ائتلاف چهارجانبه در شام
گروه جهان: فریدون سینیراوغلو و وزیر امور خارجه ترکیه در گفت‌وگو با روزنامه حریت تایید کرد که این کشور به‌عنوان عضوی از ناتو قصد دارد در کنار آمریکا عملیات مشترکی را لب مرز سوریه آغاز کند؛ زیرا آنکارا و واشنگتن قصد دارند در داخل سوریه، «منطقه عاری از داعش» ایجاد کنند.

پیش از سینیراوغلو، جان کری، در بیانیه‌ای اعلام کرده بود کشورش قصد دارد با همکاری ترکیه در شمال سوریه منطقه امن ایجاد کند. این مناطق پیش از این در دست نیروهای داعش بوده؛ اما نیروهای کرد توانسته‌اند بخش عمده‌ای از شمال سوریه را از دستان داعش خارج کنند. منابع نظامی و دیپلماتیک به حریت گفته‌اند که کری از این عملیات با عنوان «عملیات پاک‌سازی» نام برده است که به طول 98 کیلومتری در لب مرز با سوریه است. این منطقه در خط «ماره-جرابلوس» ایجاد خواهد شد. جان کری تاکید کرده است این عملیات به‌زودی کلید خواهد خورد. گفته می‌شود نیروهای هوایی ترکیه و آمریکا قرار است حمایت‌های هوایی خود را از گروه مورد حمایت خود در سوریه، یعنی «ارتش آزاد سوریه» آغاز کنند. نیروهای ارتش آزاد سوریه در این طرح نقش نیروهای پیاده را ایفا خواهند کرد و دو کشور آمریکا و ترکیه نیز قرار است در عملیات این گروه علیه داعش، پشتیبانی هوایی به عمل آورند.


مقامات ترکیه می‌گویند نیروهای ارتش این کشور پای خود را بر زمین نخواهند گذارد و تنها به حمایت هوایی از ارتش آزاد سوریه خواهند پرداخت. با این حال این مقامات تاکید می‌کنند عملیات پاکسازی داعش از لب مرز سوریه و ترکیه کاری سخت و طاقت فرسا خواهد بود. یکی از مقامات ارشد ترکیه در گفت‌وگو با حریت به شرط فاش نشدن اسمش اعلام کرد: «ما عملیات منطقه عاری از داعش را آغاز کرده‌ایم و پیش‌تر نیز بخشی از این عملیات از طریق رسانه‌ها فاش شده بود.» کری هم در یک مصاحبه مطبوعاتی گفته است: ترکیه ۷۵ درصد مرزهای خود را در مرز با سوریه بسته است و حالا ما با ترک‌ها وارد عملیاتی‌ خواهیم شد که می‌توانیم ۹۸ کیلومتر باقی‌مانده را هم از وجود داعش پاکسازی کنیم. کری در روز ۱۵ نوامبر برای اجلاس گروه ۲۰ در آنتالیا حضور پیدا کرده بود؛ اما وی در روز ۱۶ نوامبر به پاریس پرواز کرد تا اعلام کند آمریکا در کنار فرانسه ایستاده است. ایالات‌متحده و ترکیه امیدوارند که با پاک‌سازی داعش در لب مرز ترکیه با سوریه مانع قاچاق کالا و انسان این گروه شوند. این گروه از طریق این مرز سربازگیری می‌کند. همچنین داعش توانسته با شکاف‌های امنیتی ایجاد شده در لب مرز با ترکیه سربازان خارجی بسیاری را وارد خاک سوریه کند.


به نظر می‌رسد کشورهایی که در حال مبارزه با داعش هستند، به‌دنبال نزدیک کردن دیدگاه‌های خود در قبال مبارزه با این گروه تروریستی هستند. حالا پس از همکاری ترکیه با ایالات‌متحده، فرانسه و روسیه هم به توافق رسیده‌اند تا عملیات مشترکی را علیه داعش آغاز کنند. فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه و لوران فابیوس، وزیر امور خارجه این کشور در دیدار مشترکی تاکید کردند پاریس و واشنگتن قصد دارند در مبارزه با داعش با روسیه همکاری بیشتری داشته باشند. به‌رغم اینکه ترکیه و آمریکا با روسیه بر سر حضور اسد در قدرت اختلاف‌نظر فراوانی دارند؛ اما کشورها در مبارزه با داعش به اجماع رسیده‌اند. در این راستا کرملین برای تحریک بیشتر مردم برای مبارزه با داعش گفته است هرکس اطلاعات مفیدی در مورد نیروهای تکفیری در سوریه و عراق ارائه دهد، پاداش 50 میلیون دلاری خواهد داد. روسیه به دنبال این است تا هر چه زودتر موضوع داعش را خاتمه دهد. به همین دلیل روسیه در کنفرانس وین، طرحی دو ساله ارائه داده است که بر مبنای آن قرار است طی این دو سال در سوریه یک انتخابات همگانی با حضور همه گروه‌ها برگزار شود. البته هنوز در این طرح، بر سر مسائل کلیدی، به‌ویژه سرنوشت بشار اسد، اختلاف‌های قابل‌توجهی وجود دارد. دیدار دوجانبه روسای جمهوری آمریکا و روسیه در حاشیه اجلاس گروه 20، به همین منظور صورت گرفته است. هنوز هیچ اطلاعی در مورد این دیدار به بیرون درز نکرده است. تنها دو طرف اعلام کرده‌اند در مبارزه با داعش مصمم هستند.


تشدید حملات روسیه

در حالی که کشورهای غربی در پی نزدیک شدن به روسیه هستند تا اقدامات عیله داعش با هماهنگی بیشتری پیگیری شود، روسیه دستور داده است تا حملات علیه داعش با شدت بیشتری صورت بگیرد. این دستور پس از آن صادر شده که روسیه اعلام کرده است حادثه سقوط هواپیمای مسافربری روسیه یک حادثه تروریستی بوده است. در اوایل ماه جاری یک هواپیمای روسی از صحرای سینای مصر در حال حرکت به روسیه بوده که سقوط می‌کند و در پی این حادثه ۲۲۴ نفر کشته می‌شوند. ابتدا فرض بر این امر بوده است که این هواپیما به دلیل نقص فنی سقوط کرده است؛ اما با بررسی جعبه سیاه این هواپیما، مشخص می‌شود یک انفجار موجب سقوط این هواپیما شده است. البته پس از سقوط هواپیما، داعش مسوولیت سقوط این هواپیما را به عهده گرفته بود. مصر اما همچنان بر این عقیده است که این هواپیما به دلیل نقص فنی سقوط کرده است.


با مشخص شدن تروریستی بودن حادثه، پوتین دستور داده است که حملات علیه داعش در سوریه شدت بیشتری به خود گیرد. لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه به تازگی گفته است: روسیه قصد دارد حملات علیه داعش را شدیدتر از پیش پیگیری کند. به گزارش راشا تودی، لاوروف این موضوع را پس از محرز شدن حادثه تروریستی در صحرای سینا اعلام کرده و گفته است: «سرنگونی هواپیمای روسی در صحرای سینا تجاوز علیه روسیه محسوب می‌شود و ما از تمامی ابزارهای ممکن برای پاسخ به این تجاوز استفاده خواهیم کرد.» او همچنین با انتقاد از کشورهای غربی گفته است: «این کشورها در ظاهر علیه داعش در حال جنگ هستند؛ زیرا آنها با گزینشی حمله کردن، در عمل هیچ خسارتی را به داعش وارد نمی‌کنند.» پیش‌تر نیز برخی ناظران و مسوولان سیاسی عملکرد آمریکا را در قبال داعش ضعیف و غیرکارآمد اعلام کرده بودند. این در حالی است که فرانسه پس از حادثه پاریس قصد دارد همکاری‌های نظامی خود را با روسیه بیشتر کند. لاوروف در این زمینه می‌گوید: «ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به دریانوردان روسی دستور داده تا با فرانسوی‌ها به‌عنوان هم پیمان همکاری کنند.»