سنجش می گیریم و کسانی که حد نصابهای مورد نظر ما را کسب می کنند و بتوانند در آزمون ما پذیرفته شوند از هر دانشگاهی که فارغ التحصیل شده باشند، ما آنها را به عنوان پذیرفته شدگان آزمون خود تلقی می کنیم.

ولی اینطور عنوان می شود که فارغ التحصیلان فلان دانشگاه سطح بالا، دارای شایستگی و دانش بیشتری هستند؟

 

ممکن است اینطور باشد و دانش آموختگان یک دانشگاه از سطح علمی و دانش بالاتری برخوردار باشند ، ولی با توجه به این واقعیت که اکثرکسانی که به دانشگاه های کشور وارد می شوند تمایل دارند در دولت خدمت کنند و نباید این امتیاز اختصاص به یک عده داشته باشد ، به ویژه مردم به عنوان مشتریان و خدمات گیرندگان دولت حق دارند ازخدمات شایسته ترین افراد در دستگاه دولتی بهره مند شوند لازم است در استخدام دولت به این حق برای مردم و داوطلبان استخدام توجه شود . دستگاه دولتی جایی نیست که کسی بخواهد به خاطر مشکلات معیشتی خود استخدام شود یا کسی به خاطر گرفتاری خانوادگی استخدام شود، در دستگاه دولتی چون به مردم خدمت داده می شود، باید بهترین و شایسته ترین افراد استخدام شوند. برای همین ضمن تاکید بر عدالت استخدامی ، در کنار آن به شایسته گزینی نیز اعتقاد داریم تا هم در مورد متقاضیان استخدام عدالت را رعایت کنیم و هم از باب گیرندگان خدمات، شایسته ترین افراد را استخدام کنیم. البته برخی از اقشار همانند ایثارگران و معلولان به موجب قوانین از مزایایی برخوردارند که به این موارد هم توجه می شود .

روش کار سازمان امور اداری و استخدامی چیست؟

 

آنچه ما انجام میدهیم در طی دو سال اخیر برگزاری آزمون استخدامی بصورت عمومی با انتشار آگهی است که سالی دو بار برگزار می شود، بر این مبنا، نه قید دانشگاه خاصی می گذاریم و نه قید معدل متفاوت برای دانشگاه ها و رشته ها را عنوان و اعمال می کنیم. فقط آزمون خودمان را مدنظر داریم.

پس چرا هنوز در برخی آزمون های استخدامی وزارتخانه ها عنوان می کند فقط از دانشگاه های به خصوصی نیرو جذب می کنند؟

 

البته لازم است در این موارد مصادیق را بیان کنید تا بصورت دقیق تر امکان بررسی و اظهار نظر فراهم شود ولی برخی دستگاه ها هستند که متاسفانه بر اساس تصمیم قانونگذار مقررات استخدامی خاص دارند ، مثلا وزارت نفت مقررات استخدامی خاص دارد، احتمال دارد برخی مواردی که شما می گویید از جنس مقررات استخدامی خاص باشد، متقاضیا استخدام اداراتی که تابع قانون مدیریت خدمات کشوری باشد باید در چهارچوبی که عنوان شد وارد خدمت دولتی شوند. برخی دستگاه ها هم اخیرا آزمون استخدامی داشتند که می خواستند رویه های غلط قبلی را اصلاح کنند. مثلا در دستگاهی رویه شده بود از فارغ التحصیلان یک دانشگاه خاص استخدام کنند، این دستگاه می گفت بر اساس همین منطق عدالت استخدامی و اصل شایسته گزینی می خواهد فرصت استخدامی را برای دانشجویان سایر دانشگاه ها هم فراهم کنم، متاسفانه دانشجویان آن دانشگاه خاص شکایت به دیوان عدالت اداری بردند و تا بررسی شکاین آنان آزمون وزارتخانه استخدامی آن وزارتخانه متوقف شد . در این موارد عده ای که می خواهند از یک مزیت و رانت همیشگی بهره مند شوند، تن نمی دهند به اینکه همراه دیگران مورد سنجش دانش، آگاهی و توانمندی های تخصصی قرار گیرند.

برخی از داوطبانی که در آزمون استخدامی پذیرفته شده اند می گویند روند جذب آنها را چند ماه طول می دهند و احیانا برای گرفتن مدارک یا مراحل گزینش، خیلی معطل می شوند؟

 

حالا مشکل چیست؟

مشکل اینجاست آیا طولانی شدن مراحل استخدام مربوط به سازمان امور اداری و استخدامی است یا مربوط به دستگاه دولتی است؟

ببینید، استخدام یک فرایند قانونی دارد که شامل ثبت نام در آزمون ، برگزاری آن ، اعلام نتایج آزمون ، انجام مصاحبه تخصصی و طی مراحل گزینش است و معمولا دستگاه ها این فرایند را برای استخدام در یک سال بعد پیش بینی می کنند . برای کسی که در آزمون استخدامی شرکت کرده است مهم این است که زودتر سر کار برود ولی برای دستگاه اجرایی حصول اطمینان از طی درست تمامی مراحل مهم تر است . لذا ، ممکن است داوطلبان استخدام برای شروع بکار عجله داشته باشند ، خب ، می توانند اگرجای دیگر کار پیدا می کنند، بروند و مشغول شوند ، ما در واقع اعلام کردیم برای یک دستگاه دولتی کسانی را با شرایط خاصی استخدام می کنیم و استخدام مراحلی دارد که باید طی شود که به این مراحل اشاره کردم ، ضمن اینکه باید برای افراد منتخب نهایی کلاسهای قبل از خدمت نیز تشکیل شود، همچنین باید اعتبار پرداخت حقوق و مزایا قبل از استخدام نیز تامین شود. به هر حال برای شروع اشتغال مراحلی باید قانونا طی شود و داوطلبان باید با دستگاه های اجرایی همکاری کنند . البته ما همیشه تاکید داشته ایم که کارها با سرعت بیشتری انجام شود ولی از این فرایندی که شرح دادم صرفا برگزاری آزمون و اعلام نتایج اولیه با سازمان اداری و استخدامی کشور است و بقیه مراحل بر عهده دستگاه های ذیربط است .

چرا اینها به داوطلبان خدمت اعلام نمی شود؟

چرا، به همه شان اعلام می شود، از آن اول می گویند امروز ثبت نام کنید، آذرماه آزمون می دهید، تا عید مصاحبه دارید و بعد از آن هم ممکن است تا 6 ماه مراحل گزینش شما طول بکشد، این را همه شان می دانند ولی داوطلب پذیرفته شده چون در خانه نشسته و معمولا بعد از قبولی در آزمون به دلیل جذابیت کار دولتی دنبال فرصت های شغلی دیگر نیز نیست هر روز می آید اداره و میپرسد چی شد؟ طبعا به خاطر عجله ای که متقاضیان دارند نمی توان نظامات اداری را بر هم زد و یا مراحلی از آن را حذف کرد.

یکی از سیاستهای دولت، کوچک سازی دولت است، از سوی دیگر طبق قانون برنامه ششم توسعه، دولت باید سالانه ۹۵۰ هزار فرصت شغلی ایجاد کند، با توجه به اینکه استخدام دولتی حداکثر سالانه ۳۷ هزار نفر بیشتر نیست، سهم دولت در ایجاد فرصت اشتغال دولتی چقدر است؟

 

حدود همین 37 هزار نفر که گفتید، سهم استخدام سالیانه در بخش عمومی بین 30 تا 40 هزار نفر است.

یعنی تقریبا هیچی!

 

خب، هیچی هم نیست، ولی قرار نیست دولت محل استخدام باشد، دولت باید زمینه فعالیت اقتصادی را برای مردم کشور فراهم کند و مردم نیز از رهگذر این فعالیت های اقتصادی، زمینه اشتغال جوانان را به وجود بیاورند. خود دولت محل استخدام نیست، آن زمانی که دولت محل استخدام بود، زمانی بود که دولت خودش فعالیت اقتصادی انجام می داد، دولت ذوب آهن و کارخانه های فولاد و پتروشیمی وسیمان می ساخت و افراد را استخدام می کرد. با اجرای سیاستهای اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی، فقط بخش تصدی های حاکمیتی دولت باقی مانده و این بخش به اندازه نیاز خود باید نیرو جذب کند، لذا به دولت نباید به عنوان محل رفع مشکل بیکاری نگاه کرد. همانطور که اشاره کردم استخدام بخش عمومی ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر است، این در مقابل ۹۵۰ هزار نفر، ۴تا ۵ درصد افراد جویای کار را شامل می شود و عملا ۹۵ درصد اشتغال در بخش خصوصی است.

سهم دولت از بازار اشتغال فقط همین ۵ درصد است؟

 

با آمارهای موجود، رقم بالاتر از این است، با آمارهای موجود اگر کل شاغلان را 23 میلیون نفر و شاغلان دولت و بخش عمومی را 3 میلیون و 100 هزار نفر در نظر بگیریم در اصل حدود 15 درصد اشتغال در کشور متعلق به دولت است. البته 15 درصدی که در طول 40 سال و به تدریج شکل گرفته است ، آن زمانی که این 15 درصد شکل گرفته، ما نه تنها مشکل بیکاری به این صورت نداشتیم بلکه هر کسی به دانشگاه می رفت ، متعهد میشد در دولت استخدام شود.

با این حساب، جوانها منتظر کار دولتی نباشند؟

 

جوانهایی که شایستگی حضور در دولت را دارند، انشالله در دولت جذب می شوند