آغاز جنگ الکترونیک در شامات

گروه جهان: نیروی زمینی ارتش سوریه به همراه متحدان منطقه‌ای شان حمله برای بازپس‌گیری شهر حلب را آغاز کردند. ارتش سوریه با حمایت نیروهای حزب‌الله لبنان و کمک مستشاری ایران و پشتیبانی هوایی روسیه تلاش دارد تا حلب را از دست نیروهای جریان افراط خارج کنند. حلب تا قبل از بحران سوریه، پایتخت اقتصادی این کشور به شمار می‌رفت، اما هم اکنون ارتش سوریه، گروه‌های مسلح مختلف، مخالفان مسلح تندرو و سکولار، القاعده و داعش بخش‌های مختلف استان و شهر حلب را در کنترل خود دارند. به گزارش رویترز، درگیری‌های شدیدی در نزدیکی منطقه جبل عزان واقع در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر حلب در جریان است. این درگیری‌ها در نزدیکی جاده ارتباطی اصلی میان حلب و دمشق روی داده است.


گزارش‌ها حاکی است که ارتش سوریه در سه محور در حومه شهر حلب می‌جنگند. دیده بان سوری حقوق بشر هم اعلام کرد که ارتش سوریه تاکنون توانسته روستای عبطین و یک پایگاه نظامی متعلق به گردان تانک‌ها را از کنترل مخالفان مسلح خارج کند. روسیه که چهارشنبه 15 مهرماه 26 موشک از دریای خزر به مواضع داعش در سوریه شلیک کرده بود اعلام کرد که باز هم مواضع داعش را این بار از دریای مدیترانه هدف قرار خواهیم داد.


سوریه؛ مرکز ثقل جنگ الکترونیک در منطقه

حضور نظامی روسیه در سوریه روز به روز در حال افزایش است و هر روز هم از برنامه‌ای جدید در سوریه رونمایی می‌شود. «دیوید استاپلز» استاد مهندسی الکترونیک و مدیر جنگ الکترونیک در دانشگاه «سیتی» در لندن می‌گوید با وجود استقرار جنگنده ها، نیروهای نظامی و کارشناسان و موشک‌های روسی در سوریه، اما روسیه دست به اقدامی زده که می‌تواند معادلات قدرت را دستخوش تغییر کند. او می‌گوید روس‌ها جدیدترین سیستم جنگ الکترونیکی را وارد سوریه کرده‌اند. نام این سیستم «کراسوخای ۴» است. کراسوخای ۴دستگاه پارازیت پراکنی برای از کار انداختن رادار در هواپیما‌های دوربرد شناسایی و دیگر هواپیماهای دوربرد، پهپادها و همچنین رادارها و ماهواره‌های شناسایی است.


این سامانه به گفته سازندگان آن می‌تواند تاسیسات مورد نظر را در شعاع 150 تا 300 کیلومتری به‌طور کامل از شناسایی راداری مصون نگه دارد و همچنین وسایل ارتباطی و سامانه‌های جنگ الکترونیک دشمن را از کار بیندازد. دیوید استاپلز می‌افزاید:«کراسوخای 4 یک سیستم متراکم چند منظوره و گسترده است که برای خنثی کردن ماهواره‌های جاسوسی در مدار پایین زمین مانند ماهواره‌های جاسوسی آمریکایی لاکروس به‌کار می‌رود.


از وقتی داعش شروع به تسخیر سرزمینی در عراق و سوریه کرد کشورهای اروپایی و آمریکا با استفاده از ابزارهای الکترونیکی وارد میدان نبرد با داعش شدند. غرب برای احتراز از وارد کردن نیروی زمینی به سوریه به ابزارهای مدرن الکترونیک متوسل شد تا بتواند تماس‌های رهبران داعش را شناسایی و آنها را هدف قرار دهد.


به گزارش سی‌ان‌ان روسیه آگاه است که ابزارهای استراق سمع ناتو می‌توانند فعالیت جنگنده‌های نظامی روسی مستقر در سوریه از جمله گروه‌های شورشی که از سوی روسیه هدف قرار می‌گیرند را شنود کنند. روسیه برای احتراز از شنود غرب می‌کوشد تا با توسل به سیستم‌های مدرن مانع ردیابی فعالیت‌هایش از سوی ابزارهای جاسوسی غربی شود. این گزارش می‌افزاید در کنار اصطکاک نیروهای هوایی روسیه- ناتو مشکل دیگری هم هست که می‌تواند بر دامنه تنش میان روسیه و غرب بیفزاید. آن عامل جدید ابزارهای جاسوسی- اطلاعاتی طرفین است که می‌تواند باعث «نزاع سیاسی روسیه با ناتو شود».


سیستم‌های اطلاعاتی- جاسوسی روسی نه تنها می‌تواند پرواز هواپیماهای ناتو را دنبال کند بلکه می‌تواند فرکانس‌ها و سیگنال‌هایی مانند ماهواره‌های لاکروس و آواکس در باند S، X و پرواز هواپیماهای بدون سرنشین در باند J را مورد شناسایی قرار دهد. ارتش روسیه به این باور رسیده است که «نبرد رادیویی- الکترونیکی» بخشی جدایی‌ناپذیر از نبردهای مدرن است. در واقع، نبرد در سوریه این امکان را برای کرملین فراهم آورده که جدیدترین تسلیحات و ابزارهای جاسوسی را به محک آزمایش بگذارد.


در کنار این تحولات اما آسمان سوریه نیز به محل مانور قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل شده است. اگر تا پیش از آغاز جنگ در سوریه، نیروی هوایی این کشور از تحرک هوایی مناسبی برخوردار بود اما فرسایشی شدن جنگ، توان هوایی را نیز از میان برد. با این حال، اکنون آسمان سوریه در اختیار نیروهای روسی، اسرائیلی ناتو است. با این حال، حضور روس‌ها در سوریه و کمک به اسد برای پیشروی در جبهه‌های مختلف از جمله حلب برخاسته از یک استراتژی است. «آناتول لیوین»، استاد دانشگاه جورج تاون، بر این باور است که استراتژی روسیه مبتنی بر دو عامل است: واقع‌گرایی سرسختانه روسی و تجربه دودهه گذشته پس از فروپاشی کمونیسم.


لیوین بر این باور است که تحلیل کرملین و استراتژیست‌های روسی این است که «تسلیح» و شکل دادن به «اپوزیسیون میانه‌رو» هرگز به موفقیت دست نیافت و اکنون پنتاگون شکست این طرح را اعلام کرده است. در اینجا واقع‌گرایی روسی وارد میدان می‌شود. در شرایطی که روس‌ها دیدند اگر دمشق سقوط کند نتیجه آن بی‌تردید گسترش هرج و مرج خواهد بود و در بدترین حالت داعش کنترل آنجا را به دست خواهد گرفت و دیر یا زود باید منتظر حضور این گروه در جمهوری‌های همجوار با روسیه بود، روس‌ها وارد میدان نبرد شدند.


در واقع، همان استراتژی‌ای که آمریکا در سال 2011 در برابر اپوزیسیون لیبی، ناتو در سال 2011 در افغانستان، ارتش آزادی‌بخش کوزوو در سال 1999 و ارتش کرواسی در سال 1995 در پیش گرفت، اکنون روسیه در سوریه در پیش گرفته است: تجهیز دولت سوریه با حمایت زمینی حزب‌الله و متحدان کرد و البته پشتیبانی هوایی روسیه.


به گزارش الجزیره، لیوین در تحلیل خود بر این باور است که شرایط دولت آمریکا به‌گونه‌ای است که نمی‌تواند اقدام به مسدود کردن تصمیم روسیه کند. ظاهرا استدلال آنها کاملا درست از آب در آمد. اکنون آمریکا در خاورمیانه با بن بست روبه‌رو است. به دلایل متقن، اکنون داعش در سوریه دست اتحاد با القاعده داده است و بزرگ‌ترین تهدید برای اروپا و آمریکا را ایجاد کرده است. اگرچه محاسبه استراتژیک می‌طلبد که آمریکا با ایران، روسیه و سوریه دست اتحاد دهد اما واقع‌گرایی می‌گوید چنین امری موجب از دست رفتن اتحاد اعراب و ترکیه با آمریکا خواهد شد. لیوین معتقد است به دلیل اقدامات آمریکا، خاورمیانه چنان وضع پیچیده‌ای یافته که هیچ هژمونی پایداری بر منطقه در حال حاضر نمی‌تواند حاکم شود.


با این وجود، حمله زمینی به حلب اگر موجب تسلط کامل ارتش بر این شهر و اخراج جریان افراط از آن شود بزرگ‌ترین دستاورد روسیه در شامات خواهد بود. در این صورت روسیه در برابر ائتلاف غرب دست برتر خواهد یافت و معادله قدرت پیچیده‌تر خواهد شد.