مراد یتکین / سردبیر حریت‌دیلی
احمد داوود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه درست پس از شکست نسبی‌اش در انتخابات هفتم ژوئن به رای‌دهندگان گفت: «پیام شما را گرفتم» و این پیام را نه تنها وی، بلکه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه هم دریافت کرده است و هر دو از ملت ترکیه خواستند که آنها را تنبیه نکنند.


این اردوغان بود که راهبرد انتخابات زودهنگام را برای اول نوامبر انتخاب کرد تا حزب عدالت و توسعه مجددا اکثریت پارلمان را به دست آورد و این داوود اوغلو بود که استراتژی اردوغان را مو به مو پیاده کرد. به نظر می‌رسد که رای‌دهندگان حزب عدالت و توسعه نکته پیام را گرفتند و خواستند تا دوباره به این حزب یک شانس دوباره بدهند. حزب عدالت و توسعه که در انتخابات سال ۲۰۱۱ به عدد ۴۹.۹ درصد رسیده بود در انتخابات هفتم ژوئن سال ۲۰۱۵ با ریزش آرای ۹ درصدی، تنها به ۴۰درصد از آرای مردم دست یافت. حالا این حزب توانسته است در عرض ۵ ماه آرای از دست داده ۹ درصدی را دوباره جبران کند و به رقم ۴۹ درصدی آرای مردمی برسد. اگرچه‌ افزایش آرای حزب عدالت و توسعه نتوانست مانع از سقوط حزب کردتبار دموکراتیک خلق‌ها شود، اما به سطحی از آرا دست یافته است که می‌تواند برای تغییر قانون اساسی ترکیه اقداماتی انجام دهد. حداقل این حزب می‌تواند با رجوع به همه‌پرسی آرزوی اردوغان را مبنی بر تغییر سیستم نظام ترکیه به نظام ریاستی در معرض رای مردم قرار دهد. دستیابی به ۳۱۶ کرسی برای خود حزب عدالت و توسعه هم غیرمنتظره بود. دست‌کم نظرسنجی‌های پیش از انتخابات چنین نکته‌ای را گوشزد می‌کند. در بهترین حالت گفته می‌شد این حزب می‌تواند ۲۷۰ تا ۲۹۰ کرسی به دست آورد. در حال حاضر نیز داوود اوغلو نه تنها توانست خیال خود را با دولت تک‌حزبی راحت کند، بلکه نشان داد که همکاری وی با اردوغان می‌تواند نتایج برجسته‌ای برای حزب و خودش به بار آورد.


پیدا است دستکم در هفته گذشته نتایج به سمت حزب عدالت و توسعه چرخیده است. حزب عدالت و توسعه توانسته است در هفته گذشته بخشی از آرای رای‌دهندگان به حزب ناسیونالیست حرکت ملی ترکیه را از آنِ خود کند. زیرا حزب حرکت ملی از 16 درصد آرا به نزدیک 12 درصد رسیده است. این موضوع ارتباط مستقیمی با موضوع کردها دارد. برخی از رای‌دهندگان حزب حرکت ملی از اینکه حزب احمد داوود اوغلو اعضای پ.ک.ک را که چندی پیش به‌طور یکجانبه آتش‌بس را لغو کردند، مورد هدف قرار می‌دهد، خشنود هستند اما ریزش آرای کردها چندان قابل پیش‌بینی نبود. برای این موضوع شاید چند دلیل وجود داشته باشد. از سرگیری حملات پ.ک.ک یک دلیل آن می‌تواند باشد. زیرا برخی از کردها ترس از آن داشتند که طرفداران حزب دموکراتیک خلق‌ها به سمت خودمختاری حرکت کنند. دلیل دیگر می‌تواند به حضور داعش در ترکیه مربوط باشد که تاکنون 140 نفر را در دو انفجار کشته است در نتیجه آرای خود را به سود حزب عدالت و توسعه ریختند تا آنها را متوقف کند. نتیجه این می‌شود که در پایان روز اول نوامبر حزب عدالت و توسعه دوباره به تنهایی بر اریکه قدرت می‌نشیند و ثابت می‌شود که راهبرد همکاری اردوغان و داوود اوغلو می‌تواند با تمرکز بر مباحث اقتصادی-اجتماعی در محیطی امن موفق باشد.