عملیات داعش در جاکارتا
گروه جهان: پلیس اندونزی سه مرد را که مظنون به ارتباط با حملات تروریستی جاکارتا بودند دستگیر کرد. در این حادثه تروریستی، 7 نفر از جمله 5 عامل حمله کشته شدند. به گزارش الجزیره، این اولین اقدام تروریستی در اندونزی پس از سال 2009 است. این اقدام باعث شد تدابیر امنیتی در پایتخت این کشور افزایش یافته و آمریکا سفارت خود را تعطیل کند. الجزیره به نقل از سرهنگ «دویونو» می‌افزاید این سه مظنون در خانه‌شان در منطقه دیپوک در حومه شهر جاکارتا بازداشت شدند. روایت آسوشیتدپرس هم می‌گوید: پنج مرد مسلح که مجهز به بمب‌های دست‌ساز، اسلحه و کمربندهای انفجاری بودند روز پنج‌شنبه به کافه استارباکس و یک ایستگاه پلیس راهنمایی و رانندگی حمله کردند. در این حمله 10 تن کشته و دست‌کم 20نفر زخمی شدند. مقام‌های امنیتی اندونزی می‌گویند: این مهاجمان مسلح به سلاح‌های سبک و کمربندهای انتحاری بودند، همچنین مقام‌های این کشور می‌گویند 6 انفجار هم نزدیک دفتر سازمان ملل انجام گرفت. به گزارش الجزیره، در بیانیه روز پنج‌شنبه داعش، این گروه مسوولیت حملات را برعهده گرفت. آسوشیتدپرس نیز می‌افزاید: در محل سکونت افراد بازداشت شده، پرچم‌های داعش پیدا شده است که ادعاهای مقامات را مبنی بر اینکه حملات روز پنج‌شنبه از سوی داعش صورت گرفته، تقویت می‌کند. در کنار حدود 30 هزار نیروی خارجی داعش، تعدادی نیز از کشورهای مالزی و اندونزی هستند.

سرتیپ «تیتو کارناویان»، رئیس پلیس جاکارتا می‌گوید: مهاجمان بخشی از گروهی بودند که از سوی «بهروم نعیم» هدایت می‌شدند؛ وی یکی از حامیان اندونزیایی داعش است که اکنون در سوریه بسر می‌برد. ژنرال آنتن چارلیان، سخنگوی پلیس ملی اندونزی، در جمع خبرنگاران اعلام کرد که یک پرچم سیاه متعلق به داعش در منزل یکی از این عاملان حمله کشف شده و پلیس ماهیت آنها را شناسایی کرده است. وی در ادامه گفت که دو تن از این پنج فرد محکوم و به دلایل جرایم تروریستی زندانی هستند. خبرنگار الجزیره در جاکارتا می‌گوید: «وضعیت اضطراری برقرار نیست اما سطح بالای هشدار وجود دارد... سه نفر در حال بازجویی هستند.» این خبرنگار به نقل از مقام‌های امنیتی اندونزی می‌گوید: «اینها اهل کجا هستند؟ هدفشان چیست؟ چه کسی به آنها کمک کرده است؟ سلاح‌های سبک و مواد منفجره را چگونه و از کجا تامین کردند؟ همگی پرسش‌هایی است که پلیس در حال تحقیق روی آن است.» پلیس می‌گوید پیش‌تر از سوی داعش تهدیداتی دریافت کرده بود.


داعش همچنان می‌تازد

با فعال شدن داعش در اندونزی نشانه‌هایی در دست است که نشان می‌دهد این گروه در جنوب شرق آسیا هم فعال شده است. به گزارش نیویورک‌تایمز، جنگ داخلی سوریه به منبعی الهام‌بخش برای افراط‌گرایان خشن در اندونزی تبدیل شده است. به همین دلیل، صدها نفر از نیروهای خلافت خودخوانده از اندونزی به سوریه رفته‌اند. به نظر می‌رسد این یکی از استراتژی‌های داعش باشد که تعدادی از مبارزان را در سوریه آموزش داده و به موطن خود بفرستد تا حملاتی را در سرزمین‌های دوردست انجام دهند. این گزارش می‌افزاید: افراطیونی که مدعی نمایندگی «دولت اسلامی» بودند، سال گذشته در اندونزی و فیلیپین هم دست به حملاتی کوچک زده بودند. «سیدنی جونز»، متخصص تروریسم و مدیر موسسه تحلیل سیاسی ستیزها در جاکارتا، می‌گوید: «طی 6 ماه گذشته شاهد افزایش خشونت در اندونزی بودیم. این نشان می‌دهد که گروه‌های تندرو هنوز در اندونزی زنده و فعال هستند و متعهد به انجام حملات.»

نیویورک‌تایمز در گزارشی که دقیق‌تر از سایر خبرگزاری‌هاست، می‌نویسد: شبه‌نظامیان در منطقه‌ای شلوغ با پلیس درگیر شدند، به مواد انفجاری و آتش‌بازی دست زده و دست‌کم 7 نفر از جمله 5 عامل حمله کشته و 23 نفر زخمی شدند. رئیس پلیس اندونزی می‌گوید: عاملان حمله با رهبران داعش در رقه در تماس بوده و هشدار دادند که این گروه در حال فعال شدن در منطقه جنوب شرق آسیا به‌ویژه اندونزی، مالزی، فیلیپین و تایلند است. به نظر می‌رسد اندونزی از پتانسیل زیادی برخوردار باشد. اندونزی با جمعیت ۲۳۸ میلیون نفری چهارمین کشور پرجمعیت دنیا است که 1/ 86 درصد از آن مسلمان هستند. این کشور به دلیل تنوع جمعیتی مستعد بحران است.

در قانون اساسی این کشور آزادی مذهبی تضمین شده‌ ولی در سال‌های اخیر این آزادی مذهبی مورد تهدید قرار گرفته‌است. امروزه قوانین این کشور تبلیغ افکار ناخداباورانه را جرم دانسته و برای کسانی که بخواهند مؤمنان مسلمان را با باورهای دیگری آشنا کنند تا پنج سال زندان پیش‌بینی کرده‌است. در اندونزی دین نقش مهمی در آموزش خصوصی دارد و در شرایطی که تعداد مدارس دولتی خوب بسیار اندک است، غیر از مدارس دینی گزینه دیگری نیست. «آچه» تنها استان اندونزی است که قوانین شریعت می‌تواند در آن اجرا شود. در قانون مجازات «کفرگویی» که در سال ۱۹۶۵ در اندونزی به تصویب رسیده‌است، هرگونه دگراندیشی از یکی از 6 دین رسمی اندونزی ممنوع اعلام شده‌است. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی نهادی اسلامی در اندونزی با صدور فتوایی نرمش‌های یوگا را ممنوع اعلام کرد. ابوبکر بشیر، روحانی بنیادگرای مسلمان اندونزی، به اتهام همکاری در عملیات تروریستی و سازماندهی یک مرکز آموزش تندروهای مسلح در استان آچه، در غرب اندونزی محاکمه شده‌است.


خلافت خودخوانده اسلامی نوسانترا

به گزارش نیویورک‌تایمز، فرد مظنون «بهروم نعیم» رهبر «کتیبه نوسانترا» است، یک گروه شبه‌نظامی مستقر در آسیا زیر لوای دولت خودخوانده اسلامی. اما کتیبه نوسانترا چیست؟ هدف نهایی این گروه شبه‌نظامی تشکیل یک خلافت به اصطلاح اسلامی با عنوان «خلافت اسلامی نوسانترا» متشکل از مالزی، اندونزی، سنگاپور، جنوب تایلند و جنوب فیلیپین است. «نعیم» در سال ۲۰۱۱ در غرب جاوه و در سال ۲۰۱۲ به دلیل حمل و خرید غیرقانونی سلاح و مواد منفجره زندانی شد. او در وبلاگ خود مطلبی در مورد جمعه خونین ۱۳ نوامبر در پاریس نوشت با عنوان «درس‌های حملات پاریس.» او در مطلب وبلاگی خود از همقطارانش در این کشور می‌خواهد «برنامه‌ریزی، هدف‌گیری، زمان‌بندی، هماهنگی، امنیت و شجاعت تیم پاریس را مورد مطالعه قرار دهند.» گزارش نیویورک‌تایمز می‌افزاید فقط در ماه گذشته پلیس اندونزی ۱۶ مظنون تروریست را دستگیر کرد. پلیس می‌گوید در اواخر نوامبر اطلاعاتی دریافت کرده بودند که نشان می‌داد «دولت اسلامی» به دنبال «یک کنسرت» در اندونزی است که به گفته پلیس منظور از این کنسرت «انجام حمله» است. اندونزی پرجمعیت‌ترین کشور جهان با اکثریت بزرگ مسلمان است. نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «این کشور دارای سنت تساهل و مدارا است. اما بخش کوچکی از جمعیت رادیکال شده و در سال‌های اخیر تنشی روزافزون میان گروه‌های میانه رو و تندرو درگرفته است؛ برخی از این درگیری‌ها ختم به خیر شده اما برخی دیگر شکلی نظامی به خود گرفته است.» شبه‌نظامیان اندونزیایی عمدتا کلیساها، معابد بودیست‌ها، سفارت‌های غربی و مراکز تجاری و توریستی را هدف قرار داده‌اند. به تعبیر نیویورک‌تایمز، «اینها نمادهای تکثر در این کشور است.»

نیروهای «کتیبه نوسانترا» در آوریل ۲۰۱۵ سرزمین‌هایی را که در اختیار مبارزان کرد در سوریه بود پس گرفتند. «اس. راجاراتنام»، از مدرسه مطالعات بین‌المللی در سنگاپور معتقد است که این اقدام آزمونی برای نیروهای «کتیبه» بود تا به عضوگیری و جذب مدافع از میان مالایایی زبان‌ها در جنوب شرق آسیا بپردازد. در واقع، بازپس‌گیری سرزمین‌های کرد اقدامی بود تا به واسطه آن نیروهای کتیبه نشان دهند از توانمندی لازم برای «شعبه زدن» در جنوب شرقی آسیا برخوردارند. راجاراتنام می‌نویسد: «گسترش حضور نوسانترا در میان سلسله مراتب مبارزان داعش دو هدف دارد: یکی، گسترش نفوذ مبارزان خلافت نوسانترا در فرآیندهای تصمیم‌گیری داعش و دوم، اولویت دادن به حضور گسترده در جنوب شرق آسیا و یافتن یک منطقه جنگی بکر.» به گزارش نیویورک‌تایمز، اسلامگرایان خشن در اندونزی متشکل هستند از سه گروه هوادار و همپوشان «دولت اسلامی» شامل: «انشاروت دئولا اسلامیه» که مدعی داشتن عمده‌ترین ساختار دولت اسلامی در اندونزی است؛ «مجاهدین شرق اندونزی» مستقر در پوسو که فرمانده‌اش «سانتوسو» گروهی ۳۰ نفره از مردان مسلح را رهبری می‌کند که تعدادی از اعضایش «اویغور» هستند؛ و گروه سومی که در مرکز جاوه مستقر بوده و اعتقاد بر این است که دستورات را مستقیما از یک مبارز اندونزیایی داعشی در سوریه می‌گیرد.

این کشور همچنین اقامتگاه «جماعت اسلامیه» است که مسوول چند حمله مرگبار در اندونزی است. این گروه مدافع «جبهه النصره» در سوریه است نه داعش. با این حال، گروه‌ها و جنبش‌های تکفیری زیادی در این کشور فعال هستند که هر یک مدعی رهبری تعدادی از مردم هستند و هر کدام رویکرد خاص خود را نسبت به مقوله خشونت و اسلام دارد. اما دیدگاه دیگری هم در میان کارشناسان مطرح است. اندونزی با داشتن ۲۲۰ میلیون جمعیت، بزرگ‌ترین دولت اسلامی جهان به شمار می‌آید. کارشناسان می‌گویند هم اکنون شاهد دو گونه از اسلام در این کشور هستند. یکی از این دو، پردامنه است و در بیان و عمل از روش دموکراتیک پیروی می‌کند و جماعت‌هایی را زیر چتر خود دارد که برجسته‌ترین آنها «جماعت محمدیه» است. این جماعت حدود ۳۰ میلیون عضو دارد. جماعت محمدیه گروهی میانه‌رو است که رویکردی صوفیانه دارد و به‌طور مستقیم با سیاست سر و کار ندارد، هر چند برای اعضای خود حق فعالیت حزبی و مشارکت در فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی قائلند. دیگری «جماعت نهضه العلما» است که حدود ۴۰ میلیون عضو دارد. این دو جماعت همراه چند جماعت کوچک‌تر در مرز تعادل و توازن بین جماعت‌های معتدل و جماعت‌های تندرو رادیکال قرار دارند.

گونه دوم اسلام در اندونزی «جماعت اسلامی » است که در راس حرکت‌های تکفیری غرب ستیز و به‌ویژه ضدآمریکایی قرار دارد. این جماعت اگرچه پیوندی نزدیک با تشکیلات القاعده ندارد اما مقولاتی شبیه مقولات فکری القاعده را مبنای کار خود قرار داده است. با این حال، نیویورک‌تایمز می‌افزاید: «تصور بر این است که افراط‌گرایان اندونزیایی در اواخر دهه ۸۰ و ۹۰ در افغانستان، فیلیپین و احتمالا در بوسنی و اکنون در سوریه آموزش دیده و مبارزه کرده‌اند.» گروه‌های اسلامگرای افراطی در اندونزی، با کوله باری از تجربه اکنون سوریه را مکان مناسبی برای فعالیت دیده و شامات به نقطه ثقل فعالیت‌های جهادیون و اسلامگرایان افراطی در دنیا تبدیل شده است. اکنون داعش در جبهه‌های مختلفی در حال جنگ است. این گروه اکنون در اولین جبهه که عراق و سوریه است در حال جنگ هستند. جبهه دوم، لیبی است. به گزارش نیویورک‌تایمز تصور بر این است که رهبری داعش تلاش دارد در صورت ناامن شدن سوریه، پایگاه خلافت اسلامی را به لیبی منتقل کند. اکنون تعدادی از رهبران خلافت اسلامی در لیبی مستقر در تدارک پایگاه دوم خلافت هستند. جبهه سوم، در اروپا و انتقال زمین بازی به قاره سبز است. جبهه چهارم هم به تازگی فعال شده و آن «جنوب شرق آسیا» و کشورهای مالزی، فیلیپین، اندونزی و سنگاپور و تایلند است.

اگر فعالیت گروه «ابوسیاف» را رصد می‌کنیم در می‌یابیم که این گروه عمدتا در فیلیپین فعال بوده و منطقه شرق آسیا از پتانسیل بالایی برای فعالیت گروه‌های افراطی برخوردار است. گروه تروریستی ابوسیاف که در جنوب فیلیپین فعال است سال ۱۹۹۰ با کمک «ابوسیاف» مغز متفکر اسامه بن لادن رهبر القاعده بنا نهاده شد و برخی از بدترین حملات تروریستی در فیلیپین از جمله بمب‌گذاری و آدم‌ربایی را برنامه‌ریزی و عملی کرد. ابوسیاف پس از بیعت با البغدادی به یکی از مهره‌های مهم داعش تبدیل شد. وی در طراحی عملیات‌های داعش و همین‌طور فروش نفت و گاز و درآمدزایی برای این گروه نقش داشت و گفته می‌شود البغدادی برخی از وظایف مربوط به فرماندهی روزمره نیروهای این گروه را به ابوسیاف واگذار کرده بود. مقام‌های نظامی فیلیپین تعداد افراد مسلح ابوسیاف را بین ۳۰۰ تا یکهزار نفر برآورد می‌کنند. اکنون جنوب شرق آسیا به زمین بازی جدید داعش تبدیل شده و به گزارش نیویورک‌تایمز، داعش می‌رود تا با بیدار کردن هسته‌های خود میدان نبرد را به شرق و جنوب شرق آسیا منتقل کند.