با توجه به اینکه شاخص قیمت تولیدکننده، متوسط قیمت کالاها و خدماتی است که بنگاه‌ها برای تولید کالا و خدمات دریافت می‌کنند؛ هر زمان که شاخص قیمت تولیدکننده افزایش یابد، بهای کالاهای مصرفی هم با یک فاصله زمانی افزایش خواهد یافت. بنابراین می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که افزایش شاخص این قیمت در شهریورماه زنگ خطر افزایش نرخ تورم را در ماه‌های آینده به صدا درخواهد آورد و دستاورد تورم تک‌رقمی متوقف خواهد شد. روند افزایش تورم تولیدکننده در ماه‌های ابتدای سال نشان می‌دهد که این نرخ در فروردین‌ماه ٥.٤ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه ٦.٩ درصد بود. در اردیبهشت‌ماه نیز این نرخ به ٥.٩ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه به ٨.٥ درصد رسید. شاخص بهای تولیدکننده در خرداد امسال به ٦.٥ و تورم نقطه‌به‌نقطه به ٨.٧ درصد رسید. در تیرماه امسال نیز نرخ تورم این شاخص ٧ و تورم نقطه‌به‌نقطه نیز به ٨.٩ درصد رسید. در مردادماه اما شاخص بهای تولیدکننده به ٧.٦ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه به ١٠ درصد رسید. براین‌اساس کارشناسان تأکید دارند که دورقمی‌شدن نرخ تورم تولیدکننده هشداری است مبنی‌بر اینکه امکان دورقمی‌شدن نرخ تورم مصرفی در سال ٩٦ وجود دارد.

‌ شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی

همچنین براساس اعلام بانک مرکزی، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی نیز در شهریورماه امسال ٩,٩ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه آن نیز ٨.٤ درصد بوده است. این درحالی است که این نرخ نسبت به ماه قبل ٠.٣ درصد افزایش داشته. شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مردادماه ١٠ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه آن نیز ٨.٦ درصد بوده است. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی معیار سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی است که ازسوی خانوارهای شهرنشین ایرانی به مصرف می‌رسد.

‌ شاخص بهای کالاهای صادراتی

بر اساس اعلام بانک مرکزی، شاخص بهای کالاهای صادراتی نیز در شهریورماه امسال به ٩,٧ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه آن نیز به ١٦.٢ درصد رسیده است. این در حالی است که نسبت به ماه قبل ٣.٧درصد افزایش داشته است. شاخص بهای کالاهای صادراتی، ‌روند تغییرات قیمت محصولات عرضه‌شده به خارج از کشور را در طول دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد. از آنجا که قیمت کالاهای وارداتی یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر میزان مبادلات خارجی کشورها و نیز یکی از عوامل تعیین‌کننده رابطه مبادله است، تغییرات آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

‌بررسی وضعیت نرخ تورم در ماه‌های پیش‌رو

برخی از کارشناسان هشدار می‌دهند نرخ تورم در ماه‌های آینده روند افزایشی در پیش خواهد گرفت. هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی، معتقد است؛ شاخص قیمت تولیدکننده ابزاری است برای اینکه روند شاخص قیمت مصرف‌کننده مشخص شود و معمولا با یک وقفه زمانی، آثار افزایش یا کاهش شاخص قیمت تولیدکننده در شاخص قیمت مصرف‌کننده پیدا خواهد شد. بنابراین دورقمی‌شدن شاخص قیمت تولیدکننده هشداری است مبنی‌بر اینکه امکان ماندن تورم دورقمی در سال ٩٦ وجود دارد. او درباره دلایل افزایش شاخص قیمت تولیدکننده به «شرق» می‌گوید؛ به نظر می‌رسد افزایش شاخص قیمت تولیدکننده ناشی از افزایش قیمت مواد اولیه باشد. به‌هرحال در سال گذشته رشد اقتصادی دورقمی داشتیم و در نیمه اول امسال نرخ رشد اقتصادی بیش از هفت درصد بوده است. این بیانگر این است که از یک‌‌سال‌ونیم گذشته به این سمت باید شاهد افزایش تولید کالا و خدمات باشیم که طبیعتا افزایش تولید کالا و خدمات نیازمند افزایش مصرف مواد اولیه بوده که مبنای تولید کالا و خدمات است. حق‌شناس اضافه می‌کند؛ البته این نکته را نباید فراموش کرد که تغییرات یا نوسانات نرخ ارز حتما در شاخص قیمت تولیدکننده، به‌خصوص برای بخشی از کالاهایی که مواد اولیه آنها وارداتی است اثرگذار است؛ یعنی می‌توانیم بخشی از شاخص قیمت تولیدکننده را ناشی از نوسانات نرخ ارز بدانیم. او درباره میزان افزایش نرخ تورم در ماه‌های باقی‌مانده سال نیز تأکید می‌کند؛ سال گذشته تورم یک‌رقمی و نزدیک به دورقمی بود. حال اگر این تورم مراقبت نشود، در سال ٩٦ نیز امکان دورقمی‌شدن این نرخ وجود دارد. همچنان‌که در ماه‌های قبل نیز پیش‌بینی می‌شد تورم در سال ٩٦ دورقمی می‌شود، اما نکته مهم این است که تورمی مثل سال‌های ٩١ و ٩٢ در اقتصاد ایران نخواهیم داشت. بااین‌حال به نظر می‌رسد تورم در سال ٩٦ از تورم میانگین بلندمدت بسیار پایین‌تر باشد.

حق‌شناس درباره تورم کالاهای مصرفی نیز توضیح داد؛ میانگین این شاخص نیز نزدیک به عدد دورقمی است. بنابراین حالا که شاخص قیمت تولیدکننده دورقمی شده، کمی نگران‌کننده است که شاید در مهرماه نیز شاخص کالا و خدمات نیز دورقمی باشد. چون شاخص قیمت تولیدکننده در شهریورماه دورقمی شده است، امکان دارد در پایان مهر نیز میانگین تورم شاخص مصرف‌کننده نیز دورقمی باشد. او با اشاره او با اشاره به شاخص قیمت کالاهای صادراتی نیز گفته است؛ شاخص قیمت مصرف‌کننده و تولیدکننده، به‌ویژه شاخص قیمت تولیدکننده در شاخص کالاهای صادراتی هم مؤثر است. بنابراین اگر قیمت تولیدکننده افزایش یابد، حتما این شاخص نیز افزایشی خواهد شد، اما چون شاهد افزایش قیمت ارز در کوتاه‌مدت هستیم، هرگاه قیمت ارز افزایشی بوده، شاهد افزایش صادرات غیرنفتی هم بوده‌ایم.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.