در دوقدمی ناتوی عربی

گروه جهان:عربستان و مصر وارد عصر تازه‌ای شده‌اند. خبرگزاری الجزیره گزارش می‌دهد این دو کشور به‌تازگی قرارداد تازه‌ای را امضا کرده‌اند که در پی آن، دو طرف قصد دارند همکاری‌های خود را در دو حوزه اقتصاد و نظامی‌ افزایش دهند.

این قرارداد که به‌عنوان «توافق قاهره» از آن یاد می‌شود، بخشی از برنامه‌های عربستان سعودی برای تقویت موضع خود در منطقه است. عربستان سعودی پس از توافق ایران با کشورهای غربی، فعالیت‌های خود را در منطقه افزایش داده است.

در بیانیه‌ای که پس از دیدار عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر با شاهزاده محمد، وزیر دفاع این کشور منتشر شد، رئیس‌جمهوری مصر تاکید کرد دو طرف توافق کرده‌اند هر چه سریع‌تر مقدمات تاسیس ارتش مشترک عربی را فراهم کنند. قرار است در این راستا، کشورهای عربی در ۲۷ اوت دور هم جمع شوند و به رایزنی در این باب مشغول شوند. رئیس‌جمهوری مصر می‌گوید: «دو طرف تاکید دارند تا هر چه سریع‌تر همکاری‌های نظامی و امنیتی خود را افزایش دهند، زیرا این موضوع به امنیت کشورهای عربی مرتبط است.»

السیسی ادامه می‌دهد: «کشورهای عربی برای تامین امنیت منطقه خود باید با هم همکاری بیشتری داشته باشند.» در بیانیه موسوم به «قاهره» دو طرف همچنین تاکید کردند که در بخش انرژی سرمایه‌های خود را افزایش دهند و عربستان نیز قول داده است به این کشور کمک‌ مالی کند.

ریاض و قاهره در دوران ریاست‌جمهوری محمد مرسی رابطه‌ چندان خوشایندی نداشتند، زیرا ریاض مخالف قدرت گرفتن اخوان‌المسلمین بوده؛ اما پس از به حکومت رسیدن السیسی، از طریق کودتا، روابط اقتصادی و نظامی این دو کشور به شدت تقویت شده است.

مصر جزو نخستین کشورهایی بود که به ائتلاف عربستان برای حمله به یمن پیوست و حتی قول داده بود در صورت حمله نظامی عربستان به این کشور، نیروی زمینی در اختیار عربستان سعودی قرار دهد.

ریاض در حال حاضر، متحد کلیدی مصر در دوران پساکودتا به حساب می‌آید و اقتصاد ورشکسته مصر را با کمک‌ها و وام‌های بلاعوضی که در اختیار قاهره قرار داده، از رکود فراگیر نجات داده است. بر این اساس این کشور برای فرار از رکود اقتصادی این کشور پیشنهاد کمک ۴ میلیارد دلاری به مصر داده است. برخی می‌گویند: کمک‌های مالی ریاض به قاهره موجب می‌شود، این کشور همواره در اردوگاه نظامی عربستان سعودی قرار گیرد.

السیسی در دورانی که بر مسند ریاست‌جمهوری قرار گرفته، سعی داشته است پیرو خط‌ مشی‌های ریاض در منطقه باشد. این کشور هم‌اینک جزو کشورهایی است که در جنگ با داعش نیز حضور قوی دارد و با حمله به لیبی برای مبارزه با داعش، در عمل به ائتلاف جنگی علیه داعش پیوسته است. این کشور همچنین برای تشکیل ناتوی عربی، جزو نخستین کشورهایی بوده که به عربستان سعودی پاسخ مثبت داده است.

با تغییر رویه سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه، کشورهای عربی به فکر تاسیس یک ناتوی عربی برای دفاع از خود افتاده‌اند.

کشورهای عربی پیش از این، در کمپ دیوید چنین خواسته‌ای را با ایالات‌متحده مطرح کردند و از واشنگتن در خواست داشتند تا حمایت خود را از این طرح اعلام کند، اما این کشور هنوز پاسخ روشنی به در خواست کشورهای عربی نداده است. سایت فارین افرز می‌نویسد: کشورهای عربی قصد دارند تا با تاسیس یک ارتش ۴۰ هزار نفری، در واقع اعتراض خود را به توافق آمریکا با ایران نشان دهند.

در ناتوی عربی، کشورهایی مانند عربستان، امارات و قطر که از ضعف نیروهای انسانی رنج می‌برند، قرار است تامین‌کننده بخش سخت‌افزاری، تجهیزات نظامی و کمک‌های مالی باشند و کشورهایی مانند مصر، اردن، الجزایر و مراکش، در طرح عربستان سعودی جزو نیروهای زمینی و پیاده این ارتش به حساب می‌آیند.

به نوشته این سایت، پس از ائتلاف ۱۹۶۲، ائتلاف کشورهای عرب در تجاوز به یمن، جزو نخستین نشانه‌های تاسیس ناتوی عربی به حساب می‌آید.